Texnologiyalari

Taqrizchilar:
A.Xoljigitov
  -   fizika-matematika  fanlari  doktori,  professor,  TATU  il- 
miy  ishlar bo'yicha  prorektori,
B. Abduraximov 
-  fizika-matematika  fanlari  doktori,  professor,  O'zM U 
“ Informatika  va  tadbiqiy  dasturlash”  kafedrasi  mudiri.
ISBN  978-9943-391-64-2
©   O'zbekiston  faylasuflari  m illiy jamiyati  nashriyoti,  2013

---

K IR ISH
I n t e r n e t n in g   paydo  b o ‘lishi  o ‘zaro  m u l o q o tn i   a m a l g a   o shirish 
u c h u n   yangi  k o m m u n ik a ts i o n   texnologiyalar  h a m d a   m a ’l u m o tla r 
bazasi  bilan  ishlovchi  texnologiyalarni  ishlab  c h iq is h n i  ta q o z o   etdi. 
Shu  k u n g a c h a   in t e r n e td a   s ah ifa la r  yaratuvchi  va  u l a r   bilan   ishlovchi 
oddiy tex n o lo g iy alar ishlab c h iq ilg an  edi.  P H  P —  M B B T (m a ’lu m o tla r 
bazasini  b o s h q a rish   tiz im i)  bilan  a m a ld a   oso n   va  tez  b o g ‘la n a   olish 
im k o n iy a tin i  b eru v ch i  Web  d a s tu r l a s h n i n g   yangi  te x n o lo g iy alarid a n  
biri  h iso b lan ad i.
P H P   W e b d a  ishlo v ch ila r  u c h u n   h tm l- s a h i f a l a r n i   tez  va  oson, 
d i n a m i k   h olda  ish lash i  va  o'z g artirish   u c h u n   im k o n iy a tl a r   yaratib 
b eruvchi  texnologiyadir.  P H P   tex n o lo g iy asin in g   ajoyib  xususiyat- 
l a rid a n   biri  bu  —  o c h iq   d a stu riy   kodga  egaligi  va  b epul  tarq a tili- 
shidir.  P H P   p la tfo rm a g a   bo g 'liq   emasligi,  deyarli  b a r c h a   p la tfo rm a - 
lard a  ishlay  olish  im k o n iy a ti  bilan  ajralib  tu ra d i.  S h u n in g   u c h u n  
d u n y o d a   ko 'p lab   W eb  sayt  y aratu v ch ilar  ushbu  texn o lo g iy an i  m a ’qul 
k o'rishadi.  Boisi  P H P   k u n ig a   m i lli o n d a n   o rtiq   m u ro ja a tla r g a   x iz m a t 
k o'rsa ta  oladi,  u n d a   s k rip tla rn i  yaratish  va  sozlash  b o sh q a   d astu rlash  
tillariga  n is b a ta n   a n c h a   osondir.
U sh b u   q o i l a n m a   uch  q is m d a n   iborat  bo'lib:  b irin c h i  q is m d a   P H P  
texnologiyasi  va  u n i n g   im k o n iy a tla ri  h aqida  so‘z  boradi.  A sosiy  k o n ­
struksiyalar,  s t a n d a r t   funksiyalar,  obyektga  y o 'n a ltirilg a n   d as tu rla sh  
borasidagi  im k o n iy a tl a r  h a q id a   m a ’lu m o tla r b erilgan.  P H P   y o r d a m i ­
da  yaratilg a n   d a s tu rla r d a   H T M L   n in g   b a ’zi  e le m e n tla r in i  ishlatish 
h a q id a   h a m   batafsil  to 'x t a b   o'tilgan.
Ik k in c h i  qism   m a ’l u m o tla r  bazasini  b o sh q a rish   t i z i m l a r i n in g  
(M B B T )   im k o n iy a tla ri  va  foydalanish  u c h u n   f u n k s iy a la r  to 'p la m i, 
P H P   texn o lo g iy asin in g  
M y S Q L  
M B B T   b ila n  
integratsiyasiga 
b a g 'ish la n g a n .  U sh b u   b o 'l i m d a   P H P   va  M y S Q L   M B B T   y o rd a m id a  
d i n a m i k   W E B   saytni  loyihalash  va  d a s t u r   kodlari  m is o lla r  y o r d a m i ­
d a   tu s h u n tir ib   o 'tilg a n .
U c h in c h i  qism   P H P   texnolog iy asin in g   W eb  t i z i m l a r d a n   foy- 
d a la n is h d a   avto riz atsiy a n i  ta s h k il  qilishga  b a g 'ish la n g a n .  Bu  o 'r in d a  
h a m   P H P   o 'z i n i n g   so d d a   interfeys  va  keng  i m k o n iy a tla rin i  n a m o y o n  
qiladi.

---