Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тдпу ҳузуридаги педагог кадрларни қайта

Мультимедиа ахборот-таълим ресурлари – АКТ 
имкониятларига таянган ҳолда турли воситалар (матн, 
графика, товуш ва видеолавҳалар) ѐрдамида ўқув 
материали бўйича маълумот беришга хизмат қиладиган 
ахборот-таълим ресурслари 
Мультимедиа маҳсулотлари – ўзида АКТнинг 
дастурий ва техник имкониятлари асосида аудио, видео, 
матн, графика ва анимация эффектлари асосида ўқув 
материалини тингловчиларга етказиб берилишини 
мужассамлаштирган ишланма (маҳсулот)лар. 
52

---

Мультимедиа ЭАТРнинг мазмуни қуйидагилардан иборат 
бўлиши мумкин: 
Мультимедиа ЭАТР тингловчининг билиш фаолиятини 
фаоллаштириши, унинг ўқув материалани ўзлаштириш мақсадлари 
билан қуроллантириш, ўқув материалини тушуниши ва 
ўзлаштиришини кучайтириш, фанлараро алоқани чуқурлаштириш 
имкониятига эга бўлиши лозим. Бунинг учун мультимедиа ЭАТР 
турли жараѐн ва ҳодисаларни тушунишни осонлаштиришга, 
тажрибаларни бажариш усуллари билан таништиришга, 
лаборатория 
жиҳозларида 
ишлашни 
енгиллаштиришга 
йўналтирилган бўлиши зарур. 
Мультимедиа ЭАТР мақсадга йўналтирилган, шахснинг 
ривожланишига мўлжалланган, таълим мақсадига эришиш учун 
педагогик методлар ва технологияларнинг услубий изчиллигига 
эга бўлган педагогик сценарий асосида тузилади. Бу турдаги 
ЭАТРни тайѐрлаш учун матнли материал асосида педагогик 
сценарий билан мос келадиган сюжетли кадрлар, умумий 
таркибий тузилма ва ташкилий схемалар, иллюстрацияли графика, 
анимация ҳамда видеосюжетлар ишлаб чиқилиши зарур.
Айни вақтда республикада таълим сифатини яхшилаш, 
самарадорлигини ошириш йўлида ЭАТРни яратиш, уларни махсус 
сайтларга жойлаштириш, шунингдек, улардан таълим амалиѐтида 
самарали фойдаланиш эҳтиѐжи мавжуд. Ушбу эҳтиѐжни инобатга 
олган ҳолда Низомий номидаги ТДПУ ҳузуридаги ОТМ педагог 
кадрларини қайта тайѐрлаш ва уларнинг малакасини ошириш 
тармоқ марказида жорий йилда “ОТМ педагогларини қайта 
тайѐрлаш ва малакасини ошириш тизими учун модулли Web 
технология асосида ЭАТРни яратиш ва амалиѐтга жорий этиш 
- ўқув фани бўйича кириш курси; 
- физик, кимѐвий, биологик ва бошқа ҳодиса ҳамда жараѐнлар 
намойишлари; 
- интерактив лаборатория ишлари ва тажрибалари 
бажарилишининг намойишлари; 
- ўқув жараѐнида қўлланиладиган педагогик мақсад талабларига 
жавоб берадиган бошқа мавзулар. 
53

---

технологиялари” мавзусидаги амалий лойиҳаси бўйича илмий 
изланиш олиб борилмоқда. Айни вақтда лойиҳа бўйича модулли 
Web технология асосида ЭАТРни яратиш ва амалиѐтга жорий 
этиш юзасидан ташкилий-тайѐргарлик босқичи якунланди.
Электрон дидактик кўргазмали материаллар ҳам ЭАТРнинг 
ўзига хос туридир. 
Замонавий шароитда ЭАТР сирасида очиқ on-linе курслари 
ҳам муносиб ўрин тутади. 
Бу турдаги курслар одатда пуллик шартнома асосида ташкил 
этилади. Профессор-педагогнинг авторитети, касбий компетент-
лиги ва маҳорати on-linе курслари нархининг баланд бўлишини 
таъминлайди. On-linе курслардан самарали фойдаланиш 
корпоратив таълим асосида йўлга қўйилиши мумкин. 
ЭАТР орасида педагогик амалиѐтни ташкил этишга доир 
ҳужжатлар тўплами (“Педагогик амалиѐтни ташкил этиш ва 
ўтказиш тўғрисида”ги Низом, педагогик амалиѐт топшириқлари, 
тингловчиларнинг амалиѐтдаги фаолиятини баҳоловчи мезонлар 
ва кўрсаткичлар) ҳам ўзига хос ўрин тутади.