Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi

Mavzuga doir material 

 

Makroiqtisodiy vaziyatdagi o„zgarishlar 

 

*  Islohotlarning  jo„shqin  rivojlanishi  tufayli  muayyan  ijobiy  makroiqtisodiy  va 

ijtimoiy o„zgarishlar ro„y berdi. 

*  Yalpi  ichki  mahsulot hajmlarining pasayishi sur‟atlari kamaydi.  Chakana  tovar 

aylanishi  hajmi  8  foiz  kamayganiga  qaramay,  1995-yilda  sanoat  mahsulotlari  va 

iste‟mol  mollari  ishlab  chiqarish  nisbatan  barqaror  bo„ldi.  Iqtisodiyotning  eng  yirik 

sektori bo„lgan qishloq xo„jalik mahsulotlari ishlab chiqarish 2,3 foiz oshdi. Eksport 

ancha,  deyarli  16  foiz  ko„paydi  va  birinchi  marta  savdo  balansida  ijobiy  saldoni 

ta‟minladi. 

*  1996-yilda  1994-yilga  nisbatan  pulning  qadrsizlanish  jarayonlari  keskin 

ravishda,  3,7  baravar  kamayib,  asta-sekin  moliyaviy  barqarorlikka  va  aholi  real 

daromadlarining  oshishini  ta‟minladi.  Agar  1995-yilning  birinchi  choragidagi  pul 

qadrsizlanishining  o„rtacha  oylik  darajasi  11  foizni  tashkil  etgan  bo„lsa,  uchinchi 

chorakda u faqat 6 foiz bo„ldi. Yil oxiriga borib u yana birmuncha oshgan bo„lishiga 

qaramay, 1994-yil darajasidan ancha past bo„ldi. 

*  Pul  qadrsizlanishining  kamayishi  natijasida  aholining  real  ish  haqi  va  real 

daromadlari oshdi. 

*  Investitsiya  faoliyati  faollashib,  aholi  bandligining  qo„shimcha  oshishini 

ta‟minladi.  1995-yilda  islohotlar  boshlangandan  keyin  birinchi  marta  investitsiyalar 

hajmi oshdi. 

* To„lov balansining sezilarli yaxshilanishiga erishildi, u milliy valyuta kursining 

mustahkamlanishiga va uning qisman ichki konvertatsiyalanishini joriy etishga ta‟sir 

ko„rsatdi. 

* Iqtisodiyot tarmoqlari strukturasida qayta qurish jarayonlari sezilarli bo„lib qoldi: 

ustun  tarmoqlarga  investitsiyalar  hajmi  ko„paydi,  baza  tarmoqlari  va  yuqori 

texnologiyali tarmoqlar tezroq rivojlana boshladi. 

* Ichki ishlab chiqarishning oshishi asosida aholining go„sht, mevalar, sabzavotlar 

kabi qimmatli oziq-ovqat mahsulotlarini iste‟mol qilinishi oshdi. 

* Noishlab chiqarish sohasi tarmoqlarida ish haqining ildamroq indeksatsiyalanishi 

hisobiga  iqtisodiyot  tarmoqlari  bo„yicha  o„rtacha  ish  haqining  ish  tabaqalanishi 

birmuncha qisqardi. 

---

 

301 

* Aholining 1992-yil 1-yanvargacha jamg„arma banklar depozitlariga qo„ygan pul 

omonatlarini  40  baravar  indeksatsiyalash  va  1996-yil  1-iyuldan  boshlab  bosqichma-

bosqich to„lash haqida qaror qabul qilindi. 

* 16 yoshgacha bo„lgan bolalarga pul nafaqalarini ko„paytirish haqida qaror qabul 

qilindi,  bu  oilalar,  ayniqsa,  ko„p  bolali  oilalar  daromadlarining  oshishiga 

ko„maklashadi. 

* Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik korxonalari soni ko„paydi, ular aholining, 

ayniqsa,  qishloq  joylaridagi  aholining  mehnatini  sarflash  sohalarini  ancha 

kengaytirish imkonini beradi, shuningdek, aholining daromadlarini ko„paytiradi. 

 

Makroiqtisodiyot va statistika  

vazirligining 1996-yilgi ma‟lumotlaridan.