I bob. Mexanik harakat haqida umumiy ma’lumotlar 1-§. Jismlarning harakati mexanik harakat

42-§.  KINETIK ENERGIYA
   
Jism tezligining o‘zgarishida bajarilgan ish
Stol ustida turgan m massali jism F kuch ta’sirida ishqalanishsiz harakat-
lanib,  a tezlanish olsin (134-rasm). t  vaqt ichida jismning erishgan tezligi:
υ
 
= at.     (1)
Shu vaqt ichida jismning bosib o‘tgan yo‘li quyidagicha ifodalanadi: 
2
at
2
s  =   
 .    
 
(2)
(1) formulani t
 
=  υ
 
/a shaklda yozib, uni (2) formuladagi t vaqt o‘rniga 
qo‘yamiz va jism bosib o‘tgan yo‘lning quyidagi ifodasini hosil qilamiz:
2a
υ
2
s  =   
      
 
(3)
.
Nyutonning ikkinchi qonuniga binoan jismga ta’sir etgan kuch:
F
  
= ma.     (4)
(3) va (4) formulalardan foydalanib, bajarilgan ishni topamiz:
A = Fs = ma
yoki   A =  2
m
υ
2
2a
υ
2
       (5)   
Bu formula m massali tinch turgan jism υ 
tezlikka erishishi uchun bajarilgan ishni ifoda-
laydi.
134-rasm. υ tezlikka erishgan 
sharchaning  kinetik  energiyasi   
→
υ
m
s
F
→

---

156
Saqlanish qonunlari
Agar  m massali jismning boshlang‘ich tezligi υ
1
 bo‘lsa, uning tezligini 
υ
2
 ga oshirish uchun bajariladigan ish:
2
mυ
1
2
A =  2
mυ
2
2
– 
  
 
(6)