Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

talqin 
qiluvchi bayonotlar deb
  ham  ataladi.  Izohlardan  farqli o'laroq,  bayonot­
lar xalqaro  shartnom a  mazmunini  o'zgartirm aydi  va  unga  boshqa  ishti­
rokchilar  roziligi  talab  etilm aydi.  U  faqat  xalqaro  shartnomani  tayyor- 
lagan  davlatgagina  majburiyat  yuklaydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

5 -§ .  Xalqaro  shartnomaning  kuchga  kirishi, 
e ’lon  qilinishi  va  ro‘yxatga  olinishi
Xalqaro  shartnomaning  kuchga  kirishi
  u  o'zida  qayd  etilgan  shart- 
sharoitga  m uvofiq  ravishda  yuridik  hujjatga  aylangan  paytdan  boshla­
nadi.  Ratifikatsiya qilinishi yoki tasdiqlanishi taqozo etilmaydigan xalqaro 
shartnoma imzolanishi  bilanoq kuchga kiradi.  Ratifikatsiya qilinishi zarur 
bo'lgan  xalqaro  shartnom a  esa  ratifikatsiya  qilingach  (yoki  tasdiqlan- 
gach)  kuchga  kirgan  hisoblanadi.
Xalqaro  shartnom a  kuchga  kirishiga  qadar  uni  qabul  qilganlarga 
majburiyat  yuklam aydi.  Am m o  umum iy  xalqaro  huquq  normalari  ta ’sir 
kuchiga  ko 'ra,  tom onlar shartnoma  im zolangan  paytidan  to  kuchga  ki­
rishiga  qadar  shartnom ani  obyektidan  mahrum  qilishga  qodir  b o'lgan, 
shartnoma maqsadlarini  ro'yobga chiqarishga xalal  beradigan xatti-hara- 
katlardan  tiyilib  turishga  majburdir.
Xalqaro  shartnom aning  kuchga  kirishi  va  uni  qo'llash,  odatda,  bir 
xil  paytga  to 'g 'ri  keladi.  Lekin  istisnoli  hollar ham  y o 'q   emas.  M asalan, 
1954-yildagi  Qurolli mojaro chiqqan holda madaniy boyliklaming him oya 
qilinishi  to'g'risidagi  G aaga  konvensiyasida  ko'zda  tutilishicha,  u  rati­
fikatsiya yorlig'i yoki qo'shilish to'g'risidagi  hujjat topshirilganidan so'ng 
kuchga kirgani  holda,  faqat qurolli  m ojarolaryuz bergandagina qo'llanishi 
mumkin.  B a ’zan  xalqaro  shartnomalarda  ularning  shartlari  kuchga  kir- 
ganidan  so'n g  muayyan  muddat  o'tgach  qo'llanila  boshlashi  haqidagi 
qoidalar  ham  ko'zda  tutilgan  bo'ladi.
Agar  xalqaro  shartnomada  tegishli  qoida  ko'zda  tutilgan  yoki  ishti- 
rokchilar bu  haqda  boshqa bir tarzda ahdlashib  olgan  bo'lsa,  shartnom a 
vaqtincha,  kuchga  kirishiga  qadar  ham  qo'llanishi  mumkin.  Bunday 
vaqtincha qo'llash tajribasini  Iqtisodiy  Ittifoq  (M D H ) tuzish to'g'risidagi 
shartnoma  yuzasidan  uning  ishtirokchilari  qabul  qilgan  qaror  m isolida 
kuzatish  mumkin.
X alqaro  shartnom a,  xuddi  qonun  kabi,  orqaga  qaytish  kuchiga  ega 
emas.
Xalqaro  shartnom aning