Тузувчи : Файзуллаева Н


-MAVZU. MAKROIKTISODIY TAXLIL METODOLOGIYaSI



Download 6,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/535
Sana25.01.2022
Hajmi6,61 Mb.
#409315
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   535
Bog'liq
Макроиқтисодиёт Янги УМК. 2021-2022 (1)

 
2-MAVZU. MAKROIKTISODIY TAXLIL METODOLOGIYaSI 
                                                       
                                                                  Reja : 
                1. Makroiktisodiy taxlil metodologiyasi. 
                2. Mikroiktisodiyot va makroiktisodiyot.  
                3.Milliy xisob tizimining  asosiy tushunchalari. 
 
Makroiktisodiet fani  bozor  iktisodietini  tadkik  kiluvchi fanlarning biri bulib,  u uzida kuplab 
bozor iktisodieti munosabatlarini urganuvchi barcha anik fanlarining nazariyasiga,  uslubiga,  matematik  
apparatiga tayanadi.  Birok uning uz uslubiyati va ob’ekti mavjud.  Makroiktisodietni samarali tartibga 
solish bilan uning  rivojlanishiga kulay iktisodiy,  xukukiy,  tashkiliy vaziyat yaratiladi.  Jaxondagi barcha 
tarakkiy etgan,  sanoatlashgan mamlakatlarda makroiktisodietni boshkarish makromodellari yaratilgandir. 
     
Ularni yaratish uchun bir andozadan foydalanmasdan, balki makromodel-larni  yaratishda  
xar  bir davlat uzining barcha iktisodiy, milliy, geografik va boshka xususiyatlarini e’tiborga 
olishi lozimdir.  Keyingi yillarda kup marta tilga olinaetgan Turkiya modeli, Shvesiya modeli,  
AKSh modeli,  Janu-biy Koreya modeli, Yaponiya modeli va xokazolar shu davlatlarning 
makromodel-laridir.  Shu bilan birga makroiktisodietning umumiy nazariyasi  mavjud  bulib,  uni  
chukur bilmay turib milliy iktisodietni rivojlantirish mumkin emas. 
     Klassik siesiy  iktisodi  X1X  asrning oxirida 2ta iktisodiy 
bilimga  -  marksistik  va  neoklassik  nazariyaga  asos  soldi.    Neoklasik    bilim  iktisodiy  nazariya 
nomi  bilan  chegaralangan  resurslardan  optimal  foydalanish  yullarni  anikllash  (topish) 
muamolarga bagishlangan bulib kiyinchalik makroiktisodiy nazariyaga aylandi.  
     Bizga ma’lumki,  klassik nazariyada Adam  Smit  nazariyasidan 
boshlab    davlatda    bozor    mexanizmi    makroiktisodiy  barkarorlikni  taminlaydi.  Davlatni 
iktisodietning  barkarorlashtirishga  aralashuvi    tizimni    bekarorlikka  olib  keladi  va  iktisodiy 
tebranishlarni kuchaytiradi degan ta’limot mavjud edi. 
      
Avvalari makroiktisodiy  nazariyani  asosini   mikroiktisodiy taxlil,  yani aloxida firmalar 
takomillashgan  bozorda  xarajatlarni  minimallashga  erishishiga  va  daromadni  oshirishga 
asoslangan edi. 
      
Bu  davrda  jamiyatning  iktisodiy  xolati  aloxida    firmalarning  iktisodiy    avxoli    bilan  bir 
xil  taxlil  kilinar  edi  va  firmalarning  samaradorligi  jamiyatning  samaradorligi  bilan  teng    deb  
xisoblanar    edi.  Iktisodietga  davlatning  aralashuvini  tan  olmas  edilar  va  rakobatli  bozorda 
umumiy  talab  va    taklifini    xamma    vakt  muvozanatga  olib  kelishni  kup  iktisodchilar 
isbotlamokchi buldilar. 
      
1929-1933 yillardagi iktisodiy  inkiroz yukoridagi nazariyalarni 
notugriligini kursatdi. 


13 
      
Shundan sung iktisodiet fani ikki bulimlarga  bulindi.  Biri mikroiktisodietnga ikkinchisi 
makroiktisodietga.  Mikroiktisodietda  shaxs,   oila, korxona,  tashkilotlar,  firma  va  tarmoklarning 
iktisodieti urganiladi. 
      
Makroiktisodietda ma’lum davlat  mikesida,  iktisodiet  kay darajada  tez  rivojlanaetgani,  
ishlab  chikarilgan  maxsulot  xajmi  kancha  ekanligi,    jami  daromad  kancha  bulganligi  taxlil  
kilinadi. 
Bunda ish bilan bandlik darajasini oshirish,  tovarlar va xizmatlar 
ishlab chikarishni kupaytirish muammolarni xal etish yullarini izlaydi. 
     1936  yilda  mashxur  ingliz  iktisodchisi    Djon    Meynkard    Keynsning  "ISh  BILAN 
BANDLIK,PROTSENT VA PULNING UMUMIY NAZARIYaSI" kitobi chikdi.Unda ish bilan 
tula band kilishni ta’minlash,  iktisodiy 
jarayonlarning  stixiyaligini cheklash uchun davlatning anik maksadni 
kuzlab  chora  tadbirlar  kurishni  zarurligini  nazariy  jixatdan  asoslab  berdi  va  u  xozirgi 
makroiktisodiet nazariyaga va makroiktisodiy siesatga asos soldi. 
     Shunday  kilib,    makroiiktisodiet  fani  ish  kuchini  ishlatish,  miliy  daromad,umumiy 
narx,tebranish(uzgarishlarni)ni taxlil kilish va oldini olish masalalariga bagishlangandir. 
     
 
 

Download 6,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   535




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish