I bob. Avtotransport shovqinining shahar muhitiga

2.3  Toshkent shahri katta halqa yo’lining janubiy qismida avtotransport 

vositalari harakatini tahlil qilish 

 

Hozirgi  tez    sur’atlar  bilan    rivojlanib  borayotgan  zamonda  hayotimizning 

hech  bir  jabhasini  transport  vositalarisiz  tasavvur  qilish  qiyin.  Zamon  rivojlanishi 

bilan  birga  transport  vositalari  ham  kundan-kunga    takomillashib  ,  ularning  soni 

oshib  bormoqda.Transport  vositalarining  sonini  o’sishi  esa  o’z  navbatida  ba’zi 

noqulayliklarni keltirib chiqaradi. Masalan: Yo’l-transport hodisalari sonini ortishi, 

tirbandliklar,  shovqin  miqdorining  me’yoridan  ortishi,  vaqtning  ushlanishi, 

havoning ifloslanishi, harakat tezligining keskin pasayishi va hokazolar. 

Yuqoridagi  noqulayliklarni  ba’zilarini  oldini  olish  va  Toshkent

 

shahri  katta 

halqa yo’lining janubiy qismi (P-1) da transport oqimini o’rganish maqsadida biz   

kuzatuv  ishlarini  o’tkazdik.Kuzatuv  ishlari  mobaynida  bu  ko’chalarning  quyidagi 

ko’rsatkichlari  o’rganildi:  Yo’lning  qatnov  qismini  holati,  yo’l  belgilari,  harakat 

jadalligi, harakat tarkibi hamda tirbandlik. 

Bu  avtomobil  yo’lining  o’rganilayotgan  qismi  2  ta    katta  ko’chalar  Farg’ona 

yo’li  va  Sergili  bilan  kesishgan  bo’lib,  chorrahalari  svetofor  bilan  tartibga 

solingan.Harakat jadalligini o’rganish uchun kuzatish ishlarini ikki xil vaqtda olib 

borildi, yani   

 

  

-

 

  

oraliq da va

   

  

    

  

 oraliqda. Kuzatish ishlari natijasida 

quyidagi jadvallar ishlab chiqildi. 

Toshkent    katta  halqa  yo’lining  janubiy  qismi  ko’chalari  yo’nalishi  bo’yicha  

bir soatlik umumiy harakat miqdori.                                                           2-jadval

 

Xisob 

Vaqti 

Yengil 

avtomobillar 

Avtobuslar 

Mikroavtobuslar 

Yuk 

avtomobillari 

Mototsikllar 

Jami 

 

  

-

 

  

 

151 

5 

7 

- 

1 

164 

 

  

-

 

  

 

93 

5 

5 

 

- 

103 

 

  

-

 

  

 

114 

5 

6 

1 

- 

126 

---

47 

 

  Bu jadvaldan ko’rinib turibdiki ko’chaning  o’rganilayotgan bu qismida pik 

vaqtida bir soatda ikki yo’nalish bo’yicha umumiy harakat miqdori 1864 avt/soat ni 

tashkil qiladi. Harakat  jadalligi o’zgarishini ko’rish uchun kunning boshqa vaqtida 

ham kuzatuv ishlari olib borildi va yuqoridagidek  jadval (2.1-jadval) tuzildi.  

 Toshkent    katta  halqa  yo’lining  janubiy  qismi    ko’chalari  yo’nalishi  

bo’yicha bir soatlik umumiy harakat miqdori.                      

 

  

-

 

  

 

160 

5 

8 

- 

- 

173 

 

  

-

 

  

 

164 

5 

8 

- 

- 

176 

 

  

-

 

  

 

136 

5 

4 

1 

1 

150 

 

  

-

 

  

 

146 

6 

5 

2 

- 

159 

 

  

-

 

  

 

160 

4 

8 

- 

- 

172 

 

  

-

 

  

 

157 

7 

4 

- 

- 

168 

 

  

-

 

  

 

115 

8 

7 

- 

- 

130 

 

  

-

 

  

 

169 

6 

4 

1 

- 

180 

 

  

-

 

  

 

149 

6 

7 

- 

- 

162 

Jami 

1717 

67 

73 

5 

2 

1864 

Xisob  

Vaqti 

Yengil 

avtomobillar 

Avtobuslar  

Mikroavtobu

s-lar  

Yuk 

avtomobillar

i 

Mototsikllar 

Jami 

  

  

    

  

  84 

7 

6 

- 

- 

97 

  

  

    

  

  83 

3 

6 

- 

- 

92 

  

  

    

  

  96 

4 

4 

1 

- 

105 

  

  

    

  

  75 

5 

3 

1 

- 

84 

  

  

    

  

  92 

3 

7 

2 

- 

104 

  

  

    

  

 

93 

4 

3 

- 

- 

100 

  

  

    

  

 

72 

7 

7 

- 

- 

86 

  

  

    

  

 

110 

5 

3 

- 

- 

118 

  

  

    

  

  71 

3 

            6 

- 

- 

80 

  

  

    

  

  88 

5 

5 

- 

- 

97 

Jami  

1026 

52 

61 

5 

- 

1146 

2.1 -jadval 

---

48 

 

Bu  jadvaldan  ham  ko’rinib  turibdiki 

  

  

    

  

    vaqt  oralig’idagi  harakat 

miqdori 1146 avt/soat ni tashkil etadi. Bu raqamlardan esa harakat miqdorini 800 – 

900 va 1230 – 1330 vaqtlar oralig’ida deyarli 1.5 barobar o’zgarishini ko’rishimiz 

mumkin. 

Harakat  jadalligini  ko’rsatuvchi  jadvallardan  kelib  chiqib    yo’lning 

o’rganilayotgan  qismidagi  soatlik  harakat  tarkibini  aniqlash  mumkin                              

(1-diagramma).  Bu  ko’rsatkich  transport  oqimining  tezligiga  va  zichligiga  katta 

tasir ko’rsatadi.   

Harakat tarkibi(8:00 – 9:00vaqt oralig’ida)                               1-diagramma 

 

 

Bu  ko’rsatkichlar  o’rganilayotgan  ko’chalarda  tirbandlik  holati 

vujudga  kelayotgani,  hamda  istiqbolda  transport  oqimining  harakati  oshishi 

ko’rinib  turadi.  Transport  oqimi  harakatining  o’zgarishini  o’rganish  va 

ko’chalardagi  harakat  rejimi  buzilishini  oldini  olish  uchun    kuzatish  ishlarini 

doimiy ravishda o’tkazib,  o’z vaqtida kerakli chora-tadbirlarni qo’llash maqsadga 

muvofiq bo’ladi.