Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Uslubiy  ta‘minot  va  mashg‗ulot  jihozlanishi:  DF  X;  XI;  dori  moddalari,  tarozi,  tarozi 

toshlari,  o‘lchov  kolbalari,  har  xil  o‘lchamdagi  shish  idishlar,  ma‘ruza,  darslik,  prezentatsiyalar, 

ma‘lumotnomalar, adabiyotlar, tarqatma materiallar.

 

Asosiy matn 

Suspenziyalar  mikrogeterogen  sistema  bulib,  qattik  dispers  faza  va  suyuk  dispers  muxitdan 

iborat.  

Suspenziyalarning turg‘unligiga ta‘sir etuvchi eng muhim omil qattik modda zarrachalarining 

o‘lchami  hisoblanadi.  Modda  qanchalik  yaxshi  maydalangan  bo‘lsa,  suspenziya  shuncha  turg‘un 

bo‘lib tozalash xam anikrok, terapevtik ta‘siri samaraliroq bo‘ladi. 

Suspenziyalarni dori moddalardan uch xil usul bilan olishi mumkin, 

1.  Qattiq  dori  moddalarni  dispersion  muxitda  yukori  dispersli  (o‘zini  tabiatiga  qarab) 

loyqalash yo‘li bilan. 

Ularning ko‘pchiligi gidrofil (suv bilan namlanadigan)dir. 

2.  Dispergirlash  (mexanik)  usuli.  Dispergirlash  shundan  iboratki,  -o‘pol  dispers  moddalarni 

dispers darajaga etkazish uchun ularni dispersion muxitda ezish mumkin. 

3. Kondensatsiya yuli bilan. Kondensatsiya usuli asosida boshka -anun-koida yotadi: 

-molekulalar  birikmalarning  zarrachalari  yirikro-  agregatlar  bulib,  katta  kichikligi  ha-iykiy 

suspenziyalarga xos. 

Suspenziyalar  turg‘  unligiga  ta‘sir  etuvchi  eng  muhim  omil  qattik  modda  zarrachalarining 

o‘lchami  xisoblanadi:  modda  -ancha  yaxshi  maydalangan  bo‘lsa,  suspenziya  shuncha  turg‘un 

bo‘lib, dozalash xam aniqroq, terapevtik ta‘siri samaraliroq bo‘ladi. 

Suspenziyalar  juda  kup  suyuq  dori  shakllarida  (miksturalar  tomchilar,  sirtga  ishlatiladigan 

suyuqliklar, in‘eksiya uchun ishlatiladigan dori shakllarida) uchraydi.  

Miksturaning  suspenziya  turi  sifatida  ahamiyati  shundaki,  suvda  erimaydigan  dori  moddalar 

yuqori darajada disperslangan bo‘lib, kukunglarga nisbatan organizmga tezroq so‘riladi va samarali 

davolash xususiyati bo‘ladi.