Зарифбой ибодуллаев асаб ва руҳият илмий-оммабоп рисола

4. Пассив ҳаёт ва эпилепсия. Йирик америкалик эпилептолог В. 
Леннокс «Фаол ҳаёт – хуружлар антагонистидир» деган эди. Мутахас-
сислар эпилепсия касаллигида хуружларнинг пассив ҳаёт кечирувчи бе-
морларда кўп, фаол ақлий ва жисмоний меҳнат билан шуғулланувчи 
беморларда эса кам кузатилишини айтишади. Беморлар, айниқса, бола-
лар ва ўсмирларни жисмоний хатти-ҳаракатлардан, ўқишдан чегаралаб 
қўйиш ва уларнинг кўз ўнгида оилавий бўлиб касаллигини муҳокама 
қилавериш оғир руҳий асоратлар қолдиради. Бундай болаларда мелан-
холикларга хос бўлган хулқ-атвор шакл ланади, улар руҳий ногирон 
бўлиб ўсади. Лекин ортиқча руҳий ва жисмоний зўриқишлар хуружлар 
сонини кўпайтиришини ҳам унутмаслик керак. 
5. Бемор учун хавфли ишлар. Беморга унинг ҳаёти учун хавфли 
ишлар, яъни ҳайдовчилик қилиш, ўт ўчириш, милиция, соқчилик ва 
қутқа рувчилик касбларини эгаллаш, шунингдек, кимё вий воситалар 
билан ёки баланд биноларда, жароҳат ланиш хавфи юқори бўлган завод 
ва фабрикаларда ишлаш мумкин эмас. 
Тунги ишларда ишлаш умуман ман этилади. Чунки тунда уйқуга 

---

АСАБ ВА РУҲИЯТ
41
тўймаслик хуружлар такрорланишига ёки кўпайиб кетишига туртки 
бўлади.
6. Душ қабул қилиш қоидалари. Бемор душ ёки ванна қабул 
қилганида, эшикни ичкаридан беркитмаслиги, иссиқ ёки ўта совуқ душ 
қабул қилмаслиги керак, сауналарга қатнамаслиги ва узоқ вақт ваннада 
қолиб кетмаслиги зарур. 
7. Оловга яқин юрманг. Тандирда нон ёпиш, олов ёнида катта 
қозонларда овқат тайёрлаш, иссиқ жойларда ишлаш мумкин эмас.
8. Физиотерапия мумкин эмас. Физиотерапевтик муолажалар 
(электрофорез, магнитотерапия, электротерапия, дорсанвал) қўллаш 
мумкин эмас. 
9. Ишхонадагилар хабардор бўлсин. Ишхонада доимий ишловчи-
лардан бир-иккитаси касалликдан хабардор бўлиши керак, узоқ сафар-
ларга ёлғиз кетмаган ва меҳмонхоналарда ёлғиз бўлмаган маъқул.
