Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

 Когнитив психотерапия нима?
Когнитив психотерапия усули беморда ўзига бўлган ишончни 
оптимистик руҳда кучайтиришга қаратилган. Унинг асосида ҳам 
беморнинг фикрлаш дунёсини ижобий томонга ўзгартириш ётади. 
Когнитив психотерапия усуллари кўп бўлиб, улар махсус адабиётларда 
батафсил ёритилган. Бемор билан олиб бориладиган психологик 
суҳбатлар депрессиянинг тури ва оғир-енгиллигига қараб 10–20 та 
сеансни ташкил қилади.

Психолог беморнинг яқинлари билан ҳам суҳбат ўтказиши 
керакми?
Албатта! Психолог беморнинг яқинлари билан суҳбатлар олиб 
бориши шарт. Чунки бу суҳбатлар бемор ҳақида тўла маълумотга эга 
бўлишга ёрдам беради. Депрессияга чалинган беморни даволашда, 
унинг яқинлари билан ўзаро мулоқот олиб бориш жуда аҳамиятлидир. 
Бироқ бу мулоқот тес кари натижа бериши ҳам мумкин, агар бемор 
бунга рухсат бермаса. 
Шунингдек, психолог бемор нинг яқинларига унинг олдида 
ўзларини қандай тутиш лозимлигини тушунтиради. Бу ўта муҳим. 

---

ЗАРИФБОЙ ИБОДУЛЛАЕВ
74
Чунки баъзи оила аъзолари уйда тушкун муҳит яратадики, бу вазият 
беморнинг аҳволини янада оғирлаштиради ва ўз жонига қасд қилишга 
уринишларни кучайтиради. Беморга ҳадеб ён боса вериш ёки унинг 
хулқ-атворини танқид қилавериш ҳам мумкин эмас. Агар беморда 
суицидал фикрлар ва уринишлар кузатилса, уни ёлғиз қолдирмаслик 
керак. Оила аъзолари томонидан назорат шундай бўлиши керакки, 
беморнинг ўзи буни билмасин. Чунки ҳадеб беморни қўриқлайвериш 
унинг жони га тегади. Беморнинг ишончини қозонган оила аъзолари 
билан кўчага чиқиб айланиб келиш ва сайр пайтида асосан беморни 
сўзлатиш, унинг ҳис-туйғуларига ҳамдард бўлиш яхши самара беради. 
Бемор доимо психолог билан ҳар қандай вазиятда ҳам боғлана 
оладиган бўлиши лозим. Чунки унга зудлик билан психолог ёрдами 
керак бўлиб қолиши мумкин.
