Virus programmalar haqqında túsinik

Programmalıq, júkleniwshi, makro hám tarmaq virusları
Házirgi kúnde kompyuter virusları nápsiqaw maqsetlerde isletiluvchi hár qıylı programmalardı alıp kelip qollanıw etıwde eń nátiyjeli qurallardan biri esaplanadı. Kompyuter virusların programmalı viruslar dep ataw tuwrılaw boladı. Programmalı virus dep avtonom túrde islew, basqa programma quramına óz - ózinden qusıluwshı, jumısqa ılayıq hám kompyuter tarmaqları hám bólek kompyuterlerde óz - ózinden tarqalıw ayrıqshalıqına iye bolǵan programmaǵa aytıladı.
Viruslar menen zálellengen programmalar virus tasıwshı yamasa zálellengen programmalar dep ataladı.
•Virus
•Qawipsiz
•Qáwipli
•Júdá qáwipli
•Fayllar quramını búzbaytuǵın
•Fayllar quramını buzatuǵın
•Apparatlardı buzatuǵın
•Operator soǵlıǵına tásir kórsetiwshi
Ziyanlanǵan disk - bul jumısqa túsiriw sektorında virus programma jaylasıp alǵan disk bolıp tabıladı.
Házirgi waqıtta kompyuterler ushın kóplegen qolaysızlıqlar tug'dirayotgan túr-túrli túrlerdegi kompyuter virusları keń tarqalǵan. Sol sebepli da olardan saqlanıw usılların islep shıǵıw za’ru’rli máselelerden biri esaplanadı. Házirgi waqıtta 65000 den kóp bolǵan virus programmaları bar ekenligi anıqlanǵan. Bul viruslardıń úlken gruppaın kompyuterdiń jumıs orınlaw rejimin búzbaytuǵın, yaǵnıy «ta'sirchan bolmaǵan» viruslar gruppası quraydı. Viruslardıń basqa gruppaına kompyuterdiń jumıs rejimin buzıwshi viruslar kiredi. Bul viruslardı tómendegi túrlerge bolıw múmkin: qawipsiz viruslar (fayllar quramını búzbaytuǵın ), qáwipli viruslar (fayllar quramını buzıwshi) hámde júdá qáwipli viruslar (kompyuter apparatların buzıwshi hám opera­tor sog'ligiga tásir etiwshi). Bul sıyaqlı viruslar ádetde professional programmashılar tárepinen dúziledi.
Kompyuter virusı - bul arnawlı jazılǵan programma bolıp, basqa programmalar quramına jazıladı, yaǵnıy zálelleydi hám kompyuterlerde óziniń nápsiqaw maqsetlerin ámelge asıradı.
Kompyuter virusı arqalı zıyanlanıw áqibetinde kompyuterlerde tómendegi ózgerisler payda boladı :
• ayırım programmalar islemeydi yamasa qáte isley baslaydı ;
• atqarılıwshı fayldıń kólemi jáne onıń jaratılǵan waqıtı ózgeredi;
• ekranda ańlap bolmaydıǵan belgiler, hár qıylı suwret hám dawıslar payda boladı ;
• kompyuterdiń islewi páseytiwedi hám operativ yaddaǵı bos jay kólemi azayadı ;
• disk yamasa disktaǵı bir neshe fayllar zálellenedi (birpara jaǵdaylarda disk hám fayllardı tiklab bolmaydı ):
• vinchester arqalı kompyuterdiń jumısqa túsiwi yuqoladi.
Viruslar tiykarınan disklardıń júkleniwshi sektorların hám yexe, som, sys hám bat keńeytpeli fayllardı zálelleydi. Házirgi kúnde bular qatarına Ofis programmaları jaratatuǵın faylarni da kirgiziw múmkin. Ápiwayı tekstli fayllardı zálelleytuǵın viruslar kamdan - kem ushraydı.

