Ушбу дастур, касб психологияси фанининг еришган ютуқлари, долзарб муаммоларини ҳисобга олган ҳолда тузилди

Tashqi qarshiliklarni engish
Kishi tabiatni o’zgartiradi. Bunda u tabiatning qarshiligini engadi, uning
stixiyalariga, ya’ni suv, sovuq bo’ron, olov kabi tartibsiz, halokatli
harakatlariga qarshi kurashib, uni o’zgartiradi, qayta ko’radi. Kishi masofani
engib bir joydan ikkinchi joyga ko’chadi, og’ir narsalarni ko’tarib, ularni bir
joydan ikkinchi joyga olib boradi. Kishi irodaviy zo’r berish va irodaviy

---

83
83
harakat yordami bilan ijtimoiy qiymatga ega bo’lgan yangi narsalar: uylar,
fabrikalar, zavodlar, yo’llar, mashinalar, san’at asarlari va shuning kabilarni
yaratadi.
Odamning tashqi to’sqinliklarni tashqi qiyinchiliklarni enga olish
qobiliyatini tashqi iroda deb yuritiladi. Obektiv voqelikka ta’sir qilishda kishi
iroda kuchining yordami bilan dastaval o’z organizmini harakatga solishi
lozim va shu bilan birga, har qanday ixtiyorsiz harakatni doimo bosib va
o’zgartirib turishi kerak. Shuning uchun kishining tashqi qarshiliklarni
engishga qaratilgan irodaviy zo’r berishlari va irodaviy harakatlari ayni
vaqtning o’zida kishining ichki holatini ham o’zgartiradi. Kishi tashqi muhitni
o’zgartirishi bilan birga, u o’z-o’zini ham o’zgartiradi.
Salbiy baho, ko’pincha, qilingan ishlarga achinish, uyalish va afsuslanish
kabi hissiyotlar tug’ilishiga sabab bo’ladi.