Toshkent irrigatsiya va melioratsiya instituti

irrigatsiya  rejimida,  ya’ni  faqatgina  ekinlarning  vegetatsiya-sug’orish  davrida              

(3  oy,  6  oy  9  oy  va  hokazo)  ishlaydi  (Masalan,  CHirchiq-Bo’zsuv  irrigatsiya 

tizimidagi  19  dona  GESlar  kaskadi).  CHirchiq-Bo’zsuv  energetik  kaskadi                      

1-sxemada  ko’rsatilgan.  Irrigatsiya  rejimida  ishlaydigan  GESlar,  to’xtovsiz 

energetik  rejimda  ishlaydigan  GESlardan  keskin  farq  qiladi.  Energetik  rejimda 

to’xtovsiz ishlaydigan GESlar, yillik va ko’p yillik suv bilan ta’minlovchi, tog’ va 

tog’oldi  daryolariga  quriladigan  suv  omborli  to’g’onlarga  o’rnatiladi  (Masalan, 

Qirg’izstondagi To’xtag’ul, Tojikstondagi Rog’un GESlari va boshqalar). 

Irrigatsiya  rejimida  ishlaydigan  GESlarni  barpo  qilish  uchun  injenerlik-

qidiruv, loyihalash, qurish, gidroenergetik jihozlarni tanlash, yig’ish, sozlash, ishga 

tushirish, ekspluatatsiya qilish, ta’mirlash, rekonstruktsiya qilish va boshqa ishlarni 

amalga  oshirish  lozim.  Bu  ishlarni  amalga  oshirish  uchun  sug’orma 

dehqonchilikdan,  gidrotexnik  inshootlar  va  boshqa  suv  xo’jaligi  bilan  bog’liq 

fanlarni chuqur egallagan yuqori malakali mutaxassislar zarur. 

Yuqoridagilarni  hisobga  olib  2004  yili  Toshkent  irrigatsiya  va  melioratsiya 

institutida    «Irrigatsiya  tarmoqlari  suv  energiyasidan  foydalanish»  yo’nalishi 

bo’yicha  bakalavrlar  va  «GES  binolari  va  inshootlari»  mutaxassisliklari  bo’yicha 

magistrlar  tayyorlana  boshladi.  2014  yildan  boshlab  esa,  5A450101–  «GES 

qurilishi va  ulardan  foydalanish» hamda  5A450102–  «Qayta  tiklanuvchi  energiya 

manbalari mutaxassisliklari bo’yicha magistrlar tayyorlash rejalashtirilgan. 

Quyidagi,  “Cho’michli  turbinani  sinash”  mavzusidagi  uslubiy  ko’rsatma-

sidan  bakalavr  va  magistrlar  aktiv  gidroturbinalarni  chuqur  o’rganishda, 

laboratoriya ishini o’tkazishda, kurs loyihasi va bitiruv-malakaviy ishlarini hamda 

magistrlik dissertatsiyalarini bajarishda foydalanishlari mumkin.