Ўзбекистон республикаси навоий кон-металлургия комбинати давлат корхонаси

ТАЯНЧ СЎЗЛАР ВА ИБОРАЛАР ЛУҒАTИ (ГЛОССАРИЙ)

Автократик раҳбар – буйруқ бериш, қабул қилишда ўзини жамоадан узоқ тутади, ҳаммани ўз истакларига бўйсундириш истагидаги раҳбар.
Айланма ишлаб чиқариш фондлари – ишлаб чиқаришда фойдаланилувчи меҳнат предметлари (хом ашё, материаллар, ўров материаллари, таъмирлаш учун эҳтиёт қисмлар ва ҳ.к). Улар ҳар бир ишлаб чиқариш сиклида тўлиқ сарфланади ҳамда корхонанинг айланма маблағлари ҳисобига сотиб олинади.
Айланма маблағлар – ишлаб чиқариш заҳиралари, тугалланмаган ишлаб чиқариш, тайёр маҳсулот, янги маҳсулотни ўзлаштириш харажатлари, келгуси давр харажатларига сарфланувчи корхона маблағларининг пул шаклида ифодаланиши.
Акция – аксиядорлик жамияти томонидан чиқарилувчи ҳамда унинг эгаси - аксиядорлик жамиятининг аъзосига жамиятни бошқариш ва фойдадан дивиденд олиш ҳуқуқини берувчи қимматбаҳо қоғоз.
Акциядорлик жамияти – аксиялар чиқариш йўли билан ташкил топган корхона тури бўлиб, унинг аксиялари биржа фондларида котировка қилинади ва бир кишидан иккинчи кишига бемалол ўтиши мумкин. Аксионернинг жавобгарлиги фақат аксия сотиб олишга кетган пул билан чегараланади.
Акциядорлик капитали – аксиядорлик жамиятининг асосий капитали бўлиб, унинг ҳажми Низомда белгилаб берилади. У қарзга олинган маблағлар ва аксия чиқариш ҳисобига шакллантирилади.
Амортизация - асосий фондлар қийматининг аста-секинлик билан ишлаб чиқарилувчи маҳсулот ёки хизматларга ўтказилиши; маблағларнинг мақсадли равишда жамғарилиши ва кейинчалик эскирган асосий фондларнинг ўрнини қоплашга ишлатилиши.
Амортизация фонди - асосий фондларни оддий ва кенгайтирилган тарзда такрор ишлаб чиқаришга мўлжалланган пул маблағлари.
Анъанавий қарорлар – одатий вазиятларда қабул қилинадиган қарорлар.
Асосий ишлаб чиқариш фондлари – маҳсулот ишлаб чиқаришда фойдаланилувчи меҳнат воситалари (бинолар, иншоотлар, қурилма ва асбоб-ускуналар, траноспорт воситалари ва ҳ.к). Улар узоқ муддат хизмат кўрсатиб, ишлаб чиқариш жараёнида ўзининг натурал шаклини сақлаб қолади ҳамда ўз қийматини эскириши мобайнида аста-секинлик билан тайёр маҳсулотга ўтказади, капитал қўйилмалар ҳисобига тўлдирилади.