I.Ya.Lerner va M .N .Skatkinlarning qaraslilariga
ко'га
4
l.
Izohli — tasvirli.
2.
Reproduktiv.
3.
Evristik y o k i qism an — izlanuvchan m u am m oli bayon.
4.
T a d q iq otch ilik
10-c/iizma. Та 'Пт metodlarining tasnifi
1 Д а н и л о й M .A ., Е си п о в Б .П . Д и д а к т и к а . — М о с к в а . И з д -и о А П Н Р С Ф С Р . 1957.
U s h b u m e to d l a r , m u a llif la rn in g t a ’k id la s h la ric h a , b i r - b ir i d a n
o ‘q u v c h i l a r n in g t a ’lim m a z m u n i tu rla rin i o ‘z la s h tiris h d a a m a lg a
o sh a d ig a n bilish faoliyatlari xarakteri va o ‘q u v ch ilarn in g xilm a-xil
faoliyatlarini tashkil etuvchi o ‘qituvchi holati ... b o ‘yicha fa rq la n a d i1.
^ . ^ I z o h l i - t a s v i r l i t a ’lim m e to d la ri (boshqa n o m la n is h i a x b o r o tli-
repsepsiya)ning mohiyati: odatda nazariy bilimlar tayyor holda uzatiladi,
o ‘quvchilar esa ularni qabul qiladilar (repsepsiya). Bu y o ‘lda turli t a ’lim
v o sitalari (shu j u m l a d a n , k o ‘rgazmaIi v o sita la r)d a n foyda la nila di.
0 ‘qituvchi faoliyati b u n d a nafaqat axborotlarni uzatish, balki ularning
o ‘q u v c h ila r to m o n id a n qabul qilinishini h a m tashkil etishdan iborat
b o ‘Iadi.
Izohli-tasvirli m e to d d a n t a ’lim jarayonlarida foydalanishda quyidagi
h o la tla r yuzaga keladi:
0 ‘qituvchi faoliyatining tuzilmasi
0 ‘q u v c h i
f a o li y a ti n i n g
tuzilmasi
- tushuntirish;
- harakat ni ko ‘rsatish;
- dalillardan xabardor qilish;
- o ‘q u v c h i n i n g m a t e r i a l n i a n g la b
yetishini rag‘batlantirishga yo‘naltiruv-
chi usullar;
-
t u r l i
d i d a k t i k
m a t e r i a l l a r d a n
foydalanish
- axborotlarni qabul qilish;
- o ‘quv materialini tushunib
olishga intilish va dastlabki
m a ’lumotlarni yodda saqlash;
- o ‘quv materialini tushunish
R ep ro d u k tiv t a ’lim m etodlari yuqorida keltirilgan m e to d la rd a n
q u y id a g i u n s u r l a r n in g mavjudligi bilan fa rqlanadi: o ‘q i tu v c h in in g
b ilim larn i tu sh u n tir ish i, ularni o ‘quvchilarning yodida saqlanishini
t a ’m inla shi va qay ta ishlab chiqishi (reproduksiya). 0 ‘zlashtirilgan
bilim larning m u sta h k a m b o ‘lishiga ularni k o ‘p m arta takrorlash evaziga
e ris h ila d i. M a z k u r m e t o d t a ’l im n in g b a r c h a b o s q ic h la ri, a so s a n ,
b o s h la n g 'ic h sinflarda o ‘qish va yozish, arifm etik harakatlarni am alga
oshirish k o ‘nik m alarini o ‘zlashtirishda m u h im o ‘rin tutadi.
R ep ro d u k tiv m e t o d d a n foydalanishda o ‘qituvchi va o ‘q u v ch ilar
t o m o n i d a n quyidagi h a ra k a tla r tashkil etiladi:
1 Д и д а к т и к а с р е д н е й ш к о л ы / / П о д ред. М .Н .С к а т к и н а . - М о ск ва, П р о с в е щ е н и е ,
1982. - с. 207.
Do'stlaringiz bilan baham: |