‘z b e k is t n r espu blik asi o L iy va ‘rta m axsus ta’ L i m vazirlig I


KADRLAR  TAYYORLASH  MILLIY  M O D ELI



Download 11,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/413
Sana16.01.2022
Hajmi11,97 Mb.
#379486
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   413
Bog'liq
Pedagogika. 1-qism (M.Toxtaxojayeva, S.Nishonova) 583e888c8e1f192e31521286245d8a52

KADRLAR  TAYYORLASH  MILLIY  M O D ELI.
 
H O ZIRG I  DAVRDA  0 ‘QITUVCHILIK  KASBI  VA
 
UNING  JAMIYATDA TUTGAN  0 ‘RNI
O ‘zbekiston  Respublikasining  Kadrlar  tayyorlash  milliy  modeli  va 
uning  mohiyati.  0 ‘zbekiston  Respublikasi  siyosiy  mustaqillikni  q o ‘lga 
kiritgach,  ijtimoiy hayotimizning barcha sohalarida tub islohotlar amalga 
oshirila  boshlandi.  Totalitar boshqaruv usuli  asosida,  ish  yuritilayotgan 
xalq t a ’limi tizimida  ham  so‘nggi  o ‘n  yilliklar davomida yuzaga kelgan 
m uam m o la m i  hal etish vazifasi  Respublika hukumati hamda  mutasaddi 
tashkilotlami ta ’lim tizimida  ham jiddiy o‘zgarishlami amalga oshirishga 
undadi.  Bu  boradagi  sa’y-harakatlarning samarasi sifatida  1992-yil  iyul 
oyida  mustaqil  0 ‘zbckistonning ilk «Ta’lim to ‘g‘risida»gi Qonuni qabul 
qilindi.  M azkur  Q onun  m azm unida  Respublika  t a ’limi  tizimi,  uning 
asosiy  y o ‘nalishlari,  maqsad,  vazifalari,  ta ’lim  bosqichlari  va  ularning 
mohiyati  kabi  masalalar  o ‘z  ifodasini  topdi.  Biroq,  1997-yilga  kelib, 
0 ‘zbekiston  Respublikasining  «Ta’lim  to ‘g‘risida»gi  Qonuni  va  uning 
m a z m u n id a   ilgari  surilgan  g ‘oyalarning  a m aliyotga  tatbiqi  tahlil 
e tilg a n d a ,  bu  b orada  m uay yan   kamchiliklarga  y o ‘l  q o ‘yilganligi 
aniqlandi.  0 ‘tkazilgan  tahlil  natijalariga  ko ‘ra,  t a ’lim  tizimida  olib 
borilayotgan  islohot  aksariyat  o ‘rinlarda  c hu q u r  ilmiy  asoslarga  ega 
b o ‘lmaganligi  m a ’lum  b o ‘ldi  hamda  kadrlar  tayyorlash  tizimini  isloh 
qilish  zarurligi  belgilandi.  Shu  bois  0 ‘zbekiston  Respublikasi  Oliy 
Majlisining  IX sessiyasida yangi tahrirdagi 0 ‘zbekiston  Respublikasining 
«Ta’lim  t o ‘g ‘risida»gi  Q o n u n i  va  «Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi» 
qabul  qilindi.
H a r  qanday  m am lakatning  kuchi  uning,  fuqarolarining  m a’naviy 
yetukligi,  intellektual  salohiyatga  egaligi  bilan  belgilanadi.
Fuqarolarning  m a ’naviy yetukligi,  intellektual salohiyati  esa t a ’lim 
tizim ining  m azm uni,  shaxsning  har  tom onlam a  shakllanishi  uchun 
xizm at  qiluvchi  moddiy  va  m a ’naviy  shart-sharoitlam ing  mavjudligi, 
j a m iy a td a   q a ro r  topgan  ijtimoiy  sog‘lom  muhit  darajasi,  ijtimoiy 
m u n o s a b a t l a r   m a z m u n i,   s h u n in g d e k ,  a h o li n in g   e tn o p s ix o lo g ik  
x u s u s iy a tla r i,  a x loq iy   q a ra s h la r i  va  h ay o tiy  e ’tiq o d la r i  aso sid a 
shakllant iriladi.
«Kadrlar tayyorlash  milliy dasturi»ning yaratilishida mazkur jihatlar 
t o ‘la  o ‘rganildi.  Milliy  dastur  asosini  0 ‘zbekistonning  taraqqiyotini 
t a ’m in lay   oladigan,  uni  ja h o n n in g   ilg‘or  m am lakatlari  darajasiga
www.ziyouz.com kutubxonasi


ko'tarilishiga  hissa  q o ‘shuvchi  dadil,  mustaqil  fikrlovchi,  bilimli, 
malakali  mutaxassis, shuningdek,  ijobiy sifatlarga  ega boMgan  kadrlarni 

tayyorlab  voyaga  yetkazish jarayoni  tashkil  etadi.
X o ‘sh,  «Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»  q a nd ay  hujjat?  Uning 
m azm unida  qanday g‘oyalar  ifoda  etilgan?
«Kadrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»  0 ‘zbekiston  Respublikasining 
«TaMim to ‘g‘risida»gi Qonunining qoidalariga  muvofiq,  milliy tajribaning 
tahlili  va  taMim  tizim idagi,  ja h o n   miq^esiefagi  y u t u q la r   asosida 
tayyorlangan  hamda yuksak umumiy va  kasb-hunar madaniyatiga,  ijodiy 
va  ijtimoiy faollikka,  ijtimoiy-siyosiy hayotda  mustaqil  ravishda moMjalni 
t o ‘g‘ri  ola  bilish  mahoratiga  ega  boMgan,  istiqbol  vazifalarini  ilgari 
surish  va  hal  etishga  qodir  kadrlarning  yangi  avlodini  shakllantirishga 
yo.^naltirilgandir1.
•  «Kadrlar tayyorlash  milliy  dasturi»ning  maqsadi  —  taMim  sohasini 
tiibdan  isloh  qilish,  uni  o ‘tm ishd an   qolgan  m afkuraviy  qarash  va 
sarqitlardan to'la xalos etish,  rivojlangan demokratik davlatlar darajasida,
■f
  yuksak  m a ’naviy  va  axloqiy talablarga javob  beruvchi  yuqori  malakali 
kadrlar tayyorlash  Milliy tizimini  yaratisVidan  iboratdir2.
,t j!
 
«K adrlar  tayyorlash  milliy  dasturi»a^_jjgari  surilgan  m aqsadni 
%  
toMaqonli  ro‘yobga chiqarish bir qator vazifalarning  ijobiy hal qilinishini 
nazarda  tutadi.  Dasturda  bu  boradagi  vazifalarning  quyidagilardan 
iboratligi  ko ‘rsatiladi:
— «Ta’lim to ‘g‘risida»gi  0 ‘zbekiston  Respublikasi  Qonuniga  muvofiq 
t a ’lim tizimini isloh qilish, davlat va  nodavlat  ta ’lim  muassasalari  hamda 
t a ’lim  va  kadrlar tayyorlash  sohasida,  raqobat  m uhitini  shakllantirish 
negizida  t a ’lim  tizimini  yagona  o ‘quv,  ilmiy-ishlab  chiqarish  majmui 
sifatida  izchil  rivojlantirishni  t a ’minlash;
—  t a ’lim  va  k a d rla r   ta y y o r la s h   t i z i m i n i   j a m i y a t d a   a m a l g a   . 
o s h ira y o tg a n   d e m o k r a tik   h u q u q iy   davlat  q u rilish i  ja r a y o n la r ig a  
moslashtirish;
—  k a d rla r  tay yorlash  tiz im i  m u a s s a s a la rin i  y u q o r i   m a la k a li 
mutaxassislar bilan ta ’minlash,  pedagogik faoliyatning  nufuzi va ijtimoiy 
m aqom ini  ko‘tarish;
—  kadrlar tayyorlash  tizimi  va  m azm unini  m am la k a tn in g   ijtimoiy
1  K adrlar tayyorlash  m illiy dasturi //O liy  ta ’lim:  m e’yoriy  hujjatlar to 'p la m i.  — Toshkent: 
Sharq  nashriyot-m atbaa aksiyadorlik  kom paniyasi  Bosh  tahririyati.  2001.  —  20-bet.
2  0 ‘sha  m anba,  —  25-bet.
www.ziyouz.com kutubxonasi


va  iqtisodiy  taraqqiyoti  istiqbollaridan,  jamiyat  ehtiyojlaridan,  fan, 
madaniyat,  texnika  va  texnologiyaning  zamonaviy  yutuqlaridan  kelib 
chiqqan  holda  qayta  qurish;
—  t a ’lim  oluvchilarni  m a’naviy-axloqiy  tarbiyalashning  va  m a’rifiy 
ishlaming samarali shakllari hamda uslublarini ishlab chiqish va joriy etish;
— t a ’lim  va  kadrlar tayyorlash,  ta ’lim  muassasalarini attestatsiyadan 
o'tkazish  va akkreditatsiya  qilish  sifatiga  baho berishning xolis tizimini 
joriy  qilish;
— yangi  ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarda t a ’limning talab  qilinadigan 
darajasi  va  sifatini,  kadrlar  tayyorlash  tizim ining  am alda  faoliyat 
k o ‘rsatishi  va  barqaror  rivojlanishining  kafolatlarini,  ustuvorligini 
t a ’minlovchi  normativ,  moddiy-texnika  va  axborot  bazasini  yaratish;
— ta ’lim, fan, ishlab chiqarish samarali integratsiyalashuvini ta’minlash, 
tayyorlanayotgan  kadrlarning  miqdori  va  sifatiga  nisbatan  davlatning 
talablarini, shuningdek,  nodavlat tuzilmalari, korxonalar va tashkilotlarning 
buyurtmalarini  shakllantirishning  mexanizmlarini  ishlab  chiqish;
—  uzluksiz  t a ’lim  va  kadrlar tayyorlash tizimiga  budjetdan  tashqari 
mablag‘lar,  shu  jum ladan,  chet  el  investitsiyalari  jalb  etishning  real 
mexanizmlarini  ishlab  chiqish  va  amaliyotga joriy  etish;
— kadrlar tayyorlash  sohasida o ‘zaro  manfaatli xalqaro hamkorlikni 
rivojlantirish.
Milliy dasturning  maqsad  va  vazifalari  bosqichma-bosqich  amalga 
oshiriladi.  Har bir bosqichda  muayyan vazifalarning hal etilishi1  nazarda 
tutiladi.  Ushbu  vazifalar  quyidagilardan  iboratdir:
Birinchi  bosqich  (1997—2001-yillar)  mavjud  kadrlar  tayyorlash 
tizimining  ijobiy salohiyatini  saqlab  qolish  asosida  ushbu  tizimni  isloh 
qilish  va  rivojlantirish  uchun  huquqiy,  kadrlarjihatidan,  ilmiy-uslubiy, 
moliyaviy  shart-sharoitlarni  yaratish.
Ikkin ch i  bosqich  (2001 —2005-yillar)  —  Milliy  dasturni  t o ‘liq 
ro ‘yobga  chiqarish,  mehnat  bozorining  rivojlanishi  va  real  ijtimoiy- 
iqtisodiy  sharoitlarni  hisobga  olgan  holda  unga  aniqliklar  kiritish.  Bu 
bosqichda,  shuningdek,  t a ’lim  muassasalarini  maxsus  tayyorlangan 
m alakali  pedagog  kadrlar  bilan  t o ‘ldirish  t a ’m inlan a d i,  ularning 
faoliyatida  raqobatga  asoslangan  muhit  vujudga  keltiriladi.
«Kadrlar tayyorlash  milliy dasturi»  maqsadini  ro‘yobga chiqarishning
www.ziyouz.com kutubxonasi


ikkinchi bosqichida ta ’lim  muassasalarining  moddiy-texnika va axborot 
bazasini  mustahkamlash  davom  ettiriladi,  o ‘quv-tarbiya  jarayonining 
yuqori sifatli.o‘quv adabiyotlari va ilg‘or pedagogik texnologiyalar bilan 
ta ’minlash,  uzluksiz ta ’lim tizimini axborotlashtirish  vazifalarining ham 
hal  etilishiga  alohida  urg‘u  beriladi.
U chinchi bosqich  (2005 va undan  keyingi yillar) t o ‘plangan tajribani 
tahlil  etish  va  umumlashtirish  asosida,  m am lakatni  ijtimoiy-iqtisodiy 
rivo jla n tirish  istiqbollariga  m uvofiq  k a d rla r   ta y y o r la s h   tiz im in i 
takomillashtirish va yanada rivojlantirish.  Bu bosqichda, yana shuningdek,
—  t a ’lim  muassasalarining  resurs,  kadrlar  va  axborot  bazalarini 
yanada  mustahkamlash;
—  o ‘quv-tarbiya  jarayoni  yangi  o ‘quv-uslubiy  majmualar,  ilg'or 
pedagogik  texnologiyalar bilan  t o ‘liq  t a ’minlanishi;
— milliy (elita) oliy ta’lim muassasalarini qaror toptirish va rivojlantirish;
—  t a ’lim jarayonini  axborotlashtirish,  uzluksiz  t a ’lim  tizimi  jahon  
axborot  tarm o g‘iga  ulanadigan  kom puter axborot  ta rm o g ‘i  bilan  t o ‘liq 
q a m ra b  olinishiga  erishish  kabi  vazifalarning  h a m   ijobiy  yechimi 
t a ’minlanadi.
0 ‘zbekiston  Respublikasi «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» tarkibiy 
tuzilmasi  quyidagicha  aks  etadi  (1-chizma).

Download 11,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   413




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish