Xulosa Foydalinilgan adabiyotlar



Download 163,71 Kb.
bet7/9
Sana16.07.2021
Hajmi163,71 Kb.
#121439
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Ehtiyojlarning yuksalib borish qonuni 123

3-sxema.

Iqtisodda, «qiymat», aynan almashinuvdagi qiymat so‘zi alohida ma’noga ega. Boshqacha qilib aytganda, narsa, buyumning qiymati uni almashtirish mumkin bo‘lgan predmetlar orqali ifodalanadi.

Pulda ifodalangan baho (narx) almashish qiymatining o‘lchovidir. U ushbu buyum boshqalarga nisbatan qancha turishini ko‘rsatadi.

Biz sotib oladigan ko‘pchilik tovarlarning narxini bozor omillari, ya’ni talab va taklif belgilaydi. Taklif — bu ishlab chiqaruvchi tovarlarni sotishga chiqarishga tayyorligi va imkoniyati, talab esa — bu odamlarning ushbu tovarlarni sotib olishga tayyorligi va imkoniyatlaridir.

Talab.

Iqtisodiyotda «talab» so‘zi tovar yoki xizmatni xarid qilish, qo‘lga kiritish istagi, shuningdek, ular uchun haq to‘lashga tayyorgarlik va imkoniyat ma’nosini bildiradi. Boshqacha qilib aytganda, tovar yoki xizmatning taklifi faqat ularga talab bo‘lgan paytdagina mavjud bo‘ladi.



Talab — bu mahsulotning iste’molchilar ma’lum bir narxlarda, vaqtning ma’lum bir davrida sotib olishga tayyor bo‘lgan miqdoridir.

Narx va xaridorlar miqdori o‘rtasida bog‘liqlik borligini payqash qiyin emas, ya’ni tovarning narxi qancha past bo‘lsa, u shuncha ko‘p miqdorda sotib olinishi mumkin. Bu bog‘liqlikni iqtisodiyot nazariyasida talab qonuni deb ataydilar.

Tajriba uncha katta bo‘lmagan istisnolardan tashqari hollarda talabning hajmi narx pasayganda oshishini ko‘rsatmoqda. Odatda, bu «talab qonuni» sifatida bunday shakllanadi: boshqa sharoitlar bir xil bo‘lganida past narxlarda talab hajmi yuqori narxlardagiga qaraganda ko‘proq bo‘ladi.

«Boshqa sharoitlar teng, bir xil bo‘lganda» — bu qoidaning muhim qismidir. Biz bir qadar ishonch bilan tovarning narxi tushganida unga bo‘lgan talab ko‘proq bo‘ladi, deb ta’riflashimiz mumkin, lekin biz bunda boshqa omillarning o‘zgarmay qolishiga yo‘l qo‘ygan holdagina yuqoridagi fikrni tasdiqlashimiz mumkin. Agar tovarning narxi tushib boraversa, iste’molchilarning daromadlari, ularning didlari yoki boshqa tovarlar narxlari ham o‘zgarib borsa, narxni pasaytirishning oqibatlari nimaga olib kelishini oldindan aytish qiyin bo‘lib qoladi.

Shuning uchun biz narxning o‘zgarishi talabning hajmiga ta’sir qilishi haqida gapirganimizda doimo bunda boshqa omillar o‘zgarmay qolishini nazarda tutishimizni yodda saqlashimiz muhimdir.


      1. talabning qiyshiq chizig'i (b) talab shkalasi



(a) narx

6

D

b) narxlar

(ming so'm)



haftadagi talab

hajmi


ming so'm

5




6

5


0

11





4




4

15




3




3

2


20

26





2




1

38




1




D







0

10

20 30 40




Haftadagi talab hajmi


Download 163,71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish