Hujayraning kimyoviy tarkibi

FIZIOLOGIK FAOL SUNIY MODDALAR
U qalamchalarning ildiz chiqarish qobiliyatini oshiradi. Mevali daraxtlar ko’chatlarini 
geteroauksinning past konsentrasiyali eritmasida bir necha soat davomida ivitish ularning hayotchanligini 
oshiradi. Bunday ko’chatlar tez ildiz chiqarib,faol o’sa boshlaydi. Buning uchun qalamchalar yoki 
ekiladigan meva daraxtlari ko’chatlarining morfologik pastki qismi 12-24 soat davomida 
geteroauksinning 0,005-0,02% eritmasiga botirilib qo’yiladi. 
Gibberellinlar qishloq xo’jaligida asosan 0,0001-0,1% eritma holida ishlatiladi. Ular suvda yomon 
eriganligi uchun avval etil spirtida eritilib, keyin suv bilan aralashtiriladi. So’ngra o’simliklarga purkaladi. 
Asrimizning 70-yillarida SSSR FA Sibir bo’limidagi sitologiya va genetika institutida 
gibberellinlarning yangi birikmasi ishlab chiqildi va unga "gibbersib " deb nom berildi. O’simliklarning o’sish va rivojlanishini tezlashtiradi. 
Samaradorligi gibberellin kislotasidan yuqori turadi. Masalan,pomidorlarga gullash fazasining 
boshlanishida gibberellinning 0,005-0,0075 eritmasi purkalganda hosildorlik 15-20 ga oshgan. 
Gibberellinlarning samaradorligi ayniqsa urug’siz mevalarda, uzumchilikda, kanop, tamaki, 
pomidor va boshqalarda ancha yuqori bo’ladi. 
Gibberellin kislotasi ta’sir ettirilgan uzumning kichik shingillari juda yiriklashib ketadi. Bu asosan 
mayda mevalarning o’sishi faollashishi natijasida sodir bo’ladi. 
Endi yig’ishtirilib olingan kartoshka tuganaklariga gibberellin kislotasining past konsentrasiyali 
eritmasi (1-2 mg/l) ta’sir ettirilganda ularning o’sishi tezlashadi. Bu usuldan kartoshka ikkinchi marta 
ekiladigan Janubiy rayonlarda foydalanish katta ahamiyatga ega. 
Fiziologik faol sun’iy moddalar sabzavotchilikda va mevachilikda yosh meva tugunlarining va xom 
mevalarning to’kilib ketishiga qarshi ham ishlatiladi. 
O’sishni to’xtatish va xom mevalarning pishishini tezlatish maqsadida etilendan foydalanish 
mumkin. O’simliklarning haddan tashqari o’sib ketishiga (natijada yotib qolishi) qarshi retardantlardan 
(xlorxolinxlorid,tur,alar va boshqalar ) foydalaniladi.