Yaim nima va u qanday o'lchanadi? Yaimni hisoblash usullari. Yalpi ichki mahsulotni aniqlash usullari


KO'RSATKICHLARNI TAQQOSLASH VA XARID QOBILIYATI PARITETI



Download 269,53 Kb.
bet4/11
Sana11.03.2022
Hajmi269,53 Kb.
#490422
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
mustaqil ish2

KO'RSATKICHLARNI TAQQOSLASH VA XARID QOBILIYATI PARITETI


YaIM qiymatlari turli mamlakatlar oh, hatto bitta valyutada ifodalangan bo'lsa ham, har doim ham ularning iqtisodiy farovonlik darajasini aks ettirmaydi. To'g'ri taqqoslash uchun rasmiy kurs emas, balki xarid qobiliyati pariteti qo'llaniladi. Mamlakatlar reytingi qaysi usul ishlatilganiga qarab keskin farq qilishi mumkin. Nominal yalpi ichki mahsulot rasmiy kurs bo'yicha hisoblanadi, real esa narxlarning o'sishini emas, balki ishlab chiqarishni hisobga oladi. Ularning nisbati YaIM deflyatori deb ataladi.

ROSSIYA YALPI ICHKI MAHSULOTI


Rossiya Federatsiyasida nominal YaIM 2015 yil aprel holatiga ko'ra 1,175 trillion AQSh dollarini, xarid qobiliyati pariteti bo'yicha - 3,458 ni tashkil etdi. Bu Rossiyani global reytingda mos ravishda o'ninchi va oltinchi o'rinlarga qo'ydi. Neft narxining keskin pasayishi va iqtisodiy sanktsiyalar 2015 yilning ikkinchi choragida mamlakat yalpi ichki mahsulotining 4,6 foizga pasayishiga olib keldi. Yalpi mahsulotning tarmoqlar bo‘yicha tarkibi quyidagicha:

  • Qishloq xo'jaligi - 4%.

  • Sanoat - 36,6%.

  • Xizmat ko‘rsatish sohasi – 59,7%.

DUSH KO'RSATKICHLARI VA TURMUSH DARAJASI


YaIM - bu aholi sonini hisobga olmaydigan umumiy qiymat. Buni hisobga olish uchun ular aholi jon boshiga ko'rsatkichni ishlab chiqdilar. YaIMni aholi soniga bo'lish yo'li bilan topiladi hisob-kitob davri... Bu ko'rsatkich ko'pincha mamlakatda turmush darajasining ko'rsatkichi sifatida ishlatiladi. O‘z mamlakatida ishlab chiqarishni ko‘paytirishdan barcha fuqarolar manfaat ko‘radi, chunki bu odamlarning iste’mol qilish imkoniyatlarining oshishiga olib keladi, bu esa o‘z navbatida ularning farovonlik tuyg‘usiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, deb ishoniladi. Aholi jon boshiga YaIM shaxsiy daromadning o'lchovi emas. Ko'pgina hollarda, bu qiymatlar bir-biriga bog'liq emas.
Aholi jon boshiga yalpi ichki mahsulotdan mamlakat turmush darajasining ko'rsatkichi sifatida foydalanishning eng katta afzalligi shundaki, u tez-tez, deyarli hamma joyda va shunga o'xshash tarzda o'lchanadi. Uning asosiy kamchiligi shundaki, u hisobga olinmaydi:

  • Milliy boylikning taqsimlanishi (turli demografik guruhlar orasidagi tengsizlik).

  • Bozordan tashqari operatsiyalar (masalan, ixtiyoriy ish).

  • Iqtisodiyotning yashirin sektori.

  • Korxona aktivlari qiymati.

  • Nomonetar iqtisodiyot (barter).

  • Tabiiy iqtisodiyot.

  • Sifatni yaxshilash va yangi mahsulotlarni ishlab chiqish.

  • Ishlab chiqarilgan mahsulotlar to'plami.

  • O'sish barqarorligi.

  • Davlatlar o'rtasidagi va turli davrlardagi xarid qobiliyati paritetidagi farq (garchi bu kamchilikni bartaraf etish uchun aholi jon boshiga real YaIM ko'rsatkichi ixtiro qilingan bo'lsa ham).

  • Yalpi mahsulotning o'sishi bilan bog'liq salbiy tashqi ta'sirlar.



Download 269,53 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish