I. A. Bakieva, X. S. Xadjaev, M. Z. Muhitdinova., Sh. Sh. Fayziyev. Mikroiqtisodiyot

 

 

 

6.3.Bozor samaradorligi 

 

Iste’molchilar  va  ishlab  chiqaruvchilarning  ko`pligi  bozordagi  xaridor  va 

sotivchining  ko`payishini  o`rganishga  asosiy  manba  bo`ladi.  Bu  manbalar  bizga 

asosiy  iqtisodiy  savolga  murojaat  etishga  yordam  beradi:  resurslarni  joylashtirish 

erkin bozorni xohishiga asosan ta'minlanadimi? 

 

Ko`ngilchan ijtimoiy rejalashtiruvchi 

Bozorni baholash samarasida biz o`zimizning tahlillarimizni yangi, tahminiy 

xususiyatga  ega  bo`lgan  ko`ngilchan  ijtimoiy  rejalashtiruvchi  deb  nomlangan 

atama bilan tanishtiramiz. Ko`ngilchan ijtimoiy rejalashtiruvchi bu taniqli, kuchli, 

Rasm 

(a)  rasmda  P

1

  narx,  Q

1

  taklif  hajmi  va  ABC  uchburchak  maydoni  ishlab  chiqaruvchi 

ortiqchaligiga teng. Narx P

1 

dan P

2

 ga ko’tarilganda taklif hajmi Q

1

 dan Q

2

 ga ko’tariladi va 

ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi ADF uchburchak maydoniga ko’payadi.  Ishlab chiqaruvchi 

ortiqchaligidagi  o’sish  (BCFD  maydon)  qisman  yuz  beradi.  Chunki  mavjud  ishlab 

chiqaruvchilar  ko’proq  oladi  (BCED  maydon)  va  yuqori  narxlarda  qisman  yangi  ishlab 

chiqaruvchilar bozorga kirib keladi (CEF maydon).