Hozirgi ilm-fan, texnika, sanoat jadal rivojlanayotgan bir paytda ta`lim jarayonida ta`lim mazmuning yangi loyihasi ilg’or pedagogik texnologiyalarni qo`llash zarurati vujudga keldi

1.3. Brom va sulfotrioksid bilan reaksiyalari
2-Etil-3-metil-3,4-digidroxinazolin-4-on brom bilan reaksiyaga kirishadi va natijada uning perbromidi hosil bо‘ladi.


Turli xil erituvchilarda (xloroform, muz sirka kislota, 80% li metanol) har xil katalizatorlar ta’sirida (temir kukuni, alyuminiy xlorid) yoki katalizatorsiz 2,3-trimetilen-3,4-digidroxinazolin-4-onning molekulyar brom bilan ta’sirlashishi о‘rganilgan. Uning erituvchilarda (atseton, spirt, benzol, suv) qaynatilishidan yoki uzoq vaqt saqlanishidan bir molekula brom chiqib ketishi natijasida uning bromgidrati olingan.

Mualliflarning bromlash reaksiyasini о‘rganishdan maqsadi xinazolin-4-on molekulasidagi benzol halqasiga elektrofil reaksiya о‘tkazish va 6-brom- yoki 6,8-dibrom hosilalarni sintez qilish bо‘lgan. Aromatik yadroga elektrofil almashinish reaksiyasi bitsiklik xinazolinlarda oson ketishi aniqlangan. Ammo mualliflar bu usul bilan brom atomini uch halqali xinazolin-4-onlarning benzol halqasiga kiritishga erisha olmaganlar. 2,3-Trimetilen-3,4-digidroxinazolin-4-onni bromlash uning perbromidi hosil bо‘lishi bilan borishi kо‘rsatilgan. Perbromidga 5% li natriy gidrokarbonat bilan ishlov berish natijasida esa bromli kompleks olingan.

2,3-Trimetilen-3,4-digidroxinazolin ham yuqoridagi sharoitda bromlash reaksiyasiga kirishib perbromid hosil qiladi. Perbromid yuqoridagi kabi erituvchilarda (xloroform, muz sirka kislota, 80% li metanol) qaynatilganda 2,3-trimetilen-3,4-digidroxinazolin gidrobromid, natriy gidrokarbonatning 5% li eritmasi bilan ishlov berilganda esa 2,3-trimetilen-3,4-digidroxinazolinning bromli kompleksini hosil qiladi .

2,3-Tri-, -tetra-, -pentametilen-3,4-digidroxinazolin-4-onlar va 2,3-trimetilen-3,4-digidroxinazolin sulfotrioksid bilan reaksiyaga kirishib kerakli sulfotrioksidlarga olib keladi:

X=O, H₂, p=1-3

Bu moddalar suv ta’sirida 2,3-tri-,-tetra-,-pentametilen-3,4-digidroxinazolin-4-onlarning va 2,3-trimetilen-3,4-digidroxinazolinning sulfat tuzlari hosil qiladi. Ular esa ishqoriy muhitda tegishli xinazolin hosilalarining neytral malekulasiga о‘tadilar.

Shunday qilib, pirimidin-4 va xinazolin-4-onlar birinchi holatdagi azot atomining juftlashmagan elektronlari hisobiga kompleks birikmalar hosil qiladi. Ularning N¹=C² qо‘sh bog‘i qaytarilgan, ya’ni 1,2-digidro hosilalari atsillash reaksiyasiga kirishadi.