Toshkent moliya instituti m. Y. Raximov, N. N. Kalandarova

355

---

Aylanma mablag‘lar bilan ta’minlanganlik koeffitsiyentlari
K o‘rsatkichlar
Aniqlanishi
Me’yor darajasi
1. 0 ‘z aylanma mablagMari 
bilan ta’minlanganlik 
koeffitsiyenti
0 ‘A M N /Z X
0,6-0,8
2. O 'z mablag4ari va uzoq 
muddatli qarz mablagclari 
bilan ta’minlanganlik 
koeffitsiyenti
0 ‘U M M N /Z X
Minimum 1,0 ga teng
3. Jami mablag‘lar bilan 
ta’minlanganlik koeffitsiyenti
JM N /Z X
1 dan yuqori
Zaxira 
va 
xarajatlaming 
o ‘z 
aylanma 
mablagMari 
bilan 
ta ’minlanganlik 
koeffitsiyenti, 
joriy 
aktivlaming 
o ‘z 
aylanma 
mablag‘lari bilan ta ’minlanganlik koeffitsiyentining tarkibiy qatori 
hisoblanadi. Zaxira va xarajatlarni tegishli manbalar hisobidan 
moliyalashtirishning amaldagi holatidan kelib chiqib korxonaning 
barqarorlik darajasiga ham baho berish mumkin. Amaldagi normalar 
quyidagi shartlar asosida tuzib chiqilgan.
Moliyaviy barqarorlikning mutlaq ifodalari bo‘yicha
tarkiblanish shartlari
Zaxira va xarajatlaming tegishli mablag‘lar hisobiga
moliyalashtirish manbalari
0 ‘AMN > ZX
0 ‘AMN < ZX
0 ‘AMN < ZX
0 ‘AMN < ZX
0 ‘AMN + UMM
> z x
O 'A M N + UMM
> Z X
0 ‘AMN + UMM
< z x
0 ‘AMN + UMM 
< Z X
J M > Z X
J M > Z X
J M > Z X
J M < Z X
1. Mutlaq
moliyaviy
barqaror holat
2. Normal
(mo(tadil)
moliyaviy
barqaror holat
3. Nobarqaror
holat
4. Tang (inqiroz)
holatdagi
nobarqarorlik
356

---

M oliyaviy barqarorlikning mutlaq ko^rsatkichlari tahlili
K o ‘rsatkichlar nomi
D avr
boshiga
D avr
oxiriga
0 ‘zgarish
i (+,-)
0 ‘sish
darajasi,
%
1. O cz mablagMari manbasi
(C)‘MM)
7 745 
794 466
10 124 
233 076
2 378 438 
610
130,7
2. Uzoq muddatli aktivlar
(UMA)
10 219 
731 945
12 593 
199 960
2 373 468 
015
123,2
3. 
0 ‘z aylanma mablagMari 
naqdligi ( 0 ‘AMN)
-2 473 
937 479
-2 468 
966 884
4 970 595
99,78
4.Uzoq muddatli kredit va 
qarzlar (UMM)
4 675 
490 146
12 304 
013 149
7 628 
523 003
2,63
5. 0 ‘z mablagMari va uzoq 
muddatli kredit, qarzlar 
summasi ( 0 ‘AMN+UMM)
2 201 
552 667
9 835 
046 265
7 633 
493 598
4,46
6. Qisqa muddatli kredit va 
qarzlar (QMM)
14 744 
216
8 878 479 -5 865 737
60,2
7. Zaxira va xarajatlarini 
moliyalashtirishningjami 
manbasi (JM)
2 216 
296 883
9 843 
924 744
7 627 
627 861
4,44
8. Zaxira va xarajatlar (ZX)
2 185 
621 680
9 488 500 
196
7 302 878 
516
4,34
9. 0 ‘z aylanma mablagMari 
bilan ta ’minlanganlik 
koeffitsiyenti ( 0 ‘AMN-ZX)
-288 
315 799
-11 957 
467 080
11 669 
151 281
41,4
10. 
0 ‘z mablag‘lari va uzoq 
muddatli qarz mablagMari 
bilan ta’minlanganlik 
koeffitsiyenti 
( 0 ‘AMN+UMM-ZX)
15 
930 987
3 465 
498 069
3 449 
567 082
231
11
. Jami mablagMar bilan 
ta’minlanganlik koeffitsiyenti
(JM-ZX)
30 
675 203
355 
424 548
325 
049 345
11,8
Korxonada 
moliyaviy 
ishlab 
chiqarish 
zaxiralarini 
moliyalashtirishda o ‘z mablagMari, qarz mablagMari yetarligi va 
yetishmasligi tahlili yuzasidan shuni ta’kidlash lozimki, o4gan davrga 
nisbatan joriy davrda ko‘rsatkichlar ijobiy tomonga o ‘zgargan. Zaxira va
357

---

xarajatlami moliyalashtirishning ikkita sharti bajarilgan. Korxona 
moliyaviy barqarorligining mutlaq ifodasini umumiy jihatdan ijobiy 
i 
baholash mumkin.
i