Hozirgi o’zbek

Бу китобни ўқишим керак, Бу китобни ўқимасам бўлмайди содда гаплар доирасида синоним бўлса, Тонг отди ва йўловчилар йўлга тушдилар. Тонг отгани учун йўловчилар йўлга тушдилар гаплари қўшма гаплар доирасидаги синонимлардир.

3. 
   Сўз билан сўз бирикмалари ўзаро синоним бўлса, луғавий-фразеологик синоним дейилади: айёр-илонни ёғини ялаган, хурсанд-оғзи қулоғида, аччиқланди-тепа сочи тикка бўлди.
   
4. 
   Синонимлар услубий бўёқ жиҳатдан фарқланса услубий синонимлар дейилади: кулмоқ, жилмаймоқ, тиржаймоқ, бош калла, юз, башара, чеҳра каби.
   

Синонимик муносабатлар бир сўз туркуми доирасида бўлади.
Синонимлар асосан тилнинг ички имконияти асосида, шунингдек бошқа тиллардан сўз ўзлаштириш асосида вужудга келади.
Антонимлар. Қарама-қарши (зид) маъноларни билдирадиган сўзлар антонимлар дейилади. Масалан, катта-кичик, яхши-ёмон. Антонимлик муносабатлари асосан белги билдирувчи сўзларда бўлади. Шу боисдан антонимлар асосан сифат: оқ-қора, яхши-ёмон, узун-қисқа ҳамда равиш: эрта-кеч, яқин-йироқ туркумларига хосдир. Антонимлар қисман от туркумида ҳам учрайди. Масалан, уруш-тинчлик, дўст-душман. Тилдаги барча сўзларнинг антоними бўлавермайди. Чунончи, сон, олмош, модал сўз, ёрдамчи сўзларда антонимик муносабатлар мавжуд эмас.
Сўзлар асл маъносига кўра, шунингдек кўчма маъносига кўра антоним бўлиши мумкин. Масалан, иссиқ-совуқ (асл маъносига кўра), иссиқ (ёқимли-истараси иссиқ), совуқ (ёқимсиз турқи совуқ) кўчма маъноларига кўра ҳам антонимдир.
Кўп маъноли сўзлар ҳам ҳар бир маъноси билан бошқа сўзларга антоним бўлиши мумкин. Масалан, оғир сўзи бир маъноси билан енгил сўзига, бошқа маъноси билан эса қийин сўзига (унга оғир бўлди) антоним бўла олади.
Антонимлар жуфт ҳолда қўлланилади. Антонимлар ёрдамида бадиий адабиётда тазод санъати ҳосил бўлади.
Чархи кажрафторининг бир шевасидан доғман
Айшни нодон суриб, кулфатни доно тортадур.
(Фурқат)
Байтдаги нодон-доно антонимлари ёрдамида тазод санъати яратилган.