* * * “Vaqtni bekor o’tkazish ahmoqlikdir”.
(“Otalar so’zi”) * * * “Farzandlarimizga ishlar byurayotganimizda, ulardan qaysilarini birinchi, qaysilarini undan keyin bajarishiga tavsiya ham bergan ma’qul”.
Xolbo’ta To’raqulov.
* * * “Umumiy ish yo’lida hamkorlikdagi ishlar, sizning doimiy nazoratingizda tashkil etilishi ko’proq samara berishi hyech ham esingizdan chiqmasin”.
Xolbo’ta To’raqulov. * * * “Intizomlilik tartiblilikdan ozuqa oladi va bu adolatli qattiq qo’llikni amalda qo’llashda harakatlantiruvchi kuchdir”.
Xolbo’ta To’raqulov. Mashg’ulotingizda tartib - intizomlilikka e’tibor bergan bo’lsangiz, u bolalar hatti-harakatlarida namoyon bo’ldi. Ammo bu hamma bolada bunday ro’y bermaydi. Mashg’ulot bo’yicha xulosa chiqarishda guruhdagi bolalarni qism guruhlarga bo’lib va bunda ularga bergan tarbiyangizni baholash oson kechadi.
“Boshni fido qilg’il ota boshig’a,
Jismni qil sadha ana qoshiga.
Tun – kuningga aylagil nurfosh,
Birisin oy ayla birisin quyosh”.
Alishеr Navoiy
28. Ota-ona hurmati. Mazkur mavzu bo’yicha
xohlagancha shug’ullanish
mumkin. Ular ichidan
bolalarga mos va ularga
bahsbop materiallar topilsa mashg’ulot yanada ta’sirchan va samarali bo’ladi. Bu borada ota-onaning hurmatini bilish farzand uchun ham farz ham qarz va bu uyg’unlikdagi burch va mas’uliyatni amalga oshirish uchun bolalar nimalarga e’tibor berish kerakligini bilish mavzuning diqqat markazida bo’lish kerak. Bular asosan quyidagi yo’nalishlarda bo’lsa yaxshi bo’ladi:
oqil farzand har qanday ishga qo’l urishdan oldin ota-ona bilan maslahat qiladi;
qobil farzand ota-onani davraning to’riga o’tiradigan xizmatlarni qiladi (Bu qanday amalga oshirilishi bo’yicha tavsiyalar ishlab chiqiladi);
tarbiyali farzand ota – onasini ranjitadigan ishlar qilmaydi;
“ota rozi xudo rozi” degan hikmatning mazmun-mohiyati bolalarga batafsil tushuntirilishi lozim va shu asosda tarbiyalangan bolalar ota roziligini muqaddas deb biladi;
ota-ona bilan maslahatlashgan holda ish ko’radigan farzand hayotda qoqilmasligini tushuntirish kerak;
farzandlar ongiga “Ota suygan farzandni el suyadi”, degan naqlni singdirish kerak. Bunda bola hayotidan kelib chiqadigan yoqimli holatlarni sanab o’tish kerak. Ular: farzandning hamma ishi o’ngidan keladi; unga doimo omad kulib boqadi va shu kabilar;
farzandlarga ota-onaga behurmatlik, aka-uka va opa - singillarni mensimaslik, o’z qadr-qimmatini yerga urish – bu farzandning o’z baxtiga zomin bo’lishi ekanligini tushuntirish;
farzandning burchi eng avvalo, ota-onaga mehribonlik ko’rsatish, qariganda ularga madadkor va suyanchiq bo’lish, ularning shuhratini ko’tarish va shunga o’xshashlar insoniylik holatlari ekanligini ularga tushuntirish.
Bunday xayrli va istiqbolli fikrlar qatorini davom ettirish mumkin va buning har bir yo’nilishi bo’yicha alohida mashg’ulot uyushtirsa bo’ladi. Buni qanday davom ettirish mashg’ulotingiz yo’nalishiga bog’liq.
Mashg’ulotga oid didaktik materiallar: