Uranni yer ostida tanlab eritmaga o'tkazish usulida qazib olish

rasm. Argillitlarda
o'zgargan metasomatik ruda
tanasi bilan ikkinchi

texnologik guruh konlarining
strukraviy sxemasi

1. 
   Qoplovchi tog’ jinsi; 2-ruda
   tanasi; 3- yuqori uran tarkibli
   qoplovchi tog’ jinsi hududi.
   

32

6. 
   rasm Greyzenlashtirilgan
   granitoidlarda ruda tanasi
   bilan ikkinchi texnologik
   guruh konlarining
   

strukturaviy sxemasi;
1-qoplovchi tog’ jinsi; 2-Siniq kuli
holatdagi rudani nazorat qiluvchi va
qoplovchi tog’ jinslari tizimi; 3-ruda
tanasi; 4-grenieirlashtirilgan
grantoidlar hududi


Rudalarni ustunli ruda jismlarining bloklarida yoki tik qiya tushgan jilalarda YOTEO’ jarayoni yer osti suvlari ishtirokisiz o'tkaziladi, chunki bloklar suv oynasida yuqori joylashgan depression voronkalarda va yerning quruq bo'shlig'iga ega bo'ladi. Mahsuldor aralashma yer osti suvlari bilan faqatgina voronkaning qismidan, blok ostidan o'tadi. Eritmalarning yon tarqalishi amalda tarqalishi e'tiborsiz qolishi mumkin, chunki ishqorlash odatda tomchilab namlash rejimida amalga oshiriladi.
Burg'ilash-portlatish ishlari va magazinlashtirilgan rudalar YOTEO’ usulida kristalll jinslar va litiflangan cho'kindilar orasida har qanday ruda jinslarini qazib olish imkonini beradi. Texnikaning zamonaviy darajasida va uranni sulfat kislotali ishqorlash jarayoni bilan faqat gil yoki kristall ohaktoshlarda joylashgan konlarni aniqlangan obyektlarni aniqlangan usul bilan qo'shib bo'lmaydi.


6. TABIIY O'TKAZUVCHANLIKKA EGA BO'LGAN RUDALARNI TEXNOLOGIK SKVAJINALI QAZIB OLISHDA URANNI YER OSTIDA TANLAB ERITMAGA O'TKAZISH JARAYONIDA YARATILADIGAN GIDROGEOLOGIK SHAROITLAR


Yer ostida tanlab eritmaga o'tkazish jarayonida bo'laklarga quyiladigan va so'rib olinadigan eritmalarning aniq miqdorini nazorat qilish va ularning aniq hisobini bilish shart, eritmalarning miqdor holati ishning bir tekisda va aniq davom etishini nazorat qilishga yordam beradi (SQso‘r=SQyubr). Bunday hollarda burg'ilash tizimining filtrlari statsionar tartibda ishlaydi hamda rudalarga imkon qadar eng kam darajada zarar yetkazishga uriniladi va eritmalardan foydalaniladi.


33

Agar EQso‘r>EQyubr ishlatilayotgan eritmalar yer osti suvlarining oqimi evaziga rudalarni umuman joylashmagan hududlarga taqsimlab beradi. Bu hududlar yer osti suvlari sathidan ancha past joylarda uchraydi. Bunday hollarda suyuqliklarni yig'ib olish erlift orqali amalga oshiriladi.

Aytib o'tilgan qoidalarga (XQ)_s0‘_UXQ)_ulbr) keragicha amal qilmaslikning iloji yo’q. Har xil hollarda konlardagi texnologik skvajinalarda eritmalarni so'rib olish va yuborish orqali u yerdagi bosimni bir maromda saqlab turish mumkin hamda sistemaning bir maromda ishlashini ta'minlash mumkin.
Tabiiy qumli rudalarni YOTEO’ usulida qazib olish reagent eritmasini yuborish rejimini tanlashda alohida ahamiyatga ega. Bunda yuboruvchi texnologik skvajinalarni zaboy oldi zonalarini mexanik kolmatatsiyaga olib kelishi mumkin bo'lgan ruda aralashgan gorizontda mayda fraksiyalarni joylashishi ro‘y bermaydi.
Tajbiralar shuni ko'rsatadiki, yer ostida tanlab eritishning ish jarayonida qurilmalarning orasiga kirib qolgan tuproqlar sababli filtrning ish jarayoni sekinlashadi. Buning natijasida burg'ilangan texnologik skvajinalarga quyish va so'rib olish keskin pasayib ketadi. Shu sababli reagent va ekspluatatsiyaga mo'ljallangan bo'laklarning tarkibi texnologik skvajinalarga quyiladigan va so'rib olinadigan suyuqliklarning tarkibi bilan bir xil bo'lmasligi kerak.
Shunday qilib, karbonatning yuqori darajada uchraydigan hududlardan birida (~2,5% dan SO₂) kislorod bilan ta'minlashning kuchli jarayoni ishga tushuriladi (40-50 g/l N₂SO₄) kolmatatsiya davrida texnologik
skvajina(texnologik skvajina)larda ishlab chiqarish keskin ravishda 2-3 barobarga tushib ketishiga, suyuqlikni so'rib oladigan texnologik skvajinalarni tuz, kalsiy, alyuminiy va boshqa moddalar qoplab olishiga sabab bo'ladi. Boshqa hududlarda kislorod bilan ta'minlashning odatiy usuli texnologik skvajinalarda har xil cho'kindilar yig'ilib qolishi yoki texnologik skvajinalarni qoplab olish jarayoni juda sekinlik bilan davom etadi. Texnologik skvajinalarda cho'kindilar yig'ilishini oldini olish chora-tadbirlariga doir ko'rsatmalar hali o'ylab topilmaganligi sabab hozirda rudalarning joylashuv hududi va chuqurlik darajasi hisobga olingan holda tajribalar asosida o'rganilmoqda. Bunday hollarda eng ko‘p qo'llaniladigan va samarali usul bu, eritmalarni texnologik skvajina orqali kerakli hududga yuborish va u ko'zlangan miqdorda kerakli chegaradan o'tgach uni so‘rib olishdir. Buning uchun faqatgina texnologik skvajina va yana bir ikkita qo'shimcha quvurlar tutashuvi kerak xolos.


34

So'rib oluvchi qatorlarning texnologik skvajinalar oldi hududining kimyoviy kolmatatsiyani oldini olish imkonini beruvchi usullardan biri qatlamni zakisleniya bosqichida reagent oqimini yo'nalishini o'zgartirish hisoblanadi. Bunday holatda yuborish rejimini so'rib olish rejimi holatiga o'tkazish (reversirovaniya) jarayoni eritma texnologik skvajinalar qatorlari orasidagi masofaning yarmidan ko'prog'ini bosib o'tgan vaqtda amalga oshiriladi. Rejimlarni o'zaro almashtirishda texnologik skvajinalarni o'zaro almashinuvi va qo'shimcha truboprodlar zarur. Rudalarni qayta ishlashdagi eng muhim savollardan biri rudalarni qazib olish va qayta