ZattíŃ DÚzilisi haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar mexanikalíq qubíLÍslar haqqínda dáslepki maǵLÍwmatlar denelerdiń teńsalmaqlíLÍǴÍ

haqqında dáslepki maǵlıwmatlar 
beriledi (1-súwret).

---

4
Zattıń 
dúzilisi
Mexanikalıq
qubılıslar
Jıllılıq 
qubılısları
Elektr 
qubılısları
Jaqtılıq 
qubılısları
Ses 
qubılısları
1-súwret.

---

5
Sabaqlıqta usı qubılıslarǵa tiyisli quramalı bolmaǵan hám ózińiz 
orınlap kóre alatuǵın qızıqlı tapsırmalar beriledi.
Velosiped, avtomobil, adamnıń háreketi, qayshınıń qırqıwı hám 
t.b. – bulardıń barlıǵı mexanikalıq qozǵalıslarǵa mısal bola aladı.
Suwdıń puwlanıwı hám muzlawı, metallardıń eriwi, tábiyiy gaz hám 
otınnıń janıwınan shıqqan jıllılıq hám t.b. – bular jıllılıq qubılıslarına 
kiredi.
Jaqtılıqtıń tarqalıwı, onıń nárse hám predmetlerden shaǵılısıwı, 
hawada ayqulaqtıń payda bolıwı sıyaqlılar jaqtılıq qubılıslarına kiredi.
Qalayınsha insan qarańǵı bólmesin jaqtı ete aldı, uzaq 
mámleketlerde bolıp atırǵan waqıyalardı kórip turatuǵın, azıq-
awqatlardıń buzılmastan saqlanıwına erisetuǵın boldı? Olardıń barlıǵına 
elektr qubılısların úyreniw sebepli erisildi.
Ne sebepten Quyashtan jaqtılıq shıǵadı? Nege suw puw 
yamasa muz kórinisinde bola aladı? Qanday sebep penen bólme 
temperaturasında sınap suyıqlıq halında boladı da, temirdi suyıltıw 
ushın júdá joqarı temperaturaǵa shekem qızdırıw kerek?
Mine usınday sorawlarǵa juwap beriw ushın zattıń dúzilisin úyreniw 
kerek. Denelerdiń ishki dúzilisin úyrenip, onıń kóplegen qásiyetlerin 
túsindiriw hámde kerekli qásiyetlerge, yaǵnıy ıssılıqqa shıdamlı, 
bekkemligi joqarı hám t.b. larǵa iye bolǵan jańa zatlardı jaratıw 
múmkin.
1. 1-súwretke qarap fizikalıq qubılıslarǵa tiyisli ózińizdiń 
mısallarıńızdı keltiriń.
2. Átirapımızdaǵı álemdi úyreniwde fizika qanday rol oynaydı?
3. Muzqaymaqtıń eriwi qanday qubılısqa kiredi?
4. Kúndelikli turmıstan fizikalıq qubılıslarǵa mısallar keltiriń.

---

6