Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Маданият ва спорт ишлари вазирлиги



Download 3,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/31
Sana26.03.2022
Hajmi3,77 Mb.
#511072
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   31
Bog'liq
Хонандалик услубиёти асослари

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 
1-мавзу.
Ўзбек халқ қўшиқчилиги. 
 
Ўзбек халқи минг йиллар мобайнида ўз хурсандчилигини, дарду-аламини 
қўшиқ ва куй орқали изҳор қилган. Мусиқа ва қўшиқ куйлашга муҳаббат 
Ўзбекистон халқи юрагида доимо мавжуд бўлган.
Ўзбек халқининг мусиқий меъроси йирик 2 йўналишдан: 1-халқ 
қўшиқлари ва чолғу куйлари; 2-оғзаки профессионал меъросидан иборатдир.
Халқ мусиқаси-кенг омма орасида мавжуд бўлган бўлса, профессионал мусиқа 
эса-уста ижрочилар (касбий) санъати махсулидир.
Фольклор мусиқа қўшиқчиликнинг турли жанрларидан иборат. Уларни 
икки гуруҳга ажратсак бўлади: I-гуруҳ: меҳнат (пахта терди, майда), тўй 
маросими (ёр-ёр), маросимий (йиғи, марсиялар), алла. II- гуруҳ: қўшиқ, лапар, 
ялла, ашулалардир. 
I гуруҳ қўшиқларидан иккинчисининг фарқи уларни кенгроқ маънони 
ёритишидадир. Ўзбек профессионал мусиқаси асрлар давомида куйланиб, 
ривожланиб келган бўлса ҳам, XX асрга қадар нота ёзувига туширилмаган. 
Профессионал мусиқа, йирик ҳажмли қўшиқлар, ашула ва рақс тўпламлари, 
мураккаб вокал-чолғу асарлар - мақом, қўшиқ ва мусиқани ўз ичига қамраб 
олган.
Ўзбекистонда бухоро ва хоразм Шашмақомлари мавжуд. Шашмақом 
XVIII асрда бухорода яратилгани учун бухоро Шашмақоми номини олган. 
Хоразмда Шашмақом «Панджгоҳ» қисми билан тўлдирилган. Шашмақом 
қисмлари: уфори - рақс қисми, вокал-чолғу қисми - наср, бу қисм сарахбор 
билан бошланиб, якка хонанда қисми - талқин билан давом этади. Талқиннинг 
таркибига тарона-яъни хор қисми (кўпчилик куйлайди) киради. 
Профессионал мусиқага катта ашула ҳам киради. Халқ хофизларидан 
юқори салоҳият ва ўз касби усталари; Хожи Абдулазиз Расулов, Дамулла 
Халим Ибодов, Леви Бобохоновларни тилга олиш лозим.
Куйлашнинг анъанавий услублари, бунниги, гулиги ва ишкомалардир. 
бунниги-бурунга; гулиги-томоқда куйлаш; ишкома ёки хонакой профессионал 
(купол-танглай товуши) - яхши талаффуз, овоз барча регистрларда равон 
эшитилган.

Download 3,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish