|
163
Yalpi ko‘chirish deganda favqulodda vaziyat hududidan hamma
toifa aholining olib chiqilishi nazarda tutiladi.
Qisman ko‘chirish deganda favqulodda vaziyat hududidan
mehnatga layoqati bo‘imagan aholi, maktabgacha yoshdagi bolalar,
maktab, hunar-texnika bilim yurtlarining o‘quvchilari olib chiqilishi
nazarda tutiladi.
Aholini ko‘chirishning ko‘rsatilgan variantlari xavfning yoyilish
ko‘lami va tavsifiga, uni amalga oshishini oldindan taxminlashning
qanchalik ishonchliligiga, shuningdek, favqulodda vaziyat manbayi
shikastlovchi obyektlaridan xo'jalikda foydalanish istiqboliga qarab
tanlanadi.
Odamlar hayoti va salomatligiga xavf borligi, aholini ko‘chirish
haqida qarorga kelish uchun asos bo‘lib hisoblanadi. Bu xavf
1-5-ilovalarda keltirilgan bo‘lib, har qaysi xavf turi uchun oldindan
belgilab qo‘yilgan mezonlarga muvofiq bahoianadi.
Aholini ko‘chirish haqida qarorga kelish huquqi 0 ‘zbekiston
Respublikasi hududida favqulodda vaziyat yuzaga kelgan yoki
favqulodda vaziyat xavfi oldindan taxmin qilinayotgan tuman, viloyat
hokimiyat rahbarlarida (boshliqlarida) boiadi.
Fuqaro muhofazasi ko‘lamiga va ko‘chirishning qanchalik
shoshilinchligi
talablariga
qarab,
mahalliy
yoki
mitaqaviy
ko‘rinishdagi shoshilinch (kechiktirib bo'lmaydigan) yoki oldindan
o‘tkaziladigan ko‘chirish tegishli fuqaro muhofazasi boshliqlarining
ko‘rsatmalari yoki farmoyishlariga binoan amalga oshiriladi.
Kechiktirilmay qarorga kelish talab qilinadigan hollarda
cheklangan xarakterdagi shoshilinch ko‘chirish xavfli obyektning
navbatchi-yo‘riqchilik xizmati boshlig‘ining ko'rsatmasiga binoan
o'tkazilishi mumkin.
Boshqaruvning hududiy, idoraviy, obyekt idoralari
fuqaro
muhofazasi boshliqlari (favqulodda vaziyat xay’atlari) ko‘chirishga
umumiy rahbarlik qiladi. Aholini ko‘chirish tadbirlarini bevosita
tashkil etish va o'tkazishga esa viloyat, shahar, tumanlar ma’muriyati
164
va iqtisodiyot obyekti boshqaruv organlari tashkil etadigan aholini
ko‘chirish tashkilotlari rahbariik qiladi.
Aholini ko‘chirish tadbirlari yaxshilab o‘yiab rejalashtirishni,
transportni, yoMlarni, ko‘chiriladigan tashkilotlami, aholi boradigan
xavfsiz joylami oldindan tayyorlab qo‘yishni, shuningdek, aholining
favquiodda vaziyat sohasida har tomonlama tayyorgarlik ko‘rishini
talab qiladi.
Bunday tayyorgarlikni ijroiya hokimiyati idoralarining va
iqtisodiyot obyektlari boshqaruv tashkilotiarining fuqaro muhofazasi
rahbarlari tashkil etadi va o'tkazadi.
Aholini ko'chirishni ishiab chiqarish-hududiy yoki hududiy asosda
rejalashtiriladi, tashkil etiladi va amalga oshiriladi.
Ishiab chiqarish-hududiy tartibi favquiodda vaziyat hududlarida
ishchilar, xizmatchilar, talabalar, o'quvchilar, korxonalar, tashkilotlar,
muassasalar, o‘quv yurtlari bo‘yicha ishiab chiqarish va xizmat
ko‘rsatish sohasida ishlamaydigan boshqa aholini esa turar joydan
foydalanish
organlari orqali turar joylari bo‘yicha transportda
(piyoda) olib chiqishni nazarda tutadi.
Muayyan hollarda ko‘chirishning hududiy tartibida, ya’ni aholini
ko‘chirishe’lonqilinganpaytda bevosita aholiyashab turgan joydan
amalga oshirilishi mumkin.
Aholini ko‘chirish usullariga qarab 3 ta ko‘chirish usuli boiadi:
- transportda;
- piyoda tartibda;
- aralash usulda.
K o‘chirishuing asosiy usuli - aralash usuli hisoblanadi. Aralash
usulida ko‘chirishda shahardagi aholi ommaviy ravishda piyoda va
harbiy, xalq xo‘jaligi yoki tashish bilan band boimagan hamma
transport yordamida ko‘chirish tartibiga binoan olib chiqiladi. Bu
usulning faqat transport yordamida ko‘chirish usulidan afealligi
bor. Chunki aralash usulda ko‘chirishda, hamma yo‘nalishlardan
foydalaniladi, aholining asosiy qismi qisqa vaqt ichida xavfsiz
y o ilar orqali olib chiqiladi.
165
Aralash usulida aholini ko‘chirish ishlab chiqarish-hududiy
tartibda amalga oshiriladi . Bu shundan iboratki, ishchi-xizmatchilarni,
ularning oila a ’zolarini, oliy ta’lim muassasasi talabalarini ishlab
chiqarish, muassasasi va o‘quv yurtlari orqali amalga oshiriladi.
Aholining qolgan qismi turar joyi orqali ko‘chinladi.
Transport yordamida yurolmaydigan aholi (nogironlar, bemorlar,
homilador ayollar, 10 yoshgacha bo'lgan bolasi bor ayollar, tibbiyot
xodimlari o‘zlarining ish qobiliyatini yo‘qotgan oila a’zolari bilan)
olib chiqiladi. Qolgan aholi (ishlamaydigan oila a’zolari, oliy va o‘rta
maxsus bilim yurtlarining talabalari va h.k.) tartibiy ravishda piyoda
ko‘chiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
