Toshkent farmatsevtika instituti

Oshqozon –ichak trakti mikroorganizmga juda ham xilma – xil va boydir. Oshqozon mikroflorasi tarkibiga sarsinalar, achitqilar, sut achi- tuvchi bakteriyalar kiradi. Tashqi tomondan oshqozonga tushuvchi mikroorga- nizmlarning ko‘pchiligi, oshqozonning kislotali muhiti tufayli halok bo‘ladi. Oshqozon shirasining bakteriotsid xususiyati ichakka mikroblarning tushishi yo‘lida o‘ziga xos fiziologik barer hisoblanadi.

Ingichka ichakda – ayniqsa uning yuqori qismlarida mikroblar hosil bo‘ladi. Bular asosan aeroblardir. Pastki qismida mikroflora qisman ko‘p va yo‘g‘on ichak mikroflorasiga yaqindir. Ingichka ichakda ishqoriylik ortadi va mikrorganizmlarning rivojlanishi uchun qulaylik sharoit yaratiladi, lekin ingichka ichakning bakteriotsid xususiyati tufayli mikroorgnizmlar-ning sifat va miqdori kambag‘aldir. Yo‘g‘on ichakda – mikroorganizmlarning ko‘payishi uchun ancha qulay sharoit yaratilgan. Bu yerda mikroorganizmlar – ning 260 turi aniqlangan. Bularning 90 % ini mikroblar tashkil etadi.

Asosiy vakillari: sporasiz gramm musbat bifidum bakteriyalar, laktobakteriyalar, streptokokklar, turli xil ichak tayoqchalari / E. coli, Clostrdium / turkumiga kiruvchi bakteriyalar, achitqilar, ichak viruslari sodda jonivorlar / ichak amyobasi /.

Ichak mikroblari ko‘pchilik fiziologik funksiyalarda ishtirok etadi: ovqat hazm qilish jarayonida ishtirok etadi, kompleks vitaminlarni sintez- laydi, ichakning so‘rilish qobilyatiga ta’sir ko‘rsatadi. Odam organizmi normal mikroflorasida shartli patogen mikroorganizmlar bo‘ladi. Ular turish noqulay ta’sirotlar ostida kasalliklar chaqiradi, odam organizmi himoya funksiyasini pasaytiradi. Buning natijasida miqdoriy va sifat jihatdan o‘zgarishlar yuzaga keladi, uning fiziologik funksiyasi buziladi. Bu holat disbakterioz yoki disbiozdan darak beradi. Disbakterioz bu endogen infeksiya bo‘lib, mikrofloraning normal ekologik sharoitlarini antibiotik ta’sirida buzilishidan kelib chiqadi.

Normal biotsenozni tiklash uchun ichakning normal florasidagi tirik bakteriyalardan tayyorlangan biologik preparatlar ishlanadi. Odam organiz-mi mikroflorasi mikroskopiya usuli yordamida o‘rganiladi.

Odam tanasining normal mikroflorasini o‘rganishda tish maddasi, burun bo‘shlig‘ining shillig‘i, tomoq bezlarining to‘qimalaridan olingan material asosida tayyorlangan surtmalarni mikroskopiya qilish yaxshi samara beradi. Buning uchun sterillangan yog‘och tayoqcha yoki cho‘p bilan tish maddasidan olina- – di, yo bo‘lmasa, steril tampon bilan burun yoki og‘izning shilliq pardasidan surtma olinadida, quruq shisha buyumga surtiladi. Surtmalar fiksatsiya qilingach, Gramm usuli bo‘yicha bo‘yaladi. So‘ngra immersion mikroskopda tekshirib ko‘riladi.

Normal mikrofloraning odam organizmi uchun ahamiyati juda katta. Saprofit mikroblar evolyusiya jarayonida odam organizmi bilan ko‘pincha muayyan simbiotik o‘zaro munosabatlarda yashashga moslashgan ( kommen- sallar). Masalan, ichak tayoqchasi chirituvchi mikroblar bilan antagonistik munosabatlarda bo‘lib, ularning rivojlanishiga yo‘l qo‘ymaydi.Bundan tashqari, u V gruppasiga kiruvchi vitaminlarning sintezida ham qatnashadi. Ichakning normal mikroflorasining antibiotiklar ta’sirida zaiflashib qolishi kandidamikoz kasalligiga olib keladi, bunda antago – nist mikroblar halok bo‘lishi natijasida disbakterioz boshlanadi.