I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

11.4. Faoliyatni to`xtatish uchun firmalarning qisqa muddatli qarori 

Biz  firmalarning  qancha  mahsulot  ishlab  chiqarishini  tahlil  qildik.  Ba'zi 

---

 

228 

hollarda  firma  mahsulot  ishlab  chiqarishni  to`xtatib,  firmani  yopishi  mumkin. 

Bunda  firmani  vaqtincha  yopilishi  yoki  bozordan  butunlay  chiqib  ketishi 

o`rtasidagi  farqni  tushunish  lozim.  Firma  faoliyatni  to`xtatish  bu  qisqa  muddatli 

qaror  bo`lib,  bozordagi  shart-  sharoitdan  kelib  chiqqan  holda  u  biroz  muddatga 

mahsulot ishlab chiqarishni to`xtatib turadi. Firmaning bozordan chiqishi esa uzoq 

muddatli qaror bo`lib, bunda u bozorni tark etadi. Qisqa muddatli va uzoq muddatli 

qarorlar bir- biridan farq qiladi, sababi qisqa muddatli davrda ko`p firmalar doimiy 

xarajatlarni oldini ololmaydi, ammo bu uzoq muddatli davrda qaror qabul qilishda 

amalga  oshadi.  Yana,  vaqtinchalik  faoliyatni  to`xtatib  turishda  firma  doimiy 

xarajatlarni  to`lashiga  to`g`ri  keladi,  bozorni  tark  etayotgan  firma  esa  doimiy 

xarajatlarni ham, o`zgaruvchan xarajatlarni ham to`lashi shart emas.   

Misol  qilib,  fermerlar  qabul  qiladigan  ishlab  chiqarish  qarorini  olaylik,  yer 

uchun  xarajatlar  fermerning  doimiy  xarajatlaridir.  Agar  fermer  bir  mavsumda 

dehqonchilik  qilishni  istamasa,  uning  yeri  bo`sh  yotadi  va  u  xarajatini  qoplay 

olmaydi.  Bunday  holatda  bir  mavsum  uchun  vaqtinchalik  faoliyatni  to`xtatishga 

to`g`ri  keladi.  Agar  fermer  dehqonchilikni  butunlay  tashlashni  xohlasa,  yerni 

sotishiga to`g`ri keladi.  

 

 

Narxlarning  P

1

  dan  P

2

  ga  ko’tarilishi  firma  foydasini  Q

1

  dan  Q

2

  ga  oshiradi. 

Chekli  xarajatlar  egri  chizig`i  bozorning  har  qanday  narxlarida  firmaning  taklifi 

miqdorini ko’rsatganligi sababli, bu firmaning taklif egri chizig’idir.  

Endi  keling  fermerni  qaysi  holatda  o`z  faoliyatini  to`xtatishi  mumkinligini