Hozirgi zamon xalqaro huquqi nazariyasi asoslari

Fuqaro  aviatsiyasi  xavfsizligiga  qarshi  qaratilgan  g'ayriqonuniy  akt­
lar.
 
Bu  b orada  IKAO  tashkiloti  doirasida bir q a to r b itim lar qabul  q ilin­
gan.  1970-yilgi G aaga konvensiyasida qayd etilishicha,  parvozdagi  (eshik- 
lam ing  yopilishidan  to   ochilishigacha  b o 'lg an   davrda)  havo  kem alarini 
g 'a yriqo nuniy   tarzda,  kuch  ishlatish  yoki  tah d id   etish  y o'li  b ilan   qo'lga 
olish jino yat  hisoblanadi.
1971-yiIgi  M onreal  konvensiyasida  belgilanishiga  q araganda,  havo 
kemasi  xavfsizligini  x atar  ostiga  qo'yish;  havo  kem asini  yakson  etish; 
havo  kem asiga  portlovchi  m o d d alar o 'rn a tis h  va  boshqa  shu  kabi  xatti- 
h arakatlar parvozdagi  havo  kem asi  b ortida joylashgan  shaxslarga  nisba-
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ta n   z o ‘ravonlik  akti,  deyiladi.  Bu  konvensiya  parvozoldi  tayyorgarligi 
b o sh la n g a n   p a y td a n   toki  p arv o z  tu g a g a n id a n   keyin  24  so a t  v aq t 
o ‘tganigacha  b o ‘lgan  oraliq  davrda  sodir  etilgan  harakatlarga  nisb atan  
qo'llaniladi.
1988-yilgi  protokol  aeroportdagi  shaxsga  qarshi  z o ‘ravonlik  akti; 
aeroport  asbob-uskunalari  yoki  inshootlarini  yakson  etish  yoxud  ularni 
ishdan  chiqarish  kabi  harak atlar  jinoyat  hisoblanishi  to ‘g ‘risidagi  q o i­
d alar  bilan  M onreal  konvensiyasi ni  to'ldirgan .
1988-yilda qabul  qilingan  K onvensiyada jinoiy x atti-h arak atlar,  p a r­
vozdagi  havo  kem asiga,  uning  bortida  joylashgan  shaxslar  yoxud  m o l- 
m ulkka  xavf soluvchi  aktlar  haqida  so 'z  yuritiladi.
U m um iy qoidaga ko'ra,  kem a  bortida tegishli  yurisdiksiyani  shu  havo 
kem asini  qayddan  o 'tkazgan  davlat  am alga  oshiradi.  Boshqa  davlatlar 
quyidagi  ikki  holatda  o 'z   yurisdiksiyasini  am alga  oshirishi  m um kin:
—  agar jinoyat  tegishli  davlat  hududida  m uayyan  oqibatlarga  olib 
kelgan  yoki  uning  xavfsizligiga  qarshi  qaratilgan  bo'lsa;
—  jinoyat  m azkur  davlat  fuqarosi  to m o n id a n   yoki  shu  davlat  fu- 
qarosiga  nisbatan  sodir  etilgan  bo'lsa.
X alqaro  dengiz  tashkiloti  doirasida