Urganch davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

Operatorlar  va  ifodalar.  Quyidagi  qoidalarga  amal  qilish  kerak:  Bitta  qator-bir  operator.  Bir 

qatorda  bir  necha  operatorning  yozilishi  dastur  o‘qilishini  qiyinlashtiradi  va  uning  qadamba-

qadam  bajarilishini  yashiradi.  Agar  operatorlarning  birortasida  hato  bo‘lsa,  kompyuter  yoki 

sozlagich  aniq  operatorni  emas,  qatorni  ko‘rsatadi.  Shu  bilan  birga  bitta  qatorda  ko‘pincha  bir 

necha  mantiqiy  bog‘langan  oddiy  ifodalarga  ega  o‘zlashtirishlarni,  masalan,  dasturosti  tanasi 

boshida  yoki  sikldan,  oldin  ko‘rsatadilar.  Agar  operatorlar  va  ifodalar  qator  boshidan 

chetlanishlar  bilan  yozilsa  dastur  sezilarli  darajada  oson  qabul  qilinadi.  Qator  boshidan 

chetlanishlar  operatorlarning  mansubligini  qayd  qiladi  va  operatorlarning  bajarilish  tartibini 

kuzatishga  yordamlashadi.  Agar  qandaydir  ifodaning  qiymati  qayta  hisoblanmasdan  dasturdan 

bir  necha  marta  ishlatilsa  uning  yordamchi  o‘zgaruvchisini  o‘zlashtirishi  va  keyin  uni  ifoda 

o‘rnida ishlatilishi mumkin. 

Izohlar. Musobaqalar qatnashchilari, vaqtini tejash uchun, hech qachon izoh yozmaydilar. Biroq 

izoh  yetishmovchiligida  yoki  xatoligida  dastur  bilan  keyingi  ishlashi  sezilarli  qiyinlashadi. 

Izohni dastur bilan bir vaqtda yozish afzal, chunki dasturchi unga ko‘proq e’tibor beradi va esdan 

chiqqan detallarni esga olib o‘tirmaydi. Else so‘zidan keyin if-then-else operatorida if so‘zida n 

ko‘rsatilgan shartni rad qiluvchi izohni qo‘shish afzal, ayniqsa if  ning o‘zi birmuncha yuqorida 

yozilgan bo‘lsa. While operatoridan keyin sikl davom qildirishni rad qiluvchi izohni yozish juda 

foydali. Bu ko‘pincha sikl tugallanmasdan keyin xotira haqida ma’lumot beradi.