Yangibozor pedagogika kolleji

3.Tabiat- bitmas-tuganmasxazinadir. O'simliklardunyosi, hayvonotolamiyoshqalbningto'g'rio'sibshakllanishida, tabiatdabo'ladiganvoqea-hodisalarningsir-asrorinio'rganibvoyagayetishidakattamanbabo'libxizmatqiladi.

Tabiat ikki xil bo’ladi:

1. Jonli tabiat

2. Jonsiz tabiat.

Rejani tarmoqlash metodi orqali tushuntirish.

Jonli tabiat deb - o’sadigan, rivojlanadigan, ko'payadigan, nasl qoldiradigan, oziqlanadiganlarga aytiladi. M: Inson, o 'simlik, baliq, qush, hayvonlar, xashoratlar va bakteriyalardir.

Jonsiz tabiat deb - rivojlanmaydigan, ko'paymaydigan, nasl qoldirmaydigan, oziqlanmay diganlarga aytiladi. Masalan: Oy, yulduz, quyosh, suv, tosh, tuproq, qum va boshqalar.

Tabiatdagi narsalar ikki qismdan: jonsiz va jonli tabiatdan iboratdir. Jonsiz tabiatga ycr, quyosh, yulduzlar, suv, havo, toshlar, tuproq, jonli tabiatga esa o'simliklar, hayvonlar, mikroorganizmlar, odamlar kiradi. Jonsiz tabiat deyilishiga sabab ular oziqlanmaydi, o'smaydi, ko'paymaydi, rivojlanmaydi. Masalan, toshni olsak, unga suv ham, havo ham kerak emas.

Jonli tabiatga kiruvchilar esa oziqlanadilar, nafas oladilar, o'sadilar va ko'payadilar. Jonli tabiat vakillari o'simlik, havo, suv, yorug'lik, issiqlik va ozuqa bo'lmasa yashay olmaydi.

Jonli tabiatdagi barcha mavjudotlardan eng qudratlisi insondir. Inson fikrlaydi, mehnat qiladi, turli kashfiyotlar ixtiro qiladi. Tabiat insonni ma'naviy boyitishning bitmas-tuganmas manbaidir.

Tabiat bilan inson o'rtasidagi uyg'unlikni ta'minlashda eko­logik ta'lim-tarbiyaning roli nihoyatda katta. Ta'lim tizimining barcha bosqichlarida amalga oshiriladigan uzluksiz ekologik ta'lim va tarbiya insonning tabiatiga, qolaversa, o'ziga nisbatan yangi munosabatlarning shakllanishini taqozo etadi. Bu o'z navbatida barkamol insonning shakllanishida poydevor bo'lib xizmat qilishi mumkin. Tabiatga nisbatan muhabbat uyg'otish ona Vatanga, uning tabiat yodgorliklari, tarixiy obidalari, xalqimizning an'analariga hurmat ruhida tarbiyalashga, yuksak ma'naviyatli shaxs-ning shakllanishiga olib keladi.

Foydalangan adabiyotlar: O.Xasanboyeva, H.Jabborova, Z.Nodirova “Tabiat bilan tanishtirish metodikasi” Toshkent-2013, 4-5-betlar;

Qo’shimcha adabiyot: A.G.Grigoryan “Bolalar bog’chalarida ekologik tarbiya” 7-11-betlar.