Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Fan bo„yicha kurs ishi. Fan bo‗yicha kurs ishlarining mavzulari yoritilgan uslubiy -o‗llanma 

ishlab chiqilgan bo‗lib, bunda kurs ishini bajarish jarayoni to‗la aks ettirilgan. Kurs ishlari ikki bos-

ichda  bajarilib,  adabiyot  bo‗yicha  ma‘lumotlar  institutning  axborot  resurs  markazi  bazasidan, 

elektron o‗-uv vositalaridan va internet tizimidan foydalanib to‗planadi va ishlab chi-iladi. Amaliy -

ism esa kafedra o‗-uv laboratoriyalarida va kafedra filialida  bajariladi.    

Kurs ishining taxminiy mavzulari: 

 1.  Farmatsevtik  texnologiya  fani.  Ushbu  fanni  buyu-  allomalar  (Ibn  Sino,  Klavdiy  Galen  va  b.) 

asarlari bilan bog‗langan holda o‗rganish.  

2.  Dori  turlarining  tasniflanishi  (agregat  holati,  -o‗llanilish  usuli  va  kiritish  yo‗li  bo‗yicha, 

dispersiologik tasnif). 

3.  Dori turlari texnologiyasida -o‗llaniladigan terminlar. 

4. Retsept va uning ahamiyati.  

5. Dorilarni og‗irlik va hajm bo‗yicha  dozalarga   bo‗lish 

6. Dorilarni  sifatini  ta‘minlashda -ado-lov   materiallarini  urni. 

7. Dorixona   sharoitida   dori  turlari texnologiyasida   ishlatiladigan   asbob-uskunalar. 

8. Tarozilarning metrologik tavsifi. 

9. Og‗irlik bo‗yicha dozalarga bo‗lish. Taroz turlari,  tarozi toshlari. 

10. Hajm va tomchilab dozalarga bo‗lish. 

---

425 

 

11.  Dorixona  muassasalari  tomonidan  tayyorlanadigan  va  idishga  joylanadigan  dori  vositalarini 

tash-i bezagiga doir qoidalar (O‗zR SSVning 2002 yil  15 apreldagi 177-sonli buyrug‗i). 

12. Ibn Sino asarlarida dori shakllari ta‘rifi, tasnifi, tayyorlash usullari. 

13. Poroshoklar ta‘rifi, tasnifi. Umumiy tayyorlash bosqichlari. 

14. Murakkab tarkibli poroshoklar, tayyorlash usullari, muammolari. 

15. -iyin maydalanuvchi moddalar bilan poroshoklar tayyorlash 

16.  Bo‗yovchi moddalar bilan poroshoklar tayyorlash. 

17.  To‗zg‗uvchi moddalar bilan poroshoklar tayyorlash 

18.  Ekstraktlar bilan poroshoklar tayyorlash. 

19.  Efir moylari bilan poroshoklar tayyorlash 

20. Zaharli va kuchli ta‘sir etuvchi moddalar bilan poroshoklar tayyorlash. Trituratlar. 

21.  Dori vositalarini ishlab chi-arishda davlat me‘yorlari. Dorixona sharoitida sanitariya qoidalari.  

22.  Hab dorilar va ularni tayyorlash texnologiyasi. 

23. Suyuq dori turlari. Eritmalarni o‗ziga xos  tayyorlanishi 

24. Sirtga -o‗llaniladigan suyuq dori turlari 

25. Suyuq dori turlarini tayyorlashda ishlatiladigan erituvchilar. 

26. Suyuq dori turlarini tayyorlashning texnologik bosqichlari. 

27. Suyuq dori turlarini sifatini baholash va jihozlash. 

28. Eritmalarning umumiy tavsifi. Eruvchanlik ha-ida tushuncha. 

29. Suvli eritmalar, tavsifi, tasnifi, tayyorlanish bosqichlari. 

30. Ichish uchun   ishlatiladigan   suyuq  dori  turlari. 

31. Byuretka -urilmalarini tuzilishi, ishlatilish qoidalari va -o‗llanilishi. 

32.  Konsentrlangan  eritmalarni  tayyorlash  usullari,  ular  yordamida  murakkab  miksturalar 

tayyorlash 

33. Konsentrlangan eritmalar, ularni suyultirish va -uyultirish bilan bog‗li- hisoblashlar. 

34.    Murakkab  miksturalar.  O‗zR  SSVning  2002  yil  29  dekabrdagi    582-sonli  buyrug‗iga  asosan 

miksturalar tayyorlash. 

35.  Dorixona  muassasalarida  tayyorlanadigan  dori    turlarining  sifatini  baholash  (O‗zR  SSVning 

2002 yil 29 dekabrdagi  583-sonli buyrug‗i). 

36. Suvsiz eritmalar texnologiyasi. 

37. Suyuq dori turlarida uchraydigan nomutanosibliklarni bartaraf etish yo‗llari. 

38. Kompleks birikma hosil -iluvchi va oksidlanuvchi moddalardan eritmalar tayyorlash. 

39. Standart farmakopeya suyuqliklari. Ularni suyultirish usullari. 

40.  Standart  farmakopeya  suyuqliklari.    SHartli  va  kimyoviy  nom  bilan  keltirilgan    suyuqliklarni 

suyultirish. 

41. Standart farmakopeya suyuqliklari. 2 guruhga kiritilgan   suyuqliklarni suyultirish 

42. Standart farmakopeya suyuqliklari. 1 guruhga kiritilgan   suyuqliklarni suyultirish. 

43. Suvsiz eritmalarda ishlatiladigan erituvchilar. 

44.  Uchuvchan erituvchilar bilan suvsiz eritmalar texnologiyasining o‗ziga xosligi. 

45.  Uchuvchan bo‗lmagan erituvchilar bilan suvsiz eritmalar texnologiyasi. 

46. Yu-ori molekulali birikmalarning eritmalari. Cheksiz bo‗kuvchi yu-ori molekulali birikmalardan 

eritmalar tayyorlash. 

47.  Yu-ori  molekulali  birikmalarning  eritmalari.  Chekli  bo‗kuvchi  yu-ori  molekulali 

birikmalarlardan eritmalar tayyorlash 

48. Kolloid eritmalar. Himoyalangan kolloidlar eritmalarini tayyorlash.  

49.  Yarimkolloidlar eritmalari texnologiyasi. 

50. Suspenziya dori turi. 

51. Suspenziya tayyorlashda  -o‗llaniladigan   stabilizatorlar. 

52. Gidrofil moddalardan suspenziyalar tayyorlash. 

53. Gidrofob moddalardan suspenziyalar tayyorlash. 

54. Geterogen tizimlarning turg‗unligiga ta‘sir etuvchi omillar 

55. Suspenziyalarni kondensatsion usulda tayyorlash. 

---

426 

 

56. Suspenziyalarni dispersion  usulda tayyorlash. 

57. Emulsiya dori turi sifatida.  

58. Emulsiyalarning hosil bo‗lishini nazariy asoslari. 

59. Urug‗li emulsiyalar texnologiyasi. Sifatiga baho berish.  

60.  Moyli emulsiyalar  texnologiyasi. 

61. Emulsiyalarning sifatini baholash, sa-lash va texnologiyasini takomillashtirish. 

62. Emulgatorlar tushunchasi. Gidrofil-lipofil balans. 

63. Emulsiyalarga dorivor moddalarni -o‗shish tartibi. 

64.  Suvli ajratmalar texnologiyasi  

65.  Suvli ajratmalar. Suvli ajratmalardan biofaol moddalarni ajralishiga ta‘sir etuvchi omillar. 

66.  Suvli ajratmalarni olishning nazariy asoslari.  Damlama va qaynatmalarning olish bosqichlari. 

67. Alkaloid saqlovchi  o‗simlik xom ashyosidan suvli ajratmalar tayyorlash. 

68.  Yurak glikozidlarini saqlovchi  xom ashyodan ajratma olish. 

69.  Efir moylarini saqlovchi  xom ashyodan ajratma olish. 

70.  Saponinlar saqlagan xom ashyodan suvli ajratmalar olish. 

71.  Antraglikozidlar saqlagan xom ashyodan suvli ajratmalar olish. 

72.  Oshlovchi moddalar saqlagan xom ashyodan suvli ajratmalar olish. 

73. Shilimshiqlar texnologiyasi. 

74. Shilimshi-larning xususiy texnologiyasi. 

75. Dorixona  sharoitida  ekstrakt–konsentratlardan   foydalanib  suvli ajratmalar tayyorlash 

76. Ko‗p komponentli suvli ajratmalar tayyorlash 

77. Fitopreparatlarni rivojlanish tarixi. 

78. Oddiy va murakkab fitoichimliklar  texnologiyasi. 

79. O‗t pufak kasalligida ishlatiladigan fitoichimliklar 

80. Jigar kasalliklarida ishlatiladigan fitoichimliklar 

81. Vitaminli fitoichimliklar 

82. Yurak -on tomir kasalliklarida ishlatiladigan fitoichimliklar 

83. Linimentlar dori turi sifatida.  

84. Gomogen linimentlar texnologiyasi. 

85. Emulsion linimentlar texnologiyasi. 

86. Suspenzion  linimentlar  texnologiyasi. 

87. Kombinirlangan linimentlar texnologiyasi. 

88. Linimentlarning  sifatini baholash, sa-lash va texnologiyasini takomillashtirish. 

89. Surtmalar dori turi sifatida.  

90. Surtmalar texnologiyasida -o‗llaniladigan asoslar. 

91. Gomogen surtmalar texnologiyasi. 

92. Geterogen surtmalar texnologiyasi.. 

93. Emulsion surtmalar texnologiyasi 

94. Suspenzion  (trituratsion)  surtmalar  texnologiyasi. 

95. Kombinirlangan (aralash)  turdagi  surtmalar  texnologiyasi. 

96. Pastalar texnologiyasi. 

97. Surtmalarning sifatini baholash, sa-lash va texnologiyasini takomillashtirish. 

98. Shamchalar dori turi sifatida.  

99. Shamchalar texnologiyasida -o‗llaniladigan asoslar. 

100. Shamchalar texnologiyasida -o‗llaniladigan gidrofil asoslar. 

101. Shamchalar texnologiyasida -o‗llaniladigan gidrofob asoslar. 

102. Gidrofob asosli shamchalar tarkibiga dorivor moddalarni kiritish usullari. 

103.  Gidrofil  asosli shamchalar tarkibiga dorivor moddalarni kiritish usullari. 

104. Shamchalarni jo‗valash usulida tayyorlash. 

105. -uyish usulida olinadigan  shamchalar texnologiyasi. 

106. Tayo-chalar tushunchasi, ularning texnologiyasi. 

107. Shamchalarning sifatini baholash, sa-lash va texnologiyasini takomillashtirish. 

108. In‘yeksion dori turlarini tayyorlashda -o‗llaniladigan erituvchilar 

---

427 

 

 109. In‘yeksion dori turlari. 

110.  Aseptika  tushunchasi.  Me‘yoriy  xujjatlarga  asosan  xonalar,  xodimlar,  moddalar  va 

materiallarga -o‗yilgan talablar. 

111. Sterillash usullari.  

112. Konservantlar.  

113. Sterillashning termik usullari. 

114. Sterillashning fizikaviy usullari. 

115. Sterillashning mexanik usullari. 

116. Pirogenlik tushunchasi, uni ani-lash va bartaraf etish usullari 

117. In‘yeksion eritmalarni bar-arorlash usullari. 

118. In‘yeksion eritmalarni fizikaviy usullar yordamida bar-arorlash. 

119. In‘yeksion eritmalarni kimyoviy usullar yordamida bar-arorlash. 

120. Oson oksidlanuvchi moddalardan in‘yeksion eritmalar tayyorlash. 

121. In‘yeksion eritmalarning xususiy texnologiyalari 

122. Izotonik eritmalar. Ularni konsentratsiyasini hisoblash usullari.  

123. Infuzion  eritmalar texnologiyasi tayyorlash texnologiyalari. 

124. Suv-tuz va kislota-ish-or muvozanatini ta‘minlovchi eritmalar texnologiyasi   

125. Karaxtlikka -arshi infuzion eritmalar texnologiyasi. 

126. In‘yeksion dori turlarini sifatini baholash, sa-lash va texnologiyasini takomillashtirish. 

127. Ko‗z dori turlari. 

128. Ko‗z tomchilari va namlamalari texnologiyasi. 

129. Ko‗z surtmalari texnologiyasi. 

130. Ko‗z dori turlari sifatini baholash, sa-lash va texnologiyasini takomillashtirish. 

131. Antibiotiklar bilan dori turlarini tayyorlash.  

132. Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan suyuq dori turlari texnologiyasi  

133. Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan -atti- dori turlari texnologiyasi. 

134. Antibiotiklar bilan tayyorlanadigan yumsho- dori turlari texnologiyasi. 

135.  Antibiotiklar  bilan  tayyorlangan  dori  turlarining  sifatini  baholash,  sa-lash  va  texnologiyasini 

takomillashtirish. 

136. Dori shakllarini tayyorlashda uchraydigan  nomutanosibliklar.  

137. Dori vositalardagi farmatsevtik nomutanosibliklar. 

138. Dori shakllarini tayyorlashda uchraydigan fizikaviy nomutanosibliklar. 

139. Dori shakllarini tayyorlashda uchraydigan kimyoviy nomutanosibliklar. 

140. Dori vositalardagi farmakologik nomutanosibliklar turlari.