Uglerod guruhchasi

TEMIR VA UNING BIRIKMALARI

1. Al dan keyin yer yuzida eng ko'p tarqalgan metall...

J: Fe

2. Yer qobig'ida Fe ning massa ulushi qancha?

J: 4,2%

3. Yer yadrosini tashkil qiluvchi element deb faraz qilinayotgan element qaysi?

J: Fe

4. Faqat meteroitlardagina erkin holda uchraydigan element...

J: Fe

5. Temirning nechta izotopi bor?

J: 16 ta (4 9 -6 3 )

6. Temir havoda qizdirilganida hosil bo'ladigan moddani ko'rsating.

J: Fe₃O₄

7. Qizdirilgan temir birikadigan moddalarni ayting.

J: Cl₂, S, C, Ni

8. Konsentriangan sulfat va nitrat kislotalarni qaysi metaldan

yasalgan idishlarda saqlash mumkin?

J: Fe

9. Och yashil cho'kmani aniqlang.

J: Fe(OH)₃

10. Eritrotsitlar asosini nima tashkil etadi?

J: Fe²⁺ va globin oqsili

11. Gemoglobinning 1 ta molekulasida ... bo'ladi.

J: 4 ta Fe²⁺ ioni

12. Gemoglobinning 1 ta molekulasida 4 ta Fe²⁺ ... bo'ladi.

J: Ioni

13. O'simliklarda (1) va odamlarda (2) temir elementi yetishmasligidan kelib chiqadigan kasalliklarni aniqlang.

J: 1) xloroz; 2) kamqonlik

14. Qaysi sintetik modda asosida 100 dan ortiq kimyoviy birikmalar olingan?

J: Ferrotsen

15. Gemoglobinning prototip shakli sintez qilib olinadigan modda qaysi?

J: Ferrotsen

16. Yurtimizda metallurgiya sanoatuivojlangan hudud qaysi?

J: Bekobod

17. Cho'yan tarkibida qancha С tutgan temir va ugierod qotishmasi bor?

J: 2,14% dan ko‘p

18. Tarkibida С ning massa ulushi 2% dan kam temir ugierod qotishmasi qanday ataladi?

J: Po'lat

19. Cho'yan olinadigan pech qanday ataladi?

J: Domna

20. Furma nima?

J: Domna pechi ostidagi havo puflanadigan teshiklar

21. Domnada yuqori harorat qanday ta’minlanadi?

J: Koksning yonishidan

22. Domnada koksning ahamiyatini ko'rsating.

J: Harorat va CO manbai sanaladi

23. Shlak qanday hosil bo'ladi?

J: Flyus bilan qo‘shimchalar birikishidan

24. Domnaning yuqori qismi qanday ataiadi?

J: Shaxta

25. Domnaning yuqori teshigi qanday ataladi?

J: Koloshnik

26. Domnaning eng keng qismi qanday ataiadi?

J: Raspar

27. Domnaning quyi qismi qanday ataladi?

J: Gorn

28. Domna pechi (1)... beto'xtov ishlaydi, undan sutkasiga (2)... cho'yan oiish mumkin.

J: 1) 10 yil; 2) 10000 tonna

29. Koks sarfini 10 - 20% gacha qisqartirish imkonini beruvchi modda ...

J: Tabiiy gaz, ya’ni metan

30. Domnada hosil bo'ladigan gazlar... deyiladi.

J: Koloshnik gazlar

31. Cho'yanning nechta turi bor?

J: 2 ta: quyma va to'yingan cho'yan

32. Qaysi cho'yan turidan buyumlar tayyorlanadi?

J: Quyma

33. Cho'yan tarkibida bo'ladigan elementlar qaysilar?

J: Mn, Si, P, S

34. Legirlangan cho'yan tarkibida qaysi metallami tutadi?

J: Cr, Ni, Si, Mn

35. Cho'yan qaysi xomashyodan olinadi?

J: Fe₂O₃, Fe₃O₄ va koks

36. Po'lat cho'yanning qaysi turidan olinadi?

J: To'yingan cho'yandan

37. Cho'yanning qaysi turi kulrang va undagi С grafit shaklida bo'ladi?

J: Quyma cho'yanda

38. To'yingan cho'yanga xos xususiyatlarni ayting.

J: Oq rangli; undagi temir karbid shaklida bo'ladi

39. Uglerod miqdori qanchalik kamaytirilsa, po'latning qattiqligi shunchalik...

J: Kamayadi

40. Po'lat olishda cho'yan tarkibidagi P, Si, Mn va С ni nima oksidlaydi?

J: FeO

41. Po'lat olishda qanday pechlardan foydalaniladi?

J: Kislorod konvertori, Marten pechi, elektr yoyi pechlaridan

42. Po'lat olishda qaysi usullardan foydalaniladi?

J: Bessemer usuli, Tomas usuli, Marten usulidan

43. Tomas usulining Bessemer usulidan asosiy farqi nimada?

J: Konvertorning ichki qoplami dolomit mineralidan hosil

qilinadi, ohaktosh qo'shish bilan oiib boriladi

44. Qaysi usulda po'lat olishda konvertorga suyuq havo o'tkazi-

ladi?

J: Bessemer usulida

45. Jami po'latning eng ko'p qismi (85%) qaysi usulda olinadi?

J: Marten usulida

46. Bekobodda po'lat qaysi usulda olinmoqda?

J: Marten usulida

47. Po'latni kimyoviy xossalariga ko'ra toifalang.

J: Uglerodli va legirlangan

48. Legirlovchilar nima?

J: Po'lat xossalarini kuchli tarzda o'zgartiruvchilar

49. Legirlovchi qo'shimchalar qaysilar?

J: Cr, Ni, Ti, Mo, V, W, Al

50. Qanday po'latlarga bosim ostida ishlov berish mumkin?

J: Konstruksion

51. Qaysi po'latlar 600 - 700°C da ham kesish xususiyatlarini saqlab qoladi?

J: Asbob-uskunabop po'latlar

52. Raketa va magnit qurilmalari, reaktiv dvigatellar va gaz trubinalari qaysi po'latlardan yasaladi?

J: Alohida xossali po'latlardan

53. Po'lat va kukunsimon po'lat olishda keng qo'llaniladigan pech qaysi?

J: Marten pechi