Hozirgi zamon iqtisodiyot nazariyasidagi asosiy oqimlar

Varran, M.Katon, Kollumela va boshqalar)ning iqtisodiy qarashlariga e’tibor
bersak, ular mehnat taqsimoti, yaratilgan mahsulot taqsimlanishi,
boylikning vujudga kelishi, xo‘jalik yuritish qoidalari, mehnatni tashkil
qilish, yerga mulkchilik masalalariga oid o‘z yondashuvlarini bayon
qiladilar.
Miloddan keyingi dastlabki ming yillikdagi iqtisodiy qarashlarda
iqtisodiy bilimlarning rivojlanishida muqaddas manbalar («Qur’on»,
«Hadis») hamda O‘rta Osiyo va Sharqning buyuk allomalari qarashlari
alohida o‘rin tutganligini ko‘ramiz.
18
Islom dinining muqaddas kitobi – Qur’oni karimda (arabcha – qiroat,
ya’ni o‘qish) iqtisodiy fikr va ko‘rsatmalar muayyan darajada o‘z aksini
topgan. Islom dinida Qur’oni karim Alloh tomonidan payg‘ambar
Muhammad (s.a.v.)ga 23 yil davomida vahiy qilingan deyiladi.
Payg‘ambar Muhammad alayhissalom 570-yili Makkada quraysh
qabilasiga mansub bo‘lgan Hoshimiylar xonadonida tug‘ilib, 632-yilning
iyun oyida Madinada vafot etgan. Qur’oni karimdagi asosiy g‘oyalardan
biri musulmonlarning qardoshligi bo‘lib, arab qabilalari shu bayroq
atrofida birlashdilar. Unda dehqon va hunarmandlar mehnati, umuman
halol mehnat ulug‘lanadi, barcha boylik shu asosda paydo bo‘lishi
uqtiriladi. Iqtisodiy taraqqiyotning turli bosqichlari va usullarini tahlil
qilish shuni ko‘rsatadiki, moddiy ne’matlarni ishlab chiqarish va ularning
iste’molida diniy tushunchalar, odamlarning iymon-e’tiqodi katta ta’sir
kuchiga ega. Islomning asosiy manbai Qur’oni karimning oyatlari
bandlarning har jihatdan poklikka, iymon va salomatlikka chorlaydi. Bu
muqaddas kitobning 293 ta oyati bevosita iqtisodiy tafakkurga
bag‘ishlangan. Boshqa ko‘plab oyatlarda ham qisman iqtisodiyotga