Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта таълим вазирлиги фарғона давлат университети


-мавзу: Дафн маросимларини ўрганиш ва қадимий жамиятлар ижтимоий – иқтисодий тарихини умумлаштириш усуллари



Download 101,57 Kb.
bet16/22
Sana11.04.2022
Hajmi101,57 Kb.
#542707
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   22
Bog'liq
Tarixiy rekonstruktsiya masalalari fanidan ma\'ruzalar

7-мавзу: Дафн маросимларини ўрганиш ва қадимий жамиятлар ижтимоий – иқтисодий тарихини умумлаштириш усуллари.
Режа:
1) Тош даври дафн маросимларини қабрларда акс этиши.
2) Сополли маданияти дафн маросимларини қадимги жамиятлар ижтимоий-иқтисодий тарихини ўрганишдаги аҳамияти.
3) Қабрлардаги дафн маросимининг ўзгариши аҳоли таркибининг ўзгариши билан боғлиқ эканлиги.



  1. Тош даври дафн маросимларини қабрларда акс этиши.

Тош давридаги дафн маросимлари жуда ёмон сақланган ва шунинг учун бу мавзу ўрганилиши жуда қийин мавзулардандир. Шу билан бирга неандертал одамидан бошлаб илк диний тушунчаларнинг вужудга келганлигидан бўлса керак, энг дастлабки кўмиш маросимлари келиб чиққанлигини биламиз. Ҳозирги пайтда дунёда яқин 20 та неандертал одамининг қабри топилган ва ўрганилганлиги маълум. Шу жумладан бу 20 та неандертал одамининг қабрларини ичида Ўзбекистоннинг жанубий районларидан бири Сурхондарё вилояти ҳудудидаги Тешиктош ғори одами ҳам шундай неандертал одами кўмилган қабрларидан биридир. Ҳамма гап шундаки, Европа ва Осиё ҳудудларидан топилган бошқа неандертал одамлари қатори қабрга қўйнинг бош қисмини қўйилганлиги билан ажралиб туради. Европа ҳудудларида кўпроқ айиқнинг бош қисмини қўйиш расм бўлганлиги маълум. Бундан келиб чиқадики, неандертал одамидан бошлаб инсоният у дунё тўғрисида, одамни ўлимидан кейин, нариги дунёда яшаши тўғрисидаги тушунчалар пайдо бўлди.
Юқори палеолит даври қабрлари бутун ҳолида эмас, балки одам суягининг парчалари топилган. Айниқса одамнинг олд тишлари айиқнинг олд тишларининг айнан ўзгинаси эканлигини унутмаслигимиз керак. Афсуски, жуда кўп ҳолларда ўрта тош даври бўйича ҳам, юқори палеолит даври бўйича ҳам кўпроқ майдаланган одам тишлари, ёки танасининг турли қисмлари топилган.
Масалан, Тошкент воҳасидаги Обираҳмат ғорининг ўрта палеолит даври қатламларидан неандертал одами билан ҳозирги замон одами ўртасидаги оралиқ одам суяк парчалари топилган. Чунки, Обираҳмат ғорининг маданий қатламларидан топилган одам суякларининг парчалари генетик анализ қилинганда унинг натижалари неандертал одами билан ҳозирги замон одамининг оралиқ типи эканлигидан далолат берадиган натижалар олинди. Илмий тилда айтиладиган бўлсак Обираҳмат одамининг генида неандертал одамининг қонидан 4% ўтганлиги тўғрисидаги маълумотлар олинди.
Обираҳмат одами топилгунига қадар неандертал одамини инсоният шажарасидаги “боши берк кўча” деб айтилар эди. Яъни, Обираҳмат одами топилгандан кейин неандертал одамининг ҳам ҳозирги замон одамини вужудга келишидаги ўрни жуда катта бўлганлиги аниқланди. Худди шундай ҳолат РоссиянингОлтой тоғларидаги Денисов ғори қатламларида ҳам худди Обираҳмат ғоридагидай ҳолат кузатилган. Бу ерда ҳам оралиқ одам қолдиқлари топилиб уларни генетик анализлар ўтказилганда бу ўлкадаги ҳозирги замон одамининг қонидан 4% неандертал одамининг қони ўтганлиги аниқланди. Шундай қилиб, неандертал одамини ҳозирги замон одамини келиб чиқишида ўрни катта эканлиги Олтойдаги Денисов ғоридан олинган қўшимча материаллар билан ҳам тасдиқланди.
Кейинги давр кўмиш маросимлари мезолит даврига оид бўлиб, бу даврда бутун бошли қабристонларни пайдо бўлганлиги маълум. Аммо, Ўрта Осиё шароитида на мезолит даврида ва неолит давридан қолган бутун ҳолдаги қабрлар топилмаган. Шунинг учун бу даврдаги кўмиш маросимлари тўғрисида бирон-бир маълумотни бераолмаймиз.

Download 101,57 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish