Зиѐвуддин Раҳим, Одилхон қори Юнусхон ўғли

“Аллоҳга қарзи ҳасана берадиган киши борми? У Зот унга бир неча баравар қилиб қайтаради. 
Зеро, 
(ризқларни)
 тор ва кенг қиладиган Аллоҳдир. Унгагина қайтариласизлар”
(“Бақара” сураси, 245-
оят).
“Қарзи ҳасана” деганда савоб умидида, кўнгилдан чиқариб бирон нарсани Аллоҳ йўлида садақа 
қилиш тушунилади. 
Аллоҳ таоло бу ерда инфоқ қилишга чақириб, Ўзининг розилиги учун берилган садақани “қарз” деб 
атамоқда, садақаларни эгаларига кўпайтириб қайтаришни ваъда қилмоқда. Зеро, Аллоҳ Ўзи хоҳлаган банда 
ризқини кенг қилади, хоҳлаганининг ризқини тор қилади. Шундай экан, камбағал бўлиб қолишдан қўрқмай 
Аллоҳ йўлида садақа бериш, яхшиликлар қилиш керак. Охиратда бандалар Аллоҳ ҳузурига қайтиб 
борганларида ҳар кимнинг амали ҳисоб қилинади. 
Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Аллоҳга қарзи ҳасана берадиган киши борми? ояти 
нозил бўлганида Абу Даҳдоҳ Ансорий: “Эй Расулуллоҳ, Аллоҳ биздан қарз сўраяптими?” деди. У зот: “Ҳа, 
эй Абу Даҳдоҳ”, дедилар. У: “Менга қўлингизни беринг, эй Расулуллоҳ”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу 
алайҳи ва саллам унга қўлларини бергандилар, у: “Мен мана шу боғимни Раббимга қарз қилиб бердим. 
Унда олти юзта хурмо дарахти бор”, деди. Ўша пайтда (унинг аѐли) Умму Даҳдоҳ билан оила аъзолари 
боғда эдилар. Абу Даҳдоҳ келиб: “Эй Умму Даҳдоҳ”, деб чақирган эди, аѐли: “Лаббай”, деб жавоб берди. У 
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

55 
бўлса: “Боғдан чиқ. Мен уни Раббим азза ва жаллага қарз қилиб бердим”, деди” (Табароний, Ибн Жарир, 
Байҳақий ривояти). 
Аллоҳ таоло айтади: 
"-------------------------------- Арабий матн----------------------------------" 
“Шайтон сизларни 
(агар инфоқ-эҳсон қилсангиз)
камбағал бўлиб қолишингиздан қўрқитади, 
фаҳш ишларга буюради. Аллоҳ сизларга Ўз тарафидан мағфират, фазл 
(бойлик)