I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet159/384
Sana30.12.2021
Hajmi3,77 Mb.
#98806
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   384
Bog'liq
Mikroiqtisodiyot oquv qolanma 2017 8db24-1-427

 

8.4. Asimmetrik axborotlashgan bozor.

11

 

 

“Men sen bilmaydigan bir narsani bilaman”. Bu bolalar orasida juda mashxur 



xazil,  shu  bilan  birga  uning  tagida    odamlar  ba’zida  o`zaro  qanday  muomalada 

bo`lishlarini  ko`rsatuvchi  haqiqat  bor.  Hayotda  ko`pincha  bir  odam  atrofda  nima 

bo`layotganini boshqasidan ko`ra ko`proq biladi. Hozirgi hodisaga ta’luqli bo`lgan 

turlicha bilimlar farqi axborot asimmetriasi deyiladi. 

Misollar.  Ishchi  o`z  ish  beruvchisiga  qaraganda  o`z  ishiga  qancha  kuch 

ketishini  ko`proq  biladi.  Ishlatilgan  mashina  egasi  xaridorga  qaraganda 

mashinaning holati haqida ko`proq ma’lumotga ega. Birinchisi yashirin faoliyatga 

misol  bo`lsa,  ikkinchisi  yashirin  tavsifga  misol  bo`la  oladi.  Ikkala  holatda  ham 

ma’lumotga  ega  bo`lmagan  taraf  (ish  beruvchi,  xaridor)  haqiqiy  ma’lumotni 

bilmoqchi, lekin unga  ega bo`lgan  taraf  (ishchi  va sotuvchi)  ataylab  haqiqatni bir 

qismini berkitishi mumkin. 

Assimetrik  axborot  juda  keng  tarqalgani  sababli  iqtisodchilar  yaqin  o`n 

yilliklarda uning  ta’sirini  o`rganish uchun  juda ko`p  kuch sarflashdi.  Asimmetrik 

axborot  -  bu  shunday  holatki,  bozordagi  bozor  sub’ektlari  o`rtasida  bo`ladigan 

savdo-sotiqda  ularning  bir  qismi  kerakli,  muhim  axborotga  ega,  qolgan  qismi  esa 

ega emas.  

                                                           

10

 

B. Salimov va boshqalar. Mikroiqtisodiyot. O`quv-uslubiy majmua. TDIU, 108-114 



11

 Ushbu bob G. Menkyuning “Mikroiqtisodiyot tamoyillari” (N. Gregory Mankiw “Principles of Microeconomics” 

7 e.) kitobining XXII bobi asosida tayyorlangan 483-501 bet. 



 

155 


Bozordagi  tovarlarni  taqsimlanishi  optimal  bo`lishi  tovarlar  narxi  va  tovar 

to`g’risida qanchalik to`g’ri axborot berishi bilan bog’liq. Raqobatlashgan bozorni 

qaraganimizda biz axborotni simmetrik ravishda taqsimlangan, ya’ni sotuvchilar va 

sotib  oluvchilar  axborot  bilan  to`liq  ta’minlangan,  deb  faraz  qilgan  edik.  Bunday 

holatda  narxlar  sotiladigan  ne’matlarning  al’ternativ  xarajatlari  to`g’risida  to`liq 

axborot  beradi.  Aniq  va  to`liq  axborotning  bo`lishi  bozordagi  ne’matlarning 

optimal taqsimlanishiga yordam beradi. Lekin, bozorda ahvol butunlay boshqacha. 

Sotuvchilar  o`z  tovarlari  sifatini  yaxshi  bilsada,  ushbu  axborotni  xaridordan 

yashiradi.  Xuddi  shunday  xaridorlar  ham  o`zlarining  bozordagi  hatti-harakatlarini 

yashirib, har xil yo`l bilan savdo-sotiqda bir tomonlama yutuqqa erishishga harakat 

qiladi. Bozor narxi o`zida juda ko`p axbortni mujassamlashtiradi. Ushbu axborotni 

bozor  qatnashchilari  qancha  to`liq  bilsa,  savdo-sotiq  ikki  tomon  uchun  shuncha 

samarali  bo`ladi,  ya’ni  ikki  tomon  ham  maksimal  foyda  ko`radi.  Yuqoridagidan 

kelib  chiqib  aytish  mumkinki,  bozorda  axborotlar  asimmetrik  (to`liq) 

bo`lmaganligi uchun bozor mexanizmi ham etarli darajada mukammal emas. 

Haqiqattan  2001  yil  iqtisod  sohasida  Nobel  mukofoti  sovrindorlari  bo`lgan 

uchta  iqtisodchi  (Jorj  Akerlof,  Maykl  Spens  va  Jo`zef  Stiglitz)  larga  aynan  shu 

yo`nalishdagi  ilk  qadamlari  uchun  ushbu  mukofot  berilgan.  Keling  bu  izlanishlar 

ochib bergan ba’zi tushunchalarni ko`rib chiqamiz. 


Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   384




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish