Xulosa……………………………………………………………….…...............71
Foydalanilgan adabiyotlar………………………………………….................…72
3
SO’Z BOSHI
1991-yil xalqimiz uchun buyuk tarixiy voqea, Mustaqillikni qo’lga
kiritgandan so’ng fan texnika, ayniqsa yoshlarga e’tibor kuchaydi. O`tgan davr
mobaynida xalqimizning milliy qadryatlari tiklandi. Ma’naviy xayotimizda
uyg’onish yuz berdi [1] .
O`zbekiston konistitutyasini qabul qilganligini 15 yilligiga bag`ishlab
o`tkazilgan tantanali marosimda Prizentimiz I. A. Karimov “ Farzandlarimiz
yoshlarimiz bizni nafaqat ishonchimiz va kelajagimiz,yoshlarimiz bugungi va
ertangi kunimizni xal qiluvchi kuchdir”–deb takidladi. Bugungacha o`tgan davrda
100 dan ortiq yoshlarga oid turli qonunlar qabul qilindi. Bunga misol qilib
Prizidentimiz tomondan 2008-yil Yoshlar yili deb e’lon qilindi, xatto yoshlarni
o’qishiga katta imkoniyatlar yaratildi, Kamolot yoshlar tashkiloti tashkil qilindi.
Talabalar o’z iqtidorini namoish etish uchun “Fund Forum” tashkil qilinib xozirda
ko`plab yoshlar o’z iqtidori bo`yicha g`oliblikni qolga kiritishmoqda. Bundan
tashqari ta’lim sohasida ham keskin o’zgarishlar yuz berdi. Shu jumladan kimyo
fani va kimyo sanoati rivojlanishi uchun juda katta imkoniyatlar ochildi.
O`zbekiston Fanlar Akademiyasi umumuiy noorganik kimyo insitituti,
biorganik kimyo insitituti va bir qator ilmiy-tadqiqot labaratoriyalarida, oliy o`quv
yurtlarining kimyo fakulteti va kafedralarida kimyo sohasining turli yo`nalishlari
boyicha ilmiy tadqiqotlar olib borilmoqda.
Biz mustaqillika erishganimizdan so`ng, ta’lim o`zbek xalqi ma’naviyatida
yaratuvchanlik faolligini avj oldirdi. O`sib kelayotgan biz yosh avlodga barcha eng
yaxshi imkonyatlarimizni, kasb maxoratimizni uzluksiz takomillashishiga turtki
bo`ldi. Buni ko`magida yoshlarning iqtidorligi va bilim olishga chanqoqligidan
ta’lim tarbiyani, ma’naviyatni tushinib yetish boshlandi. Ta’limni yangi modeli
ishga tushgach, insonning hayotidagi o`z o’rnini topish jarayoni
tezlashadi
va
jamiyatda mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keldi. U
jamiyatimizning potensial kuchlar ro`yobga chiqarishda juda katta ahamyat kasb
etdi. Ta’lim tizimini tubdan qayta islox qilish, chuqur bilimlarni egallash
4
imkonyatlarini kengaytirish, yangi zamonaviy texnalogiyalarda ishlashga qobil
ishchi va mutaxassislarni tayyorlash yo`lga qo’yildi.
Umumiy o`rta talim maktablaridagi kimyo talim pedagogik jarayonning
ajralmas tarkibiy qismi bolib talimning umumiy maqsadlariga muvofiq o`quvchi
shaxsini tarbiyalashga xizmat qiladi. Respublikamiz mustaqilligini dastlabki
yillarida ta’lim tarbiya sohasini islox qilish natijasida to`plangan tajribalar
chiqarilgan bir qator xulosalar asosida amalyotdagi ta’lim tarbiya tizimini hozirgi
taraqiyotini va kelgusi talablar darajasiga ko`tarishga uni takomillashtirishga jiddiy
e’tibor berish zarurligi va ta’lim tarbiyani uzliksizligini taminlashdan kelib chiqib
,,Kadrlar tayyorlash milliy dasturi va ta’lim tog’risidagi” qonun O’zbekiston
Respublikasi Oliy majlisning IX sessiyasida muxokama qilinadi va tasdiqlanadi.
Shu munosabat bilan barcha o`quv predmetlari qator kimyo oldiga ham aniq
vazifa qo`ydi.
Ta’lim tog`risidagi qonunga muvofiq :
1)Umumiy o’rta ta’lim maktablarining kimyo ta’limi konsepsiyasini qayta ishlab
chiqish.
2) Umumiy o’rta ta’lim maktablarining kimyo ta’lim konsepsiyasidan kelib chiqib,
uning standartlarini ishlab chiqishni taqazo qiladi.
Shu jumladan prezidentimiz I. A. Karimov o’zining “Barkomol avlod
orzusi” asarida eng avvalo, biz ta’lim tizimiga bo`lgan munosabatimizni tubdan
o`zgartirishimiz kerak ta’lim isloxoti bizni demokratik o`zgarishlar yangi jamiyat
borpo etish yolida dadil yetaklovchi , barchamizni xarakantlanturuvchi ishchi kuch
bolmogi zarur. Har birimizga besh barmoqday eskicha aytganda toqqis pulday
ayom bolsinkim “ta’lim tarbiya tizimini o’zgartirmasdan turib odamlar ongini
demakki, ularni turmush tarzini ham tubdan o’zgartirish mumkin emas”degan
fikrni aytgan [2] .
1997-yilda zamonaviy talablarga javob beradigan kadrlar tayyorlash
masalasiga aloxida e’tibor berildi . Shuning uchun ta’lim soxasida belgilanayotgan
isloxotlarni hayotga bosqichma bosqich o`tkazishga yo`l qo`yildi. Ma’lumki, xalq
ta’limining asosiy bo`g`inini uzliksiz ta’limni davlat ta’lim standartlari va tegishli
5
ta’lim standartlari va tegishli ta’lim dasturlari bilan taminlashda avvalo, uning
jaxon talablari darajasida bo`lishiga, yuksak ma’naviyat zaminida qurilganiga
aloxida e’tibor berish kerak. Shuning uchun ham umumiy ta’lim dasturlarini
maktabgacha tarbiya, boshlang’ich umumiy ta’lim va maktabdan tashqari ta’lim
tarzida tuzilgan[4]. Talim isloxoti har bir soxaga aloxida e’tibor qaratilgan bo`lib,
bunda kimyo fani ham aloxida o’rin tutadi. Masalan I.A. Karimov asarida
yozishicha, O’zbekiston zaminida ulkan noyob, hali ijtimoiy ishlab chiqarishga
jalb etilmagan mineral xom ashyo resurslari bor edi. Hozirgacha respublajimizda
mineral xom ashyoning 95 turi aniqlangan. Bu mineral xom ashyoning 700 ta koni
mavjud. Amalda Mendelev jadvalidagi hamma element respublikamizda mavjud .
Ulardan bir yil ichida qazib olinayotgan tog’ jinslari hajmi 200 million tonnadan
oshdi. Respublikamiz mustaqil bo`lgandan so’ng kimyo sanoati keng rivojlandi.
Nafaqat kimyo sanoati balki, Au, Ag, U, Cu, Mo, Zn va boshqa qimmatbaxo va
nodir metallar zaxirasi bo’yicha dunyoda yetakchi o’rinda turibdi.
Respublikamizda gaz zaxiralari 2trilion m 3 ga yaqin gaz ko’mir konlarida esa
2 milliard tonnadan ortiq ko’mir , 350 million tonna neft zaxiralari mavjud , 95
xildan ortiq xom ashyo konlari ochilgan .Bu esa yurtimizni yuksalishiga bir zamin
bo’lmoqda . Bizni oldimizda turgan vazifamiz bunday tengi yoq boyliklarni
qadriga yetib ulardan oqilona foydalanishimiz darkor . Buning uchun bizdan talab
qilinadigon masala yaxshi o’qib vatanimizga nafi tegadigan kadr bo’lib yetishimiz
darkor[4].
Do'stlaringiz bilan baham: |