Algoritmnıń áhmiyetine qaray viruslar qo'yidagi gruppalarǵa bólinedi:

1. «Hamjixat-yuldoshlar»- fayllardı ózgertirmeytuǵın viruslar. Bul viruslar EXE keńeytpeli fayllarǵa qosımsha nusqa alıp, bul nusqanı. som yamasa. bat keńeytpeli fayl etip jazıp qóyadı. Bunday faylǵa shaqırıq etilgende birinshi. com yamasa. bat keńeytpeli fayl jumısqa túsedi keyininen bolsa virus. exe keńeytpelisini jumısqa túsirip jiberedi.
2. " Jawın qurtı -bir jutımlar" - bul viruslar kompyuter setlariga tarkaydi, fayl hám disk sektorların ózgertirmeydi. Olar kompyuter seti arqalı yadqa kiredi. Basqa viruslar adreslerin tawıp olarǵa óz nusqaların jazıp quyadi. Bunday viruslar geyde fayllar tuzadi, lekin uluwma kompyuter resurslarıǵa shaqırıq etpeydi.
3. " Parazit" viruslar - nusqaların disk sektorı hám fayllarǵa ózgertirip tarqatadı. Bul viruslar joqarıdagilardan parıq etedi.
4. " Student" virusları - júdá kóp aljasıqlar keltirip shıǵarıwshı esaplanadı. Olar hár-qıylı háriplerdi payda etiwi kútiledi.
5. " Kurinmas Stels" virusı - uzining múmkinshiligiden kelip chikib operativ sistemada fayllardı zálellantirib uz urniga basqa maǵlıwmatlardı kuyip " qochib qaladı". Bul viruslar AVP (antivirus programmalari) ni aldab ketedi.
6. " Polimorfik-jin-mutantlar" virusı -jetkiliklishe tutıw qıyın bulgan viruslar esaplanadı. Olar Anıq bir orında turmaydı (kúshib yuradi). Kóp qallarda polimorfik viruslar óziniń birdey nusqasıǵa iye bolmaydı.
7. " Troyan atlari" virusı - kerekli programmalar ishine kirip alıp hár bir buyrıq berilgende qaqshatgich zarba bere aladı. Ol kompyuter jáne onıń setlari arqalı kóbeyip sezilerli zálellerdi payda etedi.
8. " Makro" virusları - tiykarınan maǵlıwmatlarn kayta islewge tuskinlik etedi hám tekst redaktorlarına zálel jetkeredi. Házirgi vaktda Microsoft Ord, Exsel hám Access redaktorlarında tayarlanǵan hújjetlerde kóplegen ushırasıp turadı
Sorawlar

1. 
   Dáslep ózlerin paydalı programma spatında kórsetip keyin ózine júkletilgen tapsırma tiykarında háreketlene baslaydı.
   
2. 
   Bul virustı antiviruslarda tabalmaydı olar ozlerin sistema faylları spatında korsetip, adette bul virus xatlar arqalı jaylasıp aladı.
   
3. 
   Bul virus tarqalawı ushın olarga basqa programmanıń makro programmasınan paydalanadı.
   
4. 
   Identifikaciya maǵlıwmatların alıwǵa urınıwshı virus.
   
5. 
   Elektron xatlar arqali tez jaylasatuǵın virus?.
   

Sorawlar

1. 
   Sistemaǵa kiriw protokollarınan paydalanıw boyınsha jawın qurtlari túrleri neshew? * 5
   
2. 
   Troyan virusinin maqseti? * Bunday túrdegi zıyanlı programmalıq virusular tiykarınan kompyuterdegi maǵlıwmatlardı bul virustıń óndiriwshisi yamasa onıń basqarıwshısına maǵlıwmatlardı jetkiziw, kompyuter jumısın buzıw hám nadurıs isletiw ayrıqshalıǵına iye.
   
3. 
   Jawın qurtı virusı tarqalıw ortalıǵı (Worms)? *Ádetde bul viruslar internet yamasa intepnet tarmaqları arasında tarqaladı, janede electron xatlar arqalı.
   
4. 
   Makro virus túskennen keyin nelerge ziyan jetkeriw múmkin? *Microsoft Word yamasa Excel hújjetlerine zıyan keltiredi.
   
5. 
   Spam ne? * Belgisiz insannan, belgisiz shólkemnen reklama kórinisinde kelgen kereksiz hám kútilmegen elektron xabar.
   
6. 
   Házirgi waqıtta pútkil dúnya boyınsha neshe mińnan artıq virus programmaları bar? * 200000 miń
   
7. 
   Fayllardı ózgertpeydi, biraq olardıń egizegin payda etetuǵın virus qanday? * Kompanion-viruslar
   
8. 
   Fishing maqseti ne? * Buǵan parollardı, kredit kartalar nomerlerin, bank esapların hám basqa jasırın informaciyalardı urlaw kiredi.
   
9. 
   Boot viruslardiń maqset ? * Qattı disktıń juklewshi bólimine zıyan keltiredi.
   
10. 
    Parazit (Parasitic) viruslar xizmeti? * fayllardı ózgertirip ózleriniń kodların jazıp qóyadı.