O‘zbekiston respublikasi oliy ta’lim vazirligi

Sak, toxar va eftalit qabilalarining kuchayishi. Xorazmning roli

Markaziy Osiyoda shu paytda tarixiy voqealar boshqacha tus olgan edi. Er.avv. II asr o‘rtalarida janubiy-g‘arbdan gunlarning tazyiqi ostida eroniyzabon sak va tohar qabilalari Amudaryoning yuqori va o‘rta oqimi bo‘ylariga joylashib Grek-baqtriya podshohligini yemirilishida ishtirok etadilar (er.avv. 130-yillarda). Grek-baqtriya hududiga ko‘chib borgan sak va toxarlar bu yerlarga o‘z nomlarini berib, uni Toxariston deb ataganlar. Sak qabilalarining ayrim guruhlari janubga tomon yanada ichkari kirib, Xolmad daryosi va Homun ko‘li bo‘ylarigacha yetib borganlar. Bu viloyatning nomi Svistan – sistan (qadimgi Darangiana) hozirgacha bu etnik nomini saqlab qolgan (sakastan – sejestan – seistan). Bu qabilalar ichida yirik Kushon sulolasi vujudga kelib, u eramizning I-II asrlarida O‘rta Osiyo hozirgi Afg‘oniston, Kashmir va Hindistonning shimoliy-g‘arbiy qismlarini o‘z ichiga olgan.

O‘rta Osiyoning siyosiy hayotida Xorazm ham muhim rol o‘ynagan, u eramizning III asrida Kushon davlatidan butunlay ajrab chiqib, o‘z mustaqil siyosatini yurgiza boshlagan.