Тузувчи : Файзуллаева Н



Download 6,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/535
Sana25.01.2022
Hajmi6,61 Mb.
#409315
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   535
Bog'liq
Макроиқтисодиёт Янги УМК. 2021-2022 (1)

3.
 
Chegaralangan resurslar  va “daromadlar –xarajatlar”ning doiraviy okimi modeli. 
        
1.«Makroiktisodiyot» fanining predmeti va  sub’ektlari. 
 
Makroiktisodiyot atamasi kundalik foydalanishga nisbatan yakindagina kiritilgan 
bo‘lsada makroiktisodiy taxlil elimentlari iktisodiyot fani bilan deyarli  birga paydo bo‘ldi. 
Mamlakat iktisodiyoti rivojlanishini yaxlit bir jarayon sifatida tadkik kilish, unga turli 
elimentlarining o‘zaro boglikligi va o‘zaro ta’siri  xos bo‘lgan  tizim sifatida yondoshish  
dastlab  F. Kene asarlarida uchraydi. Fransiya kiroli Lyudovik  XV saroyi vrachi F.Kene 
1758 yilda,  milliy maxsulot ishlab chikarish jarayoni pul okimlarining doiraviy aylanishi 
sifatida tasvirlangan “Kene jadvali” ni tuzishda ilk bor makroiktisodiy taxlil elimentlarini 
ko‘lladi.
 
 
Makroiktisodiy  taxlilning      tamal  toshlari,    shuningdek,  J.B.Sey,  L.Valras,  V.Pareto  va 
boshka  olimlar  tomonidan  XIX  asrdanok  ko‘yilgan  edi  deb  ta’kidlash  mumkin.  Keyinchalik,   
K.Marks o‘zining jami ijtimoiy maxsulot(JIM)ni takror ishlab chikarish sxemasi, V.Leontev esa  
o‘zining  tarmoklararo  balansi  bilan  makroiktisodiyotni  iktisodiy  nazariyaning  aloxida  bo‘limi 
sifatida ajralib chikishi  uchun mustaxkam asos yaratishdi.     J.M. Keyns esa  o‘zining “Ish bilan 
bandlilik,  foiz  va  pulning    umumiy  nazariyasi”(1936  yil)  asari  bilan    bu  jarayonni  mantikiy 
yakuniga etkazdi.  Shu sababli  xam J.M. Keyns makroiktisodiyot fanining asoschisi sifatida  tan 
olinadi.  
 
Shunday kilib, makroiktisodiyot  o‘z  predmeti va tadkikot usullariga ko‘ra  mustakil  fan 
sifatida  XX asrning o‘rtalariga kelib shakllanib bo‘ldi. 
 
Makroiktisodiyot  umumiy  iktisodiy  nazariyaning  bo‘limi    xisoblanib,  unda  milliy 
xo‘jalik darajasida iktisodiyotning fundamental muammolari tadkik k    ilinadi.  
 Makroiktisodiy nazariyaning ikki ko‘rinishi o‘zaro farklanadi: 
a) pozitiv makroiktisodiyot; 
b) normativ makroiktisoiyot. 
 
Pozitiv makroiktisodiyot real iktisodiy xodisalarni va ularning alokador-liklarini 
o‘rganadi. 
 
Normativ  makroiktisodiyot  esa  kaysi  sharoitlar    yoki  jixatlar  makbul  yoki  nomakbul  
ekanligini belgilaydi, xarakatning anik yo‘nalishlarini taklif etadi.  
   
 Shu  joyda  iktisodiy  nazariyaning  ikki    mustakil  bo‘limi  sifatida  makroiktisodiyot  va 
mikroiktisodiyot fanlarining predmetlarini o‘zaro farklab olishimiz zarur.  
 
Mikroiktisodiyot  predmeti  bo‘lib  “belgilangangan”  iktisodiy    shart-sharoitlarda  uy 
xo‘jaliklari  va  firmalar  darajasida  iktisodiy  karor  kabul  kilish  mexanizmi  xisoblanadi.   
Mikroiktisodiy taxlil ob’ekti bo‘lib aloxida tovarlar bozorlari,  resurslar bozorlari, ulardagi talab 
va  taklif  xisoblansa  makroiktisodiyotda    milliy  iktisodiyot  darajasida  mexnat,  pul,  tovarlar  va 
xizmatlar bozorlarining o‘zaro munosabatlari va o‘zaro ta’sirini taxlil kilinadi.. 
 
Mikroiktisodiyotda  “belgilangan”  deb  kabul  kilingan,  ya’ni  mikroiktisodiy  tadkikot 
predmeti  xisoblanmaydigan  ko‘pgina  ko‘rsatkichlar,  jumladan  iste’molchilarning  daromadlari, 
jamgarmalari, foiz stavkasining  dinamikasini va   buni belgilovchi omillarni  makroiktisodiyot  
tadkik kiladi.    
Makroiktisodiyot  yalpi ishlab chikarishining  barkaror o‘sishini, resurslarning to‘lik 
bandliligini, inflyatsiyaning past sur’atlarini va to‘lov balansining muvozanatini ta’minlash 
nuktai  nazaridan  mamlakat  iktisodiyotini  bir  butun  xolda  tadkik  kiladi  va  uni 

Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   535




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish