Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

Oddiy  qurollami  qisqartirish
  endigina  am alga  oshirila  boshlandi.  Bu 
boradagi  m uhim   qadam lardan  biri  1990-yilda  Yevropadagi  oddiy  qurolli 
kuchlar  to'g'risidagi  shartnom aning  qabul  qilinganidir.  U n d a  quruqlik- 
dagi  va  havodagi  kuchlam i jiddiy  ravishda  qisqartirish  k o'zda  tutiladi.
4 -§ .  Xalqaro  xavfsizlik  huquqida  ishonch  va  nazorat  choralari
X alqaro  m unosabatlarda  o 'z aro   ishonchni  m ustahkam lash  choralari 
xavfsizlik tizim ining nisbatan yangi  unsuridir.  Bu bo rad a XX asrda qabul 
qilingan  dastlabki  hujjatlar  qatoriga  SSSR   va  A Q SH   o 'rta sid a  1971- 
yilda im zolangan Yadro urushi yuzaga kelishi xavfini kam aytirish b o'yicha 
choralar to'g'risidagi bitim ni  ham da  1973-yildagi Y adro urushining oldini 
olish  to'g'risidagi  bitim ni  kiritish  m um kin.  T o m o n lar  o 'z a ro   m u n o sa- 
batlarida  xavfli  keskinlashuvlarga  olib  kelishi  m um kin  b o'lg an   vaziyat- 
larning  yuzaga  kelishiga  barham   berish  m ajburiyatini  zim m alariga  ol- 
dilar.  Q ayerdadir yadroviy  nizo  yuz  berishi  xavfi  paydo  bo 'lg an   hollarda 
to m o n lar  zudlik  bilan  o 'zaro   m aslahatlashuvga  kirishadilar.
«Ishonchni  m ustahkam lash  choralari»  tushunchasining  o 'z i  1975- 
yilgi  Y X H K ning  yakunlovchi  akti  orqali  m uom alaga  kirib  kelgan.  U nd a 
harbiy  faoliyat  haqida  xabardor qilish  va  uning  ustidan  nazoratni  am al­
ga  oshirish  m asalalari  ko'zda  tutilgan.  Y XH K  doirasida  to m o n la r  h a r­
biy  o'quv  m ashqlari  va  m ashg'ulotlari,  m ashq  va  m ashg'ulotlarga  ku- 
zatuvchilar taklif etilishi  haqida  o 'z   vaqtida  bir-birini  xabardor etish,  bu 
boradagi  faoliyat  yuzasidan  yillik  rejalam i  alm ashlash  to 'g 'risid a   ahd- 
lashib  olganlar.
N azorat  — joylarda  o 'zaro   nazoratni,  inspeksiyani  am alga  oshirish- 
ning  amaliy  shakli.  Bunday turdagi  inspeksiyadan  keng  foydalanish  m a­
salalari  1986-yilgi  Y evropada  ishonch  va  xavfsizlikni  m ustahkam lash 
choralari  b o'yicha  o'tkazilgan  Stokgolm   hujjatida  alohida  qayd  etilgan. 
U nga ko'ra,  har bir ishtirokchi  ishonchni  m ustahkam lash  b o'y ich a chora 
ko'rish  zonasidagi  boshqa  ishtirokchining  hudu dida  tegishli  nazoratni 
am alga  oshirish  huquqiga  egadir.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---