U jo'Rayev, R. F a r m o n o V, s h. E r g a s h e V

Yakobinchilarning ichki siyosati. 1793- yilda Fransiyada yangi 
Konstitutsiya qabul qilindi. Feodal to 'lovlar butunlay bekor qilindi. Dehqonlar 
endilikda o'z yerlarining ozod egalariga aylandilar. 
Feodallarning huquqlarini tasdiqlovchi hujjatlar yoqib yuborildi. Chet 
ellarga qochib ketgan dvoryanlarning yerlari mayda bo 'laklarga bo 'linib 
sotildi. Cherkov davlatdan ajratildi. Birinchi iste'mol buyumlariga qat'iy 
narxlar o'rnatildi. Biroq bu tadbir  k u t i l m a g a n d a aks sado berdi. 
Savdogarlar hukumat belgilagan narxda tovarlarini sotmay qo 'ydi. Endi 
ular yashirincha savdo qilishga о 'tdilar. Oqibatda narx-navo ко 'tarilib 
ketdi. Hukumat ish haqining eng yuqori daraj asini  h a m belgilab qo 'ydi. 
Biroq bu tadbir yaxshilikka oUb kelmadi. Natijada ishcMarning ish tashlashi 
boshlandi.  H u k u m a t esa  u n i shafqatsizlik bilan bostirdi.  C h e t el 
bosqmclmarinirig hujumi va birinchi isle' mol mahsulotlarining yetishmasligi 
sharoitida ahvolning g'oyatda og'irlashuvi yakobinchilarni diktatura 
о 'rnatishga majbur etdi. 
1793- yil sentabrda Konvent «Shubhali kishilar to'g'risida» qonun 
qabul qildi. Bu qonun, yakobinchilar fikricha, «shubhali» deb hisoblan-
gan  b a r c h a kishilarni to tinchlik о'rnatilgunicha  q a m o q q a olish va 
saqlashni  k o ' z d a tutardi. Aslida yakobinchilar o'z raqiblaridan terror 
yo 'li bilan qutilmoqchi edi. Buning tasdig 'i о 'laroq, Konventdagi barcha 
jirondachi-deputatlar qamoqqa olindi va qatl qilindi. 
62 

---

Mamlakat ichkarisidagi isyonlar  h a m о 'ta rahmsizlik bilan bostirildi. 
Yakobinchilarning shafqatsizligi chegarasiz, ayovsiz va ma'nosiz edi. 
Yakobinchilar, ayni paytda, qo 'shinni mustahkamlash choralarini ко 'rdilar. 
Bu tez orada o'z samarasini berdi. 1794- yilda bosqinchilar mamlakat 
hududidan surib chiqarildi. Bu ozodlik urushlarida yosh kapitan Napoleon 
Bonapart shuhrat qozondi.