Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

У з б е к и с т о н Р е сп уб л и к а си И к т и с о д и ё т вазирлиги х узур и д аги И к т и с о д и й ночор корхоналар 
иш лари К у м и т а с и н и н г " К о р х о н а л а р н и н г молиявий и кти соди й ах,воли м о н и то р и н ги ва тахлилини 
5?тказиш м езонларини аниклаш тар ти б и тугрисидаги карори” 2005 йил 14-апрель, 1469 сон
108

---

- to‘lov muddati kelgan va o‘tib ketgan debitorlik va kreditorlik 
majburiyatlarining holati;
- xo‘jalik yurituvchi subyektlarning pul va qimmatli qog‘ozlarining 
mavjudligi va boshqa jihatlari.
Bugungi amaliyotda mamlakatimiz tijorat banklari tomonidan 
xo‘jalik yurituvchi subyektlarga uzoq va qisqa muddatli kreditlarni jalb 
etishda moliyaviy tahlilda 
0
‘rganiladigan ko‘rsatkichlar tizimiga 5 ta 
tarkib 
guruh ko‘rsatkichlarni kiritish lozim. 
Bu ko'rsatkichlar 
quyidagilardan iborat:15
1. T o io v layoqati va likvidlilik koeffitsiyentlari;
2. Ish aktivligi koeffitsiyentlari;
3. Moliyaviy leveridj koeffitsiyentlari
4. Rentabellik koeffitsiyentlari
5. Qarzni qoplashni tavsiflovchi koeffitsiyentlar
Rivojlangan davlatlarda kreditga qodirlikni baholashda eng muhim 
qoida sifatida shartli “S -l-5” qoidasiga amal etiladi. Bu qoida 
quyidagilami xarakterlaydi.16
Sl-charakter - qarz beruvchining bozordagi obro‘si, uning holatini 
aniqlash;
C2-capacity - qarz oluvchining faoliyatni yakuniga yetkaza olishi, 
tegishli daromadga ega bo4lishi hamda olingan kreditlarni qaytarib bera 
olish qobiliyati;
C3-capital - qarz oluvchining sarmoyasini yetarliligi;
C4-conditions - biznesning rivojlanishi yuzasidan shartlar;
CS-collateral - garov.
Bu qoidalarga bizning kredit amaliyotimizda ham to‘liq amal 
etiladi, faqat uning rasmiy jihatlari bu tartib belgilanmagan.
Kreditga qodirlilik tahlilidagi uslubiy jihatlardagi farqlanishlar 
albatta, mamlakatimizda buxgalteriya hisobi, tahiil va auditni yuritishda