Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

3.  I s h n in g   n atijalari  va  n a tija n i  qabul  qilm aslik   oqibatlari

A g a r  m aishiy   p u d r a t  sh artn o m asi  b o 'y icha  ish  p u d ratc h in in g  

m a te ria lid a n   fo y d alan ib   b a ja rilsa,  b u y u rtm a c h i  m ate ria l  haqining 

ham m asini  shartnom a  tuzish  vaqtida  to'laydi  yoki  uning  shartnom ada 

ko'rsatilgan  qismi  to'lanib,  pudratchi  bajargan  ishni  buyurtm achi  qabul 

qilib  olayotganida  to'la  hisob-kitob  qilinadi.

Maishiy  p u drat shartnom asiga  binoan m aterial  pudratchi  tomonidan 

nasiyaga  berilishi,  shu  jum ladan  buyurtm achi  tomonidan  m aterialning 

haqini  bo'lib-bo'lib  to'lash  sharti  bilan  ham   berilishi  mumkin.  Pudratchi 

tom onidan  berilgan  m aterial  bahosining  m aishiy  p u d ra t  shartnom asi 

tuzilganidan  so'ng  o'zgarishi  qayta  hisob-kitob  qilishga  sabab  bo'lmaydi.

A g ar  m aishiy  p u d ra t  shartnom asi  bo'yicha  ish  buyurtm achining 

m aterialidan foydalanib bajarilsa, shartnoma tuzilayotganda buyurtmachiga 

pudratchi tomonidan beriladigan pattada yoki boshqa hujjatda materialning 

aniq  nomi,  ta ’rifi  va  taraflarning  kelishuvi  bo'yicha  belgilanadigan  bahosi 

ko'rsatilishi kerak. P atta yoki shunga o'xshash boshqa hujjatdagi materialning 

bahosi  xususida  buyurtm achi  keyinchalik  sudda  nizolashishi  mumkin.

Maishiy  p u d rat  shartnom asida  ishning  bahosi  taraflarning  kelishuvi 

b ila n   b e lg ila n a d i  v a   u   p u d r a t c h i   e ’lon  q ilg a n   p r e y s k u r a n td a  

ko'rsatilganidan  yuqori  bo'lishi  m um kin  emas.  Pudratchi  ishni  butunlay

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

to p sh irg an id an   so'ng  b u y u rtm a ch i  u n g a  haq  to'laydi.  T a rafla rn in g  

kelishuviga  muvofiq  buyurtm achi  shartnom a  tuzilayotganda  ish  uchun 

haqni  to'liq  yoki  bo'nak  berish  yo'li  bilan  to'lashi  mumkin.

B u y u rtm a c h i  ish  natijasini  q ab u l  qilib  o layotgan  yoki  p u d ra t 

narsasidan  foydalanayotgan  pay td a  kam chiliklarni  aniqlasa,  um um iy 

m uddat davomida,  kafolat m uddati  bo'lganida  esa  shu  m uddat davomida 

amalga  oshirishi  mumkin.

M a ish iy   p u d r a t   s h a r tn o m a s i  b o 'y ic h a   b a ja r il g a n   is h n in g  

buyurtm achining  o'zi  va  boshqa  shaxslar  hayotiga  yoki  sog'lig'iga  xavf 

tug'dirishi mumkin bo'lgan kamchiliklarini tekin bartaraf etish to'g'risidagi 

talab,  a g a r  qonu n da  belgilangan  ta rtib d a   uzoqroq  m u d d a t  (xizm at 

muddati)  nazarda  tutilgan  bo'lmasa,  buyurtm achi  yoki  uning  qonuniy 

vorisi  tomonidan  ish  natijasi  qabul  qilib  olingan  paytdan  boshlab  o'n  yil 

davomida  qo'yilishi  mumkin.  B unday  talab  ushbu  kamchiliklar  qachon 

aniqlanganligidan  q a t’iy  nazar,  sh u   ju m lad a n   u lar  kafolat  m u d d ati 

tugagandan  so'ng  aniqlangan  bo'lsa  ham ,  qo'yilishi  m um kin.  M azkur 

talab pudratchi tomonidan bajarilmasa, buyurtm achi yuqorida ko'rsatilgan 

m uddat  davom ida  yo  ish  uch u n   to 'la n g a n   haqning  tegishli  qismini 

qaytarishni  yoxud  o'z  kuchi  bilan  yoki  uchinchi  shaxslar  yordam ida 

kamchiliklarni  b artaraf  etish  bilan  bog'liq  xarajatlarini  qoplashni  talab 

qilishga  haqli.

Buyurtm achi amaldagi qonun  hujjatlariga asosan  iste’molchi sifatida 

boshqa  huquqlarga  ham  ega.

Maishiy  p u d ra t  shartnom asi  bo'yicha  ish  tegishli  d a ra ja d a   yoki 

um um an  bajarilm agan  taqdirda  buyurtm achi  o'z  xohishiga  ko'ra:

xuddi shu m arkadagi (modeldagi,  artikuldagi) sifati tegishli darajada 

bo'lgan  tovarga  almashtirishni;

b u y u rtm a   n arx in i  teg ish in ch a  q a y ta   hisoblagan  holda  boshqa 

m arkadagi (modeldagi, artikuldagi) sifati tegishli darajada bo'lgan tovarga 

almashtirishni;

tovarning  kamchiliklarini  tekinga  b artaraf  etishni  yoki  o'zi  yoxud 

uchinchi  shaxs  tomonidan tovarning  kamchiliklarini  b artaraf  etish  uchun 

qilingan  xarajatlar  qoplanishini;

buyurtm a  narxini  mutanosib  ravishda  kamaytirishm; 

ko'rilgan  zarar  o'rnini  qoplagan  holda  shartnom a  bekor  qilinishini 

talab qilish  huquqiga ega.

Tegishli darajada sifatli bo'lm agan ish natijasini sifati tegishli darajada 

bo'lgan boshqa ish natijasiga almashtirish chog'ida pudratchi ish natijasining 

maishiy  p u d rat  shartnomasida  belgilangan  bahosi  bilan alm ashtirish yoki

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

sud  tomonidan  alm ashtirish  to‘g ‘risida  qaror  chiqarish  paytida  m avjud 

bo'lgan  xuddi  shunday  ish  uchun  to'lanadigan  baho  o'rtasidagi  farqni 

to'lashni  talab  qilishga  haqli  emas.

P u d ra tc h i  m aishiy  p u d ra t  shartnom asi  bo'yich a  m ajb u riy atin i 

bajarm agan  taqdirda  zararni  qoplash  va  neustoyka  to'lash  pudratchini 

m ajburiyatni  asl  holida  bajarishdan  ozod  qilmaydi.

Shartnom ani o'zgartirish va bekor qilish p udrat to'g'risidagi um umiy 

qoidalar, shartnom a to'g'risidagi, m ajburiyatlarning um um iy qoidalaridan 

kelib  chiqqan  holda  amalga  oshiriladi.