Umurtqalilar zoologiyasi

Kerakli materiallar va jihozlar: 
suyakli baliqlarning 
spirtda fiksirlangan kolleksiya materiallari; vannacha, pinset, 
preparoval ninalar, qo‘l lupasi. 
Mashg'ulotning maqsadi: 
0 ‘zbekistonda tarqalgan va 
kafedrada fiksirlangan holda saqlanayotgan baliqlarni aniqla- 
gichlar asosida sistematik holatini aniqlash. 
Ishning mazmuni: 
baliqlar (Pisces) katta sinfi tog'ayli 
baliqlar (Chondrichthyes) va suyakli baliqlar (Ostichthyes) 
sinflariga boiinadi. 
Tog‘ayli baliqlar sinfiga 650—700 ga yaqin tur kiradi va bu 
sinf plastinka jabralilar (Elasmobranchii) hamda yaxlit boshli- 
lar (Holocephali) kenja sinflarga boiinadi. 
Suyakli baliqlar sinfiga 20000 dan ortiq tur kiradi va ular 
quyidagi 4 ta kenja sinfga bo‘linadi: tog‘ay-suyakli baliqlar (Chon- 
drostei), shuia qanotli baliqlar (Actinopterygii), ikki xil nafas 
oluvchilar (Dipnoi) va panja qanotlilar (Crossopterygii). Bu ken- 
ja sinflar ichida turlarining ko'pligi va geografik tarqalishi jihati- 
dan shuia qanotlilar kenja sinfi birinchi o‘rinda turadi, ya’ni 
suyakli baliqlar sinfiga kiruvchi baliq turlarining 95 foizini tashkil 
etadi. 0 ‘zbekistonda suyakli baliqlarning 77 ta turi uchraydi. 
Quyida 0 ‘zbekiston suv havzalarida keng tarqalgan va ama- 
liy hamda ilmiy ahamiyatga ega boigan suyakli baliqlar sinfi 
vakillarining sistematik holati aniqlagichlar asosida keltiriladi. 
Suyakli baliqlarni aniqlashda quyidagi oichamlardan foy- 
dalanish tavsiya etiladi (42-rasm). 
1
. Tanasining uzunligi 
- tumshugining uchidan dum 
suz-gich qanotining asosigacha boigan masofa. 
2. 
Tanasining umumiy uzunligi 
— tumshugining uchidan 
dum suzgich qanotining uchigacha boigan masofa. 
3. 
Boshining uzunligi 
— tumshugining uchidan jabra 
qopqogining keyingi qirrasigacha boigan masofa. 
70 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
4.