Toshkent farmatsevtika instituti

Antigen to‘zilishi

Poliomielit virusi antigeniga ko’ra 3 ta serologik tiplarga bo’linadi (I, II, III). Kompliment bog‘lovchi antigen 3 ta serotipi uchun umumiy hisoblanadi. Bu serotiplar bir – biridan antigen tuzilishiva ayrim biologik hususiyatlari bilan farq qiladi. Epidemiya vaqtida asosan I tip (65 – 95%) uchraydi, II va III tiplar esa kamroq, ya’ni 3 – 35% bemorlardan ajratib olinadi.

Virusning o’stirilishi va reproduksiyasi.

Poliomielit virusi maymun va odam bo’laklarining birlamchi hujayra kulturasida va undiriluvchi Hela hujayra kulturasida, hujayraga patogen ta’sir (XPT) etib ko’payadi. Poliomielit viruslarining reproduksiya sikli 5 – 7 soat bo’ladi. Virus hujayraga vipropeksis yo’li bilan kiradi. Reproduksiya jarayoni sitoplazmada sodir bo’ladi. Bitta ho’jayin hujayrada 150 ta varion sintez qilinadi. Varion kapsiddan ozod bo’lganidan so’ng, replikativ shakldagi RNK hosil bo’lib, u RNK va varion RNK larining sintezi uchun matn bo’ladi. So’ng yagona yirik polipeptid hosil bo’ladi. Bu polipeptid proteolitik fermentlar yordamida bir necha bo’laklarga parchalanadi. SHu bo’lakchalarning bir qismida kapsomerlar, ularda kapsid, ikkinchi qismidan ichki oqsillar uchinchi qismida esa virion fermentlar (RNK – transkriptaza va proteaza) hosil bo’ladi. Keyin har bir moyil hujayrada bir qancha virion paydo bo’lib, hujayrani lizis qilib tashqariga chiqadi.

CHidamliligi.

Poliovirus 0 temperaturada suvda va najasda yuqish aktivligi 1 oygacha saqlanadi. Virus steril suvda uy haroratida 100 kungacha, sutda 90 kungacha, ochiq suv havzalarida bir necha oy saqlanadi. 50⁰S temperaturada 30 daqiqadan so’ng aktivligini yo’qotadi, - 20⁰S temperaturada esa yillab yuqish aktivligini yo’qotmaydi. Poliovirus 0,5 – 1% fenol eritmasi chidamlik, xlorli oxak, xloramin, formalin eritmalari va vodorod angidridi ta’sirida o’z faolligini yo’qotadi.