I-bob basketbol o’yin texnikasi asoslari

MUNDARIJA
KIRISH

I-BOB BASKETBOL O’YIN TEXNIKASI ASOSLARI

1.1 O’yin texnikasining tasnifi
1.2. Hujum texnikasi
1.3. To’pni uzatish
1.4. To’pni urib yurish
1.5. Savatga to’p otishla
1.6. Himoya texnikasi
1.7. Himoyacha turish
1.8. To’pni egallash va unga qarshi harakatlar texnikasi
XULOSA
ADABIYOTLAR RO`YXATI
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: Hozirgi paytda basketbol о‘yini ommabopligi, serharakatligi uchun ham omma sevib о‘ynaydigan, futbol yoki xokkey о‘yin-laridan hech qolishmaydi. Lekin, extimol, bu о‘yinni vujudga kelishi ta-rixini hamma xam bilmasa kerak.
"О‘tmishsiz kelajak yо‘q", deyishadi dono xalqimiz. Shuning uchun biz quyida keltiradigan tarixiy mag‘lumotlar о‘tmishga kuz tashlamasdan bayon etilmasligini ayon sezib turibmiz. Chunki, tarix iloji boricha har zamo-naning о‘tmish haqiqatidir.
Tо‘pni xalqaga yoki savatchaga tashlash fikri qadimdan paydo bо‘lgan. Shunga о‘xshash о‘yinlar bundan ikki yarim ming yil oldin hozirgi Meksika hududdida yashagan iinlar va mayya qabilalari "pok-tapok" deb atagan о‘yin о‘ynagan. О‘yinning maqsadi devorda vertikal holatda о‘rnatilgan toshdan yasalgan xalqaga tо‘pni otib tushirishdan iborat bо‘lgan.
О‘n oltinchi asrlarda atsteklarda (qabila) "ollam alituli" deb nom-langan о‘yin mag‘lum bо‘lgan. Uyinchilar kauchukdan yasalgan tupni.toshdan yasalgan xalqaga otib tushirishga intilganlar.
Amerika Kushma Shtatlarida qaysi о‘yin istalgan boshqalariga qaraganda qо‘prok tamoshabinlarga ega? Siz, albatta,о‘sha basketbol ekanligini bilib olgansiz, hayron qolasiz.
Basketbolni kо‘pincha "Baynalminal-о‘yin" deb atashadi, chunki uni har bir madaniyati yuksak mamlakatda о‘ynashadi. Biroq, boshqa о‘yinlardan farqli ularoq basketbol asrlar davomida birin-ketin rivojlanib kelmagan. U bir kishi asli kanandalik bо‘lmish Jeyms Neysmit tomonidan ixtiro etilgan.
Basketbol 1891 yil 21 dekabrda- AKShning Massachusete shtatidagi Sprinfgild kollejining о‘qituvchilarini kandaydir yangi о‘yin bilan qiziqtirib quyish istagi tugiladi. U xindularning xokkeyga о‘xshash bulgan lakroyes degan о‘yinini katta xonalarda о‘ynash imkoniyati bо‘ladigan о‘yin vujudga kelishi maqsadida britaniyaliklarning futboli bilan birlashtiradi.
Neysmit о‘ylab topgan uyinda lakrosdagi singari koptokni oyok bilan tepish mumkmn emas edi. Tо‘p bunda о‘yinchidan о‘yinchiga uzatilar yoxud bir о‘yinchi tomonidan olib borilar va mо‘ljalga fakat kul bilan tashlanar edi. Avval boshda muljal sifatida tukima savatdan foydalanilgan.
Aslida kollejda о‘tkaziladigan gimnastika darslarini jonlantirish haqida direktordan topshirik olgan. Jeyms Neysmit yopiq xonalar uchun yangi о‘yin uylab chikdi. U balkonga panjaralariga shaftoli solinadigan savatlardan ikkitasini osib kо‘yadi. Uyinda qatnashuvchilar uz rakiblariiing savatlariga futbol tо‘pini tushirishlari lozim edi. Uyinga erkaklar bilan ayollar birgalikda qatnashardilar. Neysmit taklif kilgan о‘yin birinchi kundanok о‘qituvchilar orasida katta qiziqish uygotdi.
Gimnastika guruhida 18 kishi bо‘lgan uchun ular ikki komandaga bо‘linib о‘ynay boshladilar. Keyinchalik har bir komandadagilar soni 7 va 5 tagacha kamaytirildi.
Tо‘p savatga tashlanganligi uchun bu о‘yin "Basketbol" (basket-savat, bol-tup) deb atala boshlandi.
Yangi о‘yinda dastavval erkaklar bilan ayollar birgalikda qatnashardilar.
Keyingi yillarda basketbol о‘yini asta-sekin о‘ziga xos xususiyatlarga ega bо‘lgan sport turiga aylandi.
Basketbolda xam xuddi bir talay boshka о‘yinlarda bо‘lgani singari, о‘yinchining о‘rni uning о‘ziga xos kobiliyati bilan belgilanadi. Uzining anik nishonga uloqtirish bilan ochkolar- keltiruvchilardan odatda hujum chogida foydalaniladi. Ular raqib xalqasi tomon xujumlar uyushtiradilar.
Markaziy, о‘yinchi qoida tariqasida, judayam baland bо‘ili bо‘ladi. U koptok birinchi irgitilganidayok uni jamoadoshlariga uzatishni bilishi kerak. Koptok noaniq irgitilgandan keyin xalq adan yoki shitdan qaytganida uni о‘z nazar doirasida tutishi kerak.
Himoyachilar raqib xujumchilariga ochko yutishlarida xar kanakasiga halaqit berishlari kerak, shu bois ular harakatchan, ayyor bо‘lishlari va shuning barobarida о‘z jamoalarining hujumlarida ishtirok etishga ham ulgurishlari lozim.