I. Bir qavatli sanoat binosining asosiy yuk ko’taruvchi konstruktsiyalarini hisoblash va loyihalash

4.10 To’sin solqilligini aniqlash

To’sin solqiligini aniqlashda hisobni soddalashtirish maqsadida to’sin balandligini o’zgarmas deb qabul qilinadi. Solqilik (4-4 kesim uchun) paydo bo’lgan yoriqlarni hisobga olgan holda aniqlanadi, (-rasm).

Qordan hosil bo’lgan qisqa muddatli yuk, to’liq yukning oz miqdorini (15%) tashkil etgani uchun, to’liq yuklarni uzoq muddatli ta’sir etuvchi yuklar deb qabul qilinadi. U holda, egrilik va solqilikni faqat uzoq muddatli yuklarning uzoq muddatli ta’siridan aniqlanadi xolos.
Yuqorida aytib o’tilgan xisobni soddalashtirilishi evaziga solqilik, ortiqroq chiqadi, bunda hatolik 4% ni tashkil etadi.
Normal yoriqlar paydo bo’lishi va ularning ochilishini aniqlash quyidagilardan iborat.
Bunda quyidagi koeffitsientlarni aniqlaymiz:


bu yerda , bo’lgan holat uchun olingan.

Zo’riqish P₂ ta’sirida kesim yadrosining yuqori nuqtasiga nisbatan olingan moment (siqilgan hol uchun).

Yelka


Koeffitsient ψ_s ni aniqlaymiz, bunda (yuklarning uzoq muddatli ta’sirida) olinadi.
Uzoq muddatli to’liq yuk ta’siridan hosil bo’lgan egrilik.

Bu yerda M=M_r+P₂e_sp2=8421·10^-7-606669·39=81844·10⁴ N·mm
Koeffitsient ψ_b=0,9; v=0, 15 uzoq muddatli ta’sir etuvchi yuklar uchun
Betonda cho’kish va tob tashlash deformatsiyalarini yuz berishi natijasida hosil bo’ladigan egrilik (qavariq).

Bu yerda
To’liq egrilik

bu yerda ва =0, chunki kuchlar uzaro teng.
To’liq solqilik

Aniqlangan salqinlik ruxsat etilgan qiymatidan kam.


4.11 To’sinni qiya kesim bo’yicha mustahkamlikka hisoblash

Qiya kesim to’sinning tayanch nuqtasidan boshlanadi. Bunda, (5-5 kesimda) ko’ndalang kuchni tayanch nuqtasidagi qarshilik kuchiga teng deb qabul qilsa bo’ladi. (7-rasm)

Bunda ko’ndalang armatura ikki qator qo’yiladi,
n= 2Ø 6 A-III, A_sw =0,283 sm², qadami S=15sm deb olingan,
To’sinning qiya kesimi boshlanishidagi balandligi (5-5 kesim)
mm ishchi balandligi esa,
h_o= h – 0,5h_f =912-180= 732 mm.
Qiya kesim mustaxkamligini ta’minlash sharti.

Bu yerda - xomut ta’sirini hisobga oluvchi koeffitsient,

topilgan qiymatlarni o’z o’rniga qo’yamiz,
Bunda

Og’ir betonlar uchun koeffitsient .
Shunday qilib, to’sinning ko’ndalang kesimi o’lchamlari talablariga mos keladi. Mustaxkamlik sharti bajarildi.
Mustahkamlik shartiga ko’ra, ko’ndalang armatura hisob bo’yicha aniqlanadi.
Q= 224900 H >_b3 (1+_n)_b2R_bt,serbh_o = 0,6(1+0,32)0,91,2240732 = 150269,6 N.
bu yerda koeffitsient _b3= 0.6 - og’ir beton uchun
_n - bo’ylama kuchlarning ta’sirini hisobga oluvchi koeffitsient, bu yerda N=P₂


Shart bajarilmadi., Q=224900N>150269,6H ko’ndalang armatura xisob bo’yicha olinadi. Balkaning qiya kesimi bo’yicha mustaxkamlik tenglamasi

Bu yerda - qiya kesim oxiridagi ishchi balandlik,
- to’sinning ustki qismi bilan gorizontal chiziq orasidagi burchak.
To’sinning uzunlik birligiga to’g’ri keladigan ko’ndalang sterjenlardagi zo’riqish qiymati aniqlanadi.

Bu yerda n=2 kesim yuzasidagi ko’ndalang armaturalar soni.
Bunda quyidagi shart tekshiriladi.
q_sw = 1075,4 _b3 = 0,6 =1026 N/sm
Shart bajarildi.
Eng noqulay bo’lgan qiya kesim uzunligi aniqlanadi.


C_o ning qiymati C_o=150 sm qilib olinadi.
Qiya kesimni mustaxkamlikka hisoblash.

Shunday qilib Q=224900H₁=382949 N . Shart bajarildi, demak qiya kesim mustaxkamligi etarli darajada